Działalność protopopa zabłudowskiego Nestora Kuźmicza na tle epoki cz. 2

Antoni Mironowicz

doi:10.21697/sc.2022.29.2.7

Opublikowane: 2022-12-30

Tom 29 Nr 2 (2022)

Działalność protopopa zabłudowskiego Nestora Kuźmicza na tle epoki cz. 2

Antoni Mironowicz

Saeculum Christianum

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.2.7

Abstrakt

Nestor Kuźmicz trwale wpisał się w historię Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej. W latach dziewięćdziesiątych XVI wieku uczestniczył w soborach, na których były poruszane istotne sprawy dotyczące Kościoła prawosławnego. 6 października 1596 roku został wybrany do kierowania obradami obozu prawosławnego na soborze w Brześciu. Protopop zabłudowski podpisał się pod jego postanowieniami. Po unii brzeskiej Nestor Kuźmicz należał do obrońców praw Kościoła prawosławnego. W 1609 roku duchowny uzyskał od patriarchy godność egzarchy metropolii kijowskiej. 4 stycznia 1609 roku wystosował posłanie do duchowieństwa i wiernych „wiary greckiej”, w którym apelował o nieuznawanie Hipacego Pocieja swoim zwierzchnikiem oraz o obronę praw Cerkwi prawosławnej. Nestor Kuźmicz zmarł w Zabłudowie w 1618 roku jako protopop zabłudowski, podlaski, grodzieński, podhajecki, ihumen mielecki, egzarcha patriarszy metropolii kijowskiej.

Słowa kluczowe:

Nestor Kuźmicz, protopop zabłudowski, egzarcha patriarszy, Kościół prawosławny

Inne teksty tego samego autora

Antoni Mironowicz, Działalność protopopa zabłudowskiego Nestora Kuźmicza na tle epoki cz. 1 , Saeculum Christianum: Tom 29 Nr 1 (2022)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Mironowicz, A. (2022). Działalność protopopa zabłudowskiego Nestora Kuźmicza na tle epoki cz. 2 . Saeculum Christianum, 29(2), 88–101. https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.2.7

