Współpraca słowackiego biskupa Pavla Hnilicy z polskimi katolikami w latach 1964-1989

Mirosław Szumiło

doi:10.21697/sc.2023.30.1.18

Opublikowane: 2023-11-06

Tom 30 Nr 1 (2023)

Współpraca słowackiego biskupa Pavla Hnilicy z polskimi katolikami w latach 1964-1989

Mirosław Szumiło

Saeculum Christianum

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2023.30.1.18

Abstrakt

Po 1956 r. została nawiązana współpraca między polskimi i słowackimi