Podręczniki do nauki islamu używane przez Muzułmański Związek Religijny w RP a specyfika muzułmańskiej edukacji religijnej w Polsce –między Polską a światem muzułmańskim

Agata S. Nalborczyk

doi:10.21697/fp.2019.2.11

Opublikowane: 2019-09-04

Tom 9 Nr 2/1 (2019)

Podręczniki do nauki islamu używane przez Muzułmański Związek Religijny w RP a specyfika muzułmańskiej edukacji religijnej w Polsce –między Polską a światem muzułmańskim

Agata S. Nalborczyk

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2019.2.11

Abstrakt

Muzułmański Związek Religijny (MZR) jest najstarszą organizacją muzułmańską Polsce – został założony przez Tatarów – muzułmanów polsko-litewskich w 1925 roku. Po wprowadzeniu nauki religii muzułmańskiej do szkół w 1919 roku i po przywróceniu jej tam w 1992 roku jednym z głównych problemów zawsze był brak odpowiednich podręczników do nauki tego przedmiotu.

Mimo że niektóre nowe podręczniki zostały opublikowane po 1990 roku, nie obejmują one całego programu edukacji religijnej, a liczba egzemplarzy jest niewystarczająca, dlatego też podręczniki sprzed 1939 roku są nadal w użyciu, nawet jeśli są przestarzałe. Większość nowych podręczników, opublikowanych w ostatnich latach, to tłumaczenia z języków obcych – z bośniackiego, tureckiego (przez rosyjski lub angielski) lub arabskiego.

Artykuł omawia używane przed II wojną światową, obecnie przez nauczycieli MZR, podręczniki do nauki religii muzułmańskiej, koncentrując się na ich pochodzeniu, formie i roli języka arabskiego, a także metodyce jego nauczania.

Słowa kluczowe:

nauka religii muzułmańskiej, muzułmańskie podręczniki, Tatarzy, islam w Polsce, język arabski

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Nalborczyk, A. S. (2019). Podręczniki do nauki islamu używane przez Muzułmański Związek Religijny w RP a specyfika muzułmańskiej edukacji religijnej w Polsce –między Polską a światem muzułmańskim. Forum Pedagogiczne, 9(2/1), 143–155. https://doi.org/10.21697/fp.2019.2.11

Cited by / Share

Bibliografia

Aslan E. (2012). Training of imams and teachers in Europe. W: Aslan E., Windisch Z. (red.). The training of imams and teachers for Islamic education in Europe. Frankfurt: Peter Lang.
Google Scholar

Berglund J. (2010). Teaching Islam: Islamic Religious Education in Sweden. Münster–New York: Waxmann.
Google Scholar

European Perspectives on Islamic Education and Public Schooling. (2018). Berglund J. (red.). Equinox: Sheffield.
Google Scholar

Danecki J. (2011). Podstawowe wiadomości o islamie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Google Scholar

Islam a świat. (2004) Baecker R., Kitab Sh. (red.). Toruń: Mado
Google Scholar

Islam and citizenship education. (2015). Aslan E., Hermansen M. (red.). Wiesbaden: Springer.
Google Scholar

Islamic leadership in the European lands of the former Ottoman and Russian empires. Legacy, challenges and change. (2018). Račius E., Zhelyazkova A. (red.). Leiden: Brill.
Google Scholar

Islamic textbooks and curricula in Europe. (2011). Aslan E. (red.). Frankfurt: Peter Lang.
Google Scholar

Khorchide M. (2009). Der islamische Religionsunterricht zwischen Integration und Parallelgesellschaft. Einstellungen der islamischen ReligionslehrerInnen an öffentlichen Schulen. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-91510-4
Google Scholar

Konopacki A. (2010). Życie religijne Tatarów na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XIX w. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511076
Google Scholar

Konopka H. (1995). Religia w szkołach Polski Ludowej. Białystok: Dział Wydawnictw Filii UW.
Google Scholar

Kryczyński S. (2000 [1938]). Tatarzy litewscy. Próba monografii historyczno-etnograficznej. Gdańsk: Rocznik Tatarów Polskich.
Google Scholar

Kryczyński L. (1937). Przegląd literatury o islamie i Tatarach za r. 1937. „Przegląd Islamski”, nr 6/4, s. 11–16.
Google Scholar