Cited by / Share

Bibliografia

Archiwum Państwowe w Krakowie, Oddział na Wawelu, Zbiory Sanguszków, t. 1, nr 75.
Государственный исторический музей, Москва (Państwowe Muzeum Historyczne w Moskwie), Цар. А15.
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, Мінск (Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku), f. 694, op. 2, nr 2635; nr 2641.
Центральний державний історичний архів України, м. Львів (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne we Lwowie), f. 9, op. 1, spr. 46.
Центральний державний історичний архів України, м. Київ (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie), f. 25, op. 1, spr. 8, ark. 149-149 v.
Broniewski M., Apokrisis abo odpowiedź na książki o synodzie brzeskim 1596, wyd. J. Długosz, J. Byliński, Wrocław 1994.
Broniewski M., Ekthesis albo krótkie zebranie spraw, które działy się na partykularnym tj. pomiastnym synodzie w Brześciu Litewskim, oprac. J. Byliński, J. Długosz, Wrocław 1995.
Dokumenta Unionis Berestensis eiusque auctorum (1590-1600), red. A. G. Welykyj, „Romae” 1970.
Ekthesis albo krótkie zebranie spraw, które działy się na partykularnym tj. pomiastnym synodzie w Brześciu Litewskim, Kraków 1597.
Ekthesis abo krótkie zebranie spraw, które się działy na partykularnym, to jest pomiastnym Synodzie w Brześciu Litewskim, w: Материалы, для истории церковной унии в юго-западной России, собранные А. Поповым, Москва 1879, s. 334-340, 357-358.
Harasimowicz M., Annales Ecclesiae Ruthenae, Lwow 1862.
Monumenta Confraternitatis Stauropigianae Leopoliensis, red. W. Milkowicz, t. 1, Leopolis 1895.
Pociej H., Antirresis abo apologija przeciwko Krzysztofowi Philaletowi, który niedawno wydał książki imieniem starożytnej Rusi religiej greckiej przeciw książkom o synodzie brzeskim napisanym w Roku Pańskim 1597, oprac. J. Byliński, J. Długosz, Wrocław 1997.
Skarga P., Synod brzeski i jego obrona, Kraków 1997.
Акты относящиеся к истории Западной России, собранные и изданные Архео¬гра-фическою комиссиею, t. 4, Санкт-Петербург 1853.
Архив Юго-Западной России, издаваемый временною комиссиею для разбора древних актов, высочайше учрежденною при Киевском, Подольском и Волынском генерал-губернаторе: Акты, относящиеся к истории церкви в Юго-Западной России, cz. 1, t. 1, Киев 1859; cz. 1, t. 10, Кiевъ 1904.
„Вестник Западной России”, Вильно 1867, t. 3, ks. 9.
„Вестник Юго-Западной и Западной России”, Вильна 1865, R. IV, ks. 3, t. 1.
Зубрицкий Д. И., Летопись Львовскаго Ставропигиальнаго братства по древним документам составленная, „Журнал Министерства народного просвещения”, 1849, t. 62.
Описание документов архива западнорусских униатских митрополитов, t. 1: (1470-1700 гг.), Санкт-Петербург 1897.
Памятники, изданные Временною комиссиею для разбора древних актов, выс. учрежд. при киевском военном, подольском и волынском генерал-губернаторе, t. 3, dz. 1, Киев 1852.
„Русская Историческая Библиотека”, Памятники полемической литературы в Западной Руси, Санкт-Петербург 1903, t. 19, Примѣчанія.
Уния в документах, Сборник посвящен истории Брестской церковной унии 1596 г., сост. В. А. Теплова, З. И. Зуева, Минск 1997.
Bieńkowski L., Organizacja Kościoła wschodniego w Polsce XVI-XVIII w., w: Kościół w Polsce. Studia nad historią Kościoła Katolickiego w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. 2, cz. 2, Kraków 1969, s. 801-802.
Chodynicki K., Kościół prawosławny a Rzeczpospolita Polska. Zarys historyczny 1370-1632, Warszawa 1934.
Kempa T., Książę Konstanty Ostrogski, wojewoda kijowski i marszałek ziemi wołyńskiej, Toruń 1997.
Lewicki K., Książę Konstanty Ostrogski a unia brzeska, Lwów 1933.
Likowski E., Unia brzeska, Poznań 1889.
Martynowicz A., The role of the local councils in the life of the Orthodox Church in Polish-Lithuanian Commonwealth until the end of the XVIth century, „Orthodoxi Evropi”. Studia do dziejów Kościoła prawosławnego w Europie Wschodniej, 2021, t. 4, s. 61-62.
