Pedagogiczne implikacje emigracyjnych wojaży Ignacego Domeyki – reportaż dokumentarny

Małgorzata Obrycka; Łukasz Androsiuk

doi:10.21697/fp.2025.1.21

Published: 2025-08-27

Vol. 15 No. 1 (2025)

Pedagogical Implications of Ignacy Domeyka’s Emigration Journeys – Documentary Reportage

Małgorzata Obrycka

, Łukasz Androsiuk

Pedagogical Forum

Section: Articles and essays

https://doi.org/10.21697/fp.2025.1.21

Abstract

The aim of this article is to provide a contemporary reading of the tradition of masterful academic, didactic and social work represented in the activities of the most famous Pole in Chile, Professor Ignacy Domeyko. The emigration, political, scientific and identity mirages of this particular activity encompass the existential challenges faced by the aforementioned scholar in the 19th century. The discourse analysis carried out in the text includes documentary reportage in the form of recognition of the historical conditions of Domeyko's identity formation in the horizon of the key planes from the point of view of the pedagogy of the time in the form of scientific knowledge, upbringing, education, educational policy, values and norms.

Keywords:

Ignatius Domeyko, authority, emigration,, scholarly work,, discourse analysis, documentary reportage.

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

ACM
ACS
APA
ABNT
Chicago
Harvard
IEEE
MLA
Turabian
Vancouver
Download Citation
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Obrycka, M., & Androsiuk, Łukasz. (2025). Pedagogical Implications of Ignacy Domeyka’s Emigration Journeys – Documentary Reportage. Pedagogical Forum, 15(1), 249–259. https://doi.org/10.21697/fp.2025.1.21

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Berger, P.L., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Będkowski, M. (2018). Polacy na krańcach świata: XIX wiek. Warszawa: CM.
Google Scholar

Blumer, H. (1969). Symbolic interactionism. Perspective and Method. New Jersey: Englewood Cliffs, s. 1-20.
Google Scholar

Bohnsack, R. (2010). Documentary method an group discussions. W: Bohnsack R., Pfaff N. & Weller W. red. Qualitative analysis and documentary method in international educational research. Leverkusen-Opladen: B. Budrich, ss. 99-124. DOI: https://doi.org/10.3224/86649236
Google Scholar

Brzoza, J. (1961). Ignacy Domeyko: powieść biograficzna. Katowice: Śląsk.
Google Scholar

Chutorański, M. (2020). Nie (tylko) ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego. DOI: https://doi.org/10.18276/978-83-7972-809-1
Google Scholar

Domeyko, I. (1860). Araukania i jej mieszkańcy: wspomnienia z podróży po południowych prowincyach rzeczypospolitej chilijskiej. Wilno: nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego.
Google Scholar

Domeyko, I. (1976). Listy do Władysława Laskowicza. Opr. E.H. Nieciowa. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar

Domeyko, I. (1962). Moje podróże. Pamiętniki wygnańca: cz. I. Opr. E.H. Nieciowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Domeyko, I. (1963a). Moje podróże. Pamiętniki wygnańca: cz. II. Opr. E.H. Nieciowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Domeyko, I. (1963b). Moje podróże. Pamiętniki wygnańca: cz. III. Opr. E.H. Nieciowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Drien, M., Guzmán, F. (2020). Ignacy Domeyko i sztuki piękne. Techne, nr 6, s. 189-201: https://czasopisma.uni.lodz.pl/tech/article/view/18716/18251 (dostęp: 24.06.2024). DOI: https://doi.org/10.18778/2084-851X.10.08
Google Scholar

Filiciak, M. (2013). Media, Wersja Beta. Film i Telewizja w Czasach Gier Komputerowych i Internetu. Gdańsk: Katedra Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Giedrojć J. (2022). Ignacy Domeyko związany z Wilnem. Kurier Wileński: https://kurierwilenski.lt/2022/01/18/ignacy-domeyko-zwiazany-z-wilnem/ (dostęp 27.08.2024).
Google Scholar

Goffman, E. (2006). Rytuał interakcyjny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Gnaś, H. (2024). Ciekawostki Historyczne: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2024/01/02/ignacy-domeyko-biografia/ (dostęp: 13.04.2024).
Google Scholar

Harari, Y.N. (2018). 21 lekcji na XXI wiek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Howarth, D. (2008). Dyskurs. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Kostyło, P. (2006). Autorytet jako nakaz i autorytet jako wezwanie. Proces wychowania według Henri Bergsona. Forum Oświatowe, nr 2(35), ss. 47-71.
Google Scholar

Kośka, M. (1998). Ignacy Domeyko. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Google Scholar

Kowzan, P. (2024). Polaryzacja: polemika z artykułem „Fanatyzm jako problem wychowawczy”. Edukacja Międzykulturowa, nr 1(24), s. 175-187: https://czasopisma.marszalek.com.pl/images/pliki/em/24/em2412.pdf (20.06.2024). DOI: https://doi.org/10.15804/em.2024.01.12
Google Scholar

