Z Mazowsza do Krakowa. Droga kariery Macieja z Grójca (ok. 1410 - ok. 1480), altarysty w farze krakowskiej, wikariusza katedralnego, protonotariusza i fundatora

Marcin Bogusz

doi:10.21697/sc.2022.29.1.5

Opublikowane: 2022-10-03

Tom 29 Nr 1 (2022)

Z Mazowsza do Krakowa. Droga kariery Macieja z Grójca (ok. 1410 - ok. 1480), altarysty w farze krakowskiej, wikariusza katedralnego, protonotariusza i fundatora

Marcin Bogusz

Saeculum Christianum

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.5

Abstrakt

Maciej z Grójca był typowym przedstawicielem kleru krakowskiego. Pochodził z Mazowsza, studiował na Uniwersytecie Krakowskim, został notariuszem i piął się po szczeblach kariery konsystorza krakowskiego. Odtworzenie jego kariery pokazuje trudności, z jakimi mają do czynienia badacze: niekonsekwentne czy zamienne używanie różnych godności w formułach dokumentów, odstępstwa od wypracowanych w kancelarii reguł. Kanonik i wikariusz był wreszcie kolekcjonerem relikwii, zapewne pielgrzymował z Długoszem do Ziemi Świętej czy był fundatorem przebudowy jednej z kaplic katedry krakowskiej i fundatorem jej wyposażenia.

Słowa kluczowe:

Maciej z Grójca, pielgrzym, notariusz, średniowiecze, Kraków

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Bogusz, M. (2022). Z Mazowsza do Krakowa. Droga kariery Macieja z Grójca (ok. 1410 - ok. 1480), altarysty w farze krakowskiej, wikariusza katedralnego, protonotariusza i fundatora. Saeculum Christianum, 29(1), 63–75. https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.5