Mironowicz A., Hilarion Massalski, archimandryta supraski, Białystok 2020.
Mironowicz A., Kościół prawosławny w dawnej Rzeczypospolitej, Białystok 2001.
Mironowicz A., Nieznany dokument dotyczący monasteru Zaśnięcia NMP w Zabłudowie, „Rocznik Teologiczny”, 36/1994, z. 1-2, s. 12-28.
Mironowicz A., Orthodoxy and Uniatism at the End of Sixteenth Century and during the Seventeenth Century in the Polish-Lithuanian Commonwealth, w: Lithuania and Ruthenia. Studies of a Transcultural Communication Zone (15th-18th Centuries), red. S. Rohdewald, D. Frick, S. Wiederkehr, Harrassowitz Verlag–Wiesbaden 2007, s. 190-209.
Mironowicz A., Pod opieką św. Antoniego Pieczerskiego, Odrynki 2018.
Mironowicz A., Podlaskie ośrodki i organizacje prawosławne w XVI i XVII wieku, Białystok 1991.
Mironowicz A., Pustelnia O. Archimandryty Gabriela w Odrynkach, Odrynki 2015; wyd. 2, Odrynki 2015.
Mironowicz A., Pustelnia świętych Antoniego i Teodozego Pieczerskich, Odrynki 2011.
Mironowicz A., Uniatyzm, Униатство, Uniatism, Εκκλησιαστικές Oυνίες, Białystok 2018.
Брокгауз и Евфрон, Энциклопедический словарь, Санкт-Петербург 2012.
Венгеров С. А., Критико-биографический словарь русских писателей и ученых (от начала русской образованности до наши): в 6 т., Санкт-Петербург 1904.
Горін С., Монастирі Західної Волині (друга половина XV - перша половина XVII століть), Львів 2007.
Грушевський М. С., Історія України-Руси, t. 5, Львів 1905.
Дмитриев М. В., Между Римом и Царьградом. Генезис Брестской церковной унии 1595-1596 гг., Москва 2003.
Жукович П. Н., Брестский соборъ 1591 года (по новооткрытой грамотѣ, содержащей дѣяния его), „Известия отдѣления русскаго языка и словесности Императорской Академии наук”, 1907, t. 12, ks. 2, s. 70-71.
Жукович П. Н., Сеймовая борьба православного западно-русского дворянства с церковной унией до 1609 года, Санкт-Петербург 1901.
Левшун Л., Леонтий Карпович. Жизнь и творчество, Минск 2001.
Лукашова С. С., «Мы, нижей подписанные…» Львовский синод 1595 г. в истории Брестской унии, Москва 2001, „Славянский альманах” за 2000 г.
Макарий (Булгаков), митр., История Русской Церкви, t. 9, ks. 4, Санкт-Петербург 1879.
Миронович А., Церковные унии в Беларуси, Литве, Украине и Польше и их последствия, Белосток 2020.
Немировский Е. Л., Начало книгопечатания на Украине. Иван Фёдоров, Москва 1974.
Николай (Далматов), Супрасльский архимандрит княз Мосальски, „Литовские Епархиальные Ведомости”, 1897, nr 2, s. 11-18.
Папков А. А., Братства: Очерк истории западно-русских православных братств, Сергиев Посад 1900.
Папков А. А., Братства, как мощная защита Православия вплоть до восстановления православной иерархии в 1620 году (1600-1620), „Богословский вестник”, 1898, t. 1, nr 1, s. 26-52; t. 1, nr 3, s. 335-364.
Покровский А. И., O соборах Юго-Западной Руси XV-XVII веков, „Богословский вестник”, 15/1906, cz. 3, nr 9, s. 137-141.
Протасьева Т. Н., Первые издания московской печати в собрании Государственного Исторического музея, Москва 1955.
Филарет, Обзор русской духовной литературы, Санкт-Петербург 1857.
Флоря Б. Н., Брестские синоды и Брестская уния, w: Славяне и их соседи, вып. 3: Католицизм и православие в средние века. К XVIII Международному конгрессу византинистов, Москва 1991, s. 69-73.
Шереметев С. Д., Труды по истории Смутного времени, oprac. М. Д. Ковалева, А. В. Топычканов, С. Ю. Шокарев, Москва 2015.
Энциклопедический словарь Ф. А. Брокгауза и И. А. Ефрона, Санкт-Петербург 1890-1907.
Яковенко Н., Паралельний світ. Дослідження з історії уявлень та ідей в Україні XVI-XVII cm., Київ 2002. Google Scholar

Antoni Mironowicz

http://orcid.org/0000-0001-7856-2191

Afiliacja:

Uniwersytet w Białymstoku Polska

Biogram

Prof. zw. dr hab. Antoni Mironowicz, kierownik Pracowni Historii Kościoła Uniwersytetu w Białymstoku. Specjalizuje się w badaniach nad dziejami Kościoła wschodniego i stosunkami wyznaniowymi w dawnej Rzeczypospolitej. Profesor jest autorem 65 książek i ponad 500 artykułów na ten temat.