Krzychała, S., Zamorska, B. (2008). Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
Google Scholar

Mańka, J. (2021). Ignacy Domeyko – pomost łączący Polskę i Chile (dostęp: 01.09.2024).
Google Scholar

Nikitorowicz, J. (2024). Zadania edukacji międzykulturowej w kontekście wojny w Ukrainie. Edukacja Międzykulturowa, nr 1(24), s. 17-29: https://czasopisma.marszalek.com.pl/images/pliki/em/24/em2401.pdf (dostęp: 24.06.2024). DOI: https://doi.org/10.15804/em.2024.01.01
Google Scholar

Obrycka, M., Murawska, E. (2020). Pedagodzy na rynku pracy w świetle badań losów absolwentów, Przegląd Pedagogiczny, nr 2, ss. 142-159.
Google Scholar

Obrycka, M. (2024). Po co pedagogice posthumanizm? Posthumanizm i pedagogiczna codzienność w świetle koncepcji typu idealnego Maxa Webera, Zachodniopomorski Kwartalnik Oświatowy Refleksje, nr 2, ss. 14-21.
Google Scholar

Ostrowicka, H. (2015). O badaniach „pedagogizacji życia społecznego” kilka słów z poznawczej perspektywy pedagogiki ogólnej. Nauki o wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, nr 1, s. 166-177: https://czasopisma.uni.lodz.pl/wychow/article/view/11301/11042.
Google Scholar

Pilich M, Pilch, P. 2016. Wielcy polscy podróżnicy, którzy odkrywali świat. Warszawa: Sport i Turystyka – Muza.
Google Scholar

Ptaszek, G. (2019). Edukacja Medialna 3.0. Krytyczne Rozumienie Mediów Cyfrowych w Dobie Big Data. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Ryn, Z.J. red. (2002). Ignacy Domeyko. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Sosińska, A. (1975). Filomata w Chile. Opowieść o Ignacym Domeyce. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Google Scholar

Rzeczpospolita. (2021). Ignacy Domeyko, odkrywca tajemnic chilijskich gór: https://historia.rp.pl/historia/art18827451-ignacy-domeyko-odkrywca-tajemnic-chilijskich-gor (11.09.2024).
Google Scholar

Szwejcerowa, A. (1975). Ignacy Domeyko. Warszawa: Wydawnictwo Interpress.
Google Scholar

Wagner-Niczyporuk, M. 2022. Fundacja Panteon Narodowy: https://www.panteonnarodowy.org/wielcy-polacy/32-ignacy-domeyko (dostęp: 24.05.2024).
Google Scholar

Witkowska, A. (1998). Rówieśnicy Mickiewicza: życiorys jednego pokolenia. Warszawa: Rytm.
Google Scholar

Witkowski, L. (2011). Historie autorytetu wobec kultury i edukacji. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Wójcik, Z. (2024). Giganci Nauki: https://gigancinauki.pl/gn/biogramy/83192,Domeyko-Ignacy.html (dostęp: 24.06.2024).
Google Scholar

Wójcik, Z. (1995). Ignacy Domeyko: Litwa, Francja, Chile. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Google Scholar

YT, Budowniczowie Świata - Ignacy Domeyko: https://www.youtube.com/watch?v=Wi7A2xTf-RA (dostęp: 11.09.2024).
Google Scholar

YT, Ignacy Domeyko - filomata, który został bohaterem narodowych Chile: https://www.youtube.com/watch?v=KLvfGUMP5as (dostęp: 01.09.2024).
Google Scholar

YT, Ignacy Domeyko, jego losy i dwór w Niedźwiadce: https://www.youtube.com/watch?v=-jBjGo7z-8c (dostęp: 02.08.2024).
Google Scholar

YT, Historia wg Dzieci 105 - Ignacy Domeyko: https://www.youtube.com/watch?v=QjN5pEYG6wQ (dostęp: 01.07.2024).
Google Scholar

YT, Ignacy Domeyko i jego pobyt w Chile: https://www.youtube.com/watch?v=86aoPkpjX4E (dostęp: 11.09.2024).
Google Scholar

YT, Ignacy Domeyko - Polak znany w Chile – biografia: https://www.youtube.com/watch?v=g-1lOWR26GU (dostęp: 08.08.2024).
Google Scholar

YT, Ignacy Domeyko - wybitny badacz Chile: https://www.youtube.com/watch?v=9_SUDIbNI6Y (dostęp: 09.09.2024).
Google Scholar

YT, Poczet wielkich Polaków: Inż. Ignacy Domeyko: https://www.youtube.com/watch?v=sittXc_A-ow (dostęp: 10.07.2024).
Google Scholar

Zakrzewski, P. (2018). Culture.PL: https://culture.pl/pl/artykul/ignacy-domeyko-filomata-w-chile (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Zielinski, S. (2010). Archeologia Mediów. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Małgorzata Obrycka

malgorzata.obrycka@ug.edu.pl
https://orcid.org/0000-0001-8202-4185

Affiliation:

University of Gdansk Poland