Cited by / Share

Bibliografia

Akta wizytacji katedry wawelskiej oraz kościołów diecezji krakowskiej 1602-1604, opr. E. Bularz, Kraków 2014, „Źródła do dziejów Wawelu”, t. 20.
Album Studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1: Ab Anno 1400 ad Annum 1489, Cracoviae 1887.
Annatae e regno poloniae saeculi XV (1421-1503), red. M. D. Kowalski, Cracoviae 2002, „Acta Camerae Apostolice”, t. 4, „Monumenta Poloniae Vaticana”, t. 10.
Bilska-Ciećwierz M., Powstanie i organizacja kapituł kolegiackich metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu, Kraków 2007.
Bobrzyński M., Smolka S., Jan Długosz. Jego życie i stanowisko w piśmiennictwie, Kraków 1893.
Boroda K., Studenci Uniwersytetu Krakowskiego w późnym średniowieczu, Kraków 2010.
Codex diplimaticus universitatis studii generalis cracoviensis. Continer privilegia et documenta quae res gestas Academiae eiusque beneficia illustrant. Pars 2. Ab anno 1441 usque ad annum 1470, Cracoviae 1873.
Codex diplomaticus universitatis studii generalis cracoviensis. Continet privilegia et documenta quae res gestas Academiae euisque beneficia illustrant. Pars 3. Ab Anno 1471 usque ad Annum 1506, wyd. J. Dunajewski, Kraków 1880.
Codicis epistolaris saeculi decimi quinti. Pars Posterior, ab anno 1444 ad annum 1492, opr. J. Szujski, t. 1, cz. 2, Kraków 1876, „Monumenta Medii Aevi Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia”, t. 2.
Cracovia artificum 1300-1500, wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1917, „Źródła do historii sztuki i cywilizacji w Polsce”, t. 4.
Cracovia Artificum. Supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z archiwów kurialnych i kapitulnych w Krakowie 1433-1440, opr. B. Przybyszewski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
Cracovia artificum. Supplementa. Teksty źródłowe do dziejów kultury i sztuki z archiwów kurialnych i kapitunych w Krakowie 1441-1450, wyb. B. Przybyszewski, Kraków 1993.
Czyżewski K., Srebrne wyposażenie średniowiecznego ołtarza św. Stanisława w katedrze krakowskiej, „Folia Historica Cracoviensia”, 9/2003, s. 11-52.
Gadomski J., Dyptyk relikwiarzowy, w: Wawel 1000-2000. Wystawa jubileuszowa. Kultura artystyczna dworu królewskiego i katedry. Zamek królewski na Wawelu maj-lipiec 2000. Katedra krakowska – biskupia, królewska, narodowa. Muzeum Katedralne na Wawelu maj-wrzesień 2000, t. 1: Katalog, red. M. Piwocka, D. Nowacki, Kraków 2000, s. 69-70.
Gąsiorowski A., Skierska I., Średniowieczni oficjałowie gnieźnieńscy, „Roczniki Historyczne”, 61/1995, s. 37-86.
Gyalókay Z., Kilka uwag o transgranicznej działalności malarza Jakuba z Sącza, w: Ingenium et labor. Studia ofiarowane Profesorowi Antoniemu Ziembie z okazji 60. urodzin, red. P. Borusowski et al., Warszawa 2020, s. 51-56.
Inscriptiones clenodiales ex libris iudicialibus palatinatus Cracouiensis, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1885, „Starodawne Prawa Polskiego Pomniki”, t. 7.
Inwentarz katedry wawelskiej z roku 1563, opr. A. Bochnak, Kraków 1979, „Źródła do dziejów Wawelu”, t. 10.
Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. XII: 1445-1461, tłum. J. Mrukówna, red. K. Baczkowski, M. Kowalczyk, K. Ożóg, C. Pirożyńska, D. Turkowska, J. Wyrozumski, Warszawa 2004.
Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis Liber Beneficiorum Dioecesis Cracoviensis. Nunc primum e codice autographo editus, t. 1, Cracoviae 1863.
Jurek T., Mazowieckie świnie, Ślązacy i dobrzy ludzie z ziemi sandomierskiej. Z badań nad stereotypami dzielnicowymi w Polsce późnośredniowiecznej, w: Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, red. A. Bartoszewicz, G. Myśliwski, J. Pysiak, P. Żmudzki, Warszawa 2010, s. 716-733.
Kalwajtys E., Ochniak K., Kościół p.w. św. Klemensa w Wieliczce (architektura i wyposażenie), „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce”, 2001, t. 21, s. 29-113.
Knapek E., Akta oficjalatu i wikariatu generalnego krakowskiego do połowy XVI wieku, Kraków 2010, „Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego”, t. 110.
Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki i kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu 1423-1455, Warszawa 2004.
Kodeks Dyplomatyczny Małopolski, t. 4: 1386-1450, opr. F. Piekosiński, Kraków 1905, „Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące”, t. 17.
Korespondencja żupnika krakowskiego Mikołaja Serafina z lat 1437-1459, wyd. W. Bukowski, T. Płóciennik, A. Skolimowska, Kraków 2006.
Kowalski M. D., Uposażenie krakowskiej kapituły katedralnej w średniowieczu, Kraków 2000.
Kumor B. S., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 2-3, Kraków 1998.
Lesniak F., Nowy Korczyn i Nowy Sącz, w: Klasztory, miasta, zamki w życiu i twórczości Jana Długosza, red. J. Rajman, D. Żurek, Kraków 2016, s. 25-47.
Liber Privilegiorum Vicariorum 1436-1633, Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej w Krakowie.
Łętowski L., Katedra krakowska na Wawelu, Kraków 1859.
Majsiak J., Pielgrzymka Jana Długosza do Ziemi Świętej w 1450 r., http://www.edukacja.edux.pl/p-963-pielgrzymka-jana-dlugosza-do-ziemi-swietej.php (dostęp: 14.12.2020).
Małkiewiczówna H., Kraków – Wawel. Kościół archikatedralny św. Św. Wacława i Stanisława Biskupa i Męczennika; Skarbiec – dyptyk eksponowany w Muzeum Katedralnym na Wawelu, w: Hodegetrie krakowskie 1400-1450, red. M. Schuster-Gawłowska, M. Lempart-Gawłowska, Kraków 2015, s. 256-261.
Małkiewiczówna H., Wczesne Hodegetrie Krakowskie (do około połowy XV wieku). Kilka uwag wstępnych II, w: Hodegetrie krakowskie 1400-1450, red. M. Schuster-Gawłowska, M. Lempart-Gawłowska, Kraków 2015, s. 73-115.
Manikowska H., Jerozolima – Rzym – Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Wrocław 2008, „Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej”.
Perzanowska A., Wiadomości źródłowe o życiu i działalności Jana Długosza, w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Warszawa 1980, „Zeszyty naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, t. 559, Prace Historyczne, z. 65, s. 293-365.
Piwowarczyk E., Dzieje kościoła Mariackiego (XIII-XVI w.), Kraków 2000.
Piwowarczyk E., Legaty testamentowe ad pias causas w XV-wiecznym Krakowie. Z badań nad pobożnością miejską, Kraków 2010.
Podolska J., Pielgrzymi polscy w Ziemi Świętej 1350-1450, „Peregrinus Cracoviensis”, 1996, z. 4, s. 213-223.
Polak-Trajdos E., Więzi artystyczne Polski ze Spiszem i Słowacją, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970.
Polkowski I., Skarbiec katedralny na Wawelu, Kraków 1882.
Skupieński K., Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1997.
Starnawska M., Świętych życie po życiu. Relikwie w kulturze religijnej na ziemiach polskich w średniowieczu, Warszawa 2008.
Sygański J., Historya Nowego Sącza, t. 3: Zabytki dziejowe miasta, Lwów 1902.
Trajdos E., Śladem Mistrza Warsztatu ołtarza św. Trójcy na Wawelu. (Z problematyki twórczości Jakuba z Sącza), „Nasza Przeszłość”, 1966, nr 25, s. 111-153.
Vita Ioannis Dlugosh senioris canonici cracowiensis, wyd. M. Brożek, Varsoviae 1961.
Walczy Ł., Uposażenie kościoła parafialnego św. Klemensa w Wieliczce do 1772 r. (altarie), „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce”, 1994, t. 18, s. 53-99.
Witkowska A., Kulty pątnicze piętnastowiecznego Krakowa. Z badań nad miejską kulturą religijną, Lublin 1984.
Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, cz. 2: 1416-1450, wyd. S. Kuraś, Lublin 1973, „Materiały do dziejów Kościoła w Polsce”, t. 4.
Zeznania cudów czyli łask i dobrodziejstw boskich zasługi i świątobliwość B. Prandoty biskupa krakowskiego poświadczonych w łacińskim języku przez Macieja z Milejowa apostolskiego oraz imperialnego notariusza, w: Żywot błogosławionego Prandoty z Białaczowa biskupa krakowskiego, tłum. M. Gładysiewicz, Kraków 1845, s. 87-192. Google Scholar

Marcin Bogusz

http://orcid.org/0000-0002-6429-3696

Afiliacja:

Instytut Historii Sztuki UKSW Polska

Biogram

Marcin Bogusz – historyk i historyk sztuki. Zajmuje się Krakowem na przełomie średniowiecza i epoki nowożytnej, szczególnie wyposażeniem graficznym wczesnych druków krakowskich, związkami malarstwa tablicowego z grafiką oraz kultem relikwii.