Idea stworzenia czasopisma, które stymulowałoby rozwój badań w zakresie prawa małżeńskiego, zrodziła się – w końcu lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia – w zamyśle ks. prof. Wojciecha Góralskiego, ówczesnego kierownika Katedry Kościelnego Prawa Małżeńskiego i Rodzinnego na Wydziale Prawa Kanonicznego i Świeckiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Inicjatywa ta znalazła swoje urzeczywistnienie w 1990 r., kiedy to ukazał się pierwszy tom nowego periodyku, zawierający osiem rozpraw i artykułów założyciela. Wyłącznie jego publikacje wypełniły również kolejny, drugi tom, natomiast następne zawierały już prace także innych autorów. Wszystkie te tomy nie miały charakteru instytucjonalnego i zostały wydane sumptem ich redaktora.
Wraz z rozpoczęciem przez Księdza Redaktora w 1996 r. pracy naukowo-dydaktycznej na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (od 1999 roku Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), „Ius Matrimoniale" nabrało charakteru instytucjonalnego, stając się formalnie periodykiem tegoż Wydziału. Kolejny tom został wydany w wymienionym roku – jako pierwszy, z zaznaczeniem obok, dla utrzymania ciągłości: 6-7 (1995-1996) – w nowej szacie graficznej. Odtąd ukazywał się każdego roku, zachowując ową podwójną numerację, aż do 2013 r. Od 2014 r. czasopismo stało się kwartalnikiem.
W wyniku przemian, związanych z ewaluacją czasopism, aby zapewnić wyższy poziom merytoryczny czasopisma, nie mnożąc ilości artykułów, kosztem ich jakości, a przez to przygotować periodyk do aplikowania na listę ministerialną oraz do baz referencyjnych, począwszy od 2020 roku, czasopismo zmieniło częstotliwość ukazywania się, stając się półrocznikiem.
Czasopismo „Ius Matrimoniale” obejmuje tematykę kanonicznego prawa małżeńskiego (zarówo materialnego, jak i procesowego), a także prawa rodzinnego i opiekuńczego. Skierowane jest szczególnie do pracowników sądów kościelnych, praktyków kościelnego prawa małżeńskiego i rodzinnego oraz studentów. Z uwagi na niepowtarzalną formułę jest niezwykle pożytecznym źródłem wiedzy teoretycznej i praktycznej.