MIĘDZY WIELOŚCIĄ RELIGII A JEDNOŚCIĄ PAŃSTWA. DIALOG RELIGIJNO-KULTUROWY W DZIEJACH I RZECZYPOSPOLITEJ

Edward Gigilewicz

doi:10.21697/fp.2013.1.02

Opublikowane: 2016-11-12

Tom 3 Nr 1 (2013)

MIĘDZY WIELOŚCIĄ RELIGII A JEDNOŚCIĄ PAŃSTWA. DIALOG RELIGIJNO-KULTUROWY W DZIEJACH I RZECZYPOSPOLITEJ

Edward Gigilewicz

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2013.1.02

Abstrakt

Terytorium I Rzeczypospolitej stanowiło swoistą mozaikę kulturowo-religijną. Oprócz większości chrześcijańskiej, którą tworzyli katolicy, prawosławni i protestanci, funkcjonowały na jej obszarze także dość liczne społeczności niechrześcijańskie, skupiające wyznawców islamu oraz judaizmu. Ukazane w artykule egzemplifikacje postaw zajmowanych przez przedstawicieli tych mniejszości mieszczą się w granicach wyznaczonych z jednej strony przez pełną i szczerą afirmację Polskiego Państwa, a z drugiej zdają się wskazywać na jego całkowitą negację. Mimo okresów jawnej niechęci wobec mniejszości, w dziejach I Rzeczypospolitej postawy afirmacji okazywały się dominujące, a stąd można twierdzić, że idea tolerancji religijnej i kulturowej była istotnym składnikiem staropolskiej kultury. Uwzględnianie w procesie dydaktyki historii takiej właśnie wizji dziejów Polski może prowadzić do kształtowania postaw afirmacji wszelkiej odmienności istniejącej w innym człowieku, bez poczucia zagrożenia dla własnej tożsamości, co przyczyni się do kształtowania postaw pełnej i prawdziwej tolerancji.

Słowa kluczowe:

Tatarzy, Żydzi, tolerancja, dialog

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Gigilewicz, E. (2016). MIĘDZY WIELOŚCIĄ RELIGII A JEDNOŚCIĄ PAŃSTWA. DIALOG RELIGIJNO-KULTUROWY W DZIEJACH I RZECZYPOSPOLITEJ. Forum Pedagogiczne, 3(1), 15–30. https://doi.org/10.21697/fp.2013.1.02

Cited by / Share

Bibliografia

Bezpieczeństwo Polski. Historia i współczesność, red. A. Antonowicz, T. Guz, M.R. Pałubska, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010.
Google Scholar

Bohdanowicz L., Chazbijewicz S., Tyszkiewicz J., Tatarzy muzułmanie w Polsce, Niezależne. Wydawnictwo „Rocznik Tatarów Polskich”, Gdańsk 1997, s. 35.
Google Scholar

Branowski B., Tatarszczyzna wobec wojny polsko-szwedzkiej w latach 1655-1660. Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655-1660, t. 1, PWN, Warszawa 1957, s. 473.
Google Scholar

Encyklopedia Powszechna S. Orgelbranda, t. XI, Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda i Synów, Warszawa 1878, s. 380.
Google Scholar

Gigilewicz E., Długi kahalne, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, t. XIX, Suplement, Polwen, Radom 2005, s. 77-79.
Google Scholar

Gigilewicz E., Mazury, [w:] Encyklopedia katolicka, t. XII, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2008, kol. 293-296.
Google Scholar

Gigilewicz E., Muzułmanie w Polsce, „Ateneum Kapłańskie”, 151(2008), z. 1 (596), s. 32-47.
Google Scholar

Kaźmierczak A., Sejmy i sejmiki wobec Żydów w drugiej połowie XVII wieku, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1994, s. 102.
Google Scholar

Maciuszko J. T., Konfederacja warszawska 1573 roku. Geneza, pierwsze lata obowiązywania, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 1984.
Google Scholar

Misztal H., Polskie prawo wyznaniowe, t. I , Wydawnictwo KUL, Lublin 1996, s. 41
Google Scholar

Oracki T., Słownik biograficzny Warmii Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku, t. I, Wydawnictwo „Pojezierze”, Olszyn 1984, s. 117-120.
Google Scholar

Pajewski J., Buńczuk i koncerz. Z dziejów wojen polsko-tureckich, „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1963, s. 128.
Google Scholar

Podhorecki L., Tatarzy, Książka i Wiedza, Warszawa 1971, s. 196.
Google Scholar

Słownik języka polskiego, red. S. Skorupka, H. Auderska, Z. Łempicka, PWN, Warszawa 1969, s. 830.
Google Scholar

Wawrzyniak A., Buber Martin, [w:] Encyklopedia katolicka, t. II, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1985, kol. 1142-1144.
Google Scholar

Weiss A., Raporty dziekanów o stanie kościołów diecezji poznańskiej w 1797 roku, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010 (passim).
Google Scholar

Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa „Gutenberga”, t. XVII, Wydawnictwo „Gutenberga” Helge Fergo, Kraków [brw], s. 166.
Google Scholar

Żydzi polscy 1648-1772. Źródła, Studia Judaica Cracoviensia, Series Fontium 6, Księgarnia Akademicka, Kraków 2001, s. 138.
Google Scholar