Miśkiewicz A. (1990). Tatarzy Polscy 1918–1939. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Mizgalski J. (1998). Oświata wśród Tatarów w Polsce międzywojennej. „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Zeszyty Historyczne”, nr 5, s. 101–109.
Google Scholar

Mohr I-Ch. (2006). Islamischer Religionsunterricht in Europa. Lehrtexte als Intrumente muslimischer Selbstverortung im Vergleich. Bielefeld: transcript.
Google Scholar

Nalborczyk A. S. (2018). Islam in Mittel- und Osteuropa: Geschichte und Gegenwart: Polen, Litauen, Weißrussland, Lettland, Estland. „Pastoraltheologische Hefte”, nr 11, s. 23–43.
Google Scholar

Nalborczyk A. S. (2011). Islamic religious education in Poland – curricula and textbooks. W: Aslan E. (red.). Islamic textbooks and curricula in Europe. Frankfurt: Peter Lang.
Google Scholar

Nalborczyk A. S., Pędziwiatr K. (2018). Between old traditions and new diversities: Islamic religious education in Poland. W: Berglund J. (red.). European perspectives on Islamic education and public schooling. Sheffield: Equinox Publishing.
Google Scholar

Nalborczyk A. S., Borecki P. (2011). Relations between Islam and the state in Poland: the legal position of Polish Muslims. „Islam and Christian-Muslim Relations”, nr 22/3, s. 343–359. DOI: https://doi.org/10.1080/09596410.2011.586514
Google Scholar

Religious education: Between radicalism and tolerance. (2018). Aslan E., Rausch M. (red.). Wiesbaden: Springer.
Google Scholar

Rippin A. (2012). Muslims: their religious beliefs and practices. London–New York: Routledge.
Google Scholar

Sobczak J. (2004). Położenie prawne polskich wyznawców islamu. W: Baecker R., Kitab Sh. (red.). Islam a świat. Toruń: Mado.
Google Scholar

Sobczak J. (1984). Położenie prawne ludności tatarskiej w Wielkim Księstwie Litewskim. Warszawa–Poznań: PWN.
Google Scholar

Tatarzy w Polsce. Dodatek nr 19 pod red. Dr-a W. Arcimowicza (1936). „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego”, nr 2.
Google Scholar

The training of imams and teachers for Islamic education in Europe. (2012) Aslan E., Windisch Z. (red.). Frankfurt: Peter Lang.
Google Scholar

Tyszkiewicz J. (2008). Tatarzy w Polsce i Europie. Fragmenty dziejów. Pułtusk: AH.
Google Scholar

Woronowicz A. (1934). Polacy-muzułmanie na Uniwersytecie Al-Azhar w Kairze. „Wschód-Orient”, nr 2–4, s. 148–155.
Google Scholar

Wróblewska U. (2012). Oświata Tatarów w Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Semper.
Google Scholar

Yearbook of Muslims in Europe. (2009–2018), vol. 1–10. Leiden: Brill.
Google Scholar

Zekaj R. (2011). Tradition, actuality and perspectives on Islamic education in Albania. W: Aslan E. (red.). Islamic textbooks and curricula in Europe. Frankfurt: Peter Lang.
Google Scholar

Agata S. Nalborczyk

a.nalborczyk@uw.edu.pl
http://orcid.org/0000-0002-1280-5338

Afiliacja:

Zakład Islamu Europejskiego Wydział Orientalistyczny Uniwersytet Warszawski Polska

Biogram

doktor habilitowana religioznawstwa (islamistyka), iranistka i arabistka, kierownik Zakładu Islamu Europejskiego Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się m.in. mniejszościami muzułmańskimi w Europie, szczególnie ich statusem prawnym i historią obecności, Tatarami polsko-litewskimi, zagadnieniami gender w islamie, w tym feminizmem muzułmańskim, kontaktami muzułmańsko-chrześcijańskimi oraz obrazem islamu w Europie. Redaktorka serii „Annotated Legal Documents on Islam in Europe” (Brill), członek redakcji czasopisma „Sociology of Religion”, „Studia Religiologica” oraz „Islamology. Journal for Studies of Islam and Muslim Societies”. Należy do Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN (kadencja 2015–2020) oraz Scientific Advisory Board przy Erlangen Centre for Islam and Law in Europe (Friedrich-Alexander Universität Erlangen-Nürnberg, Niemcy). Adres korespondencyjny: Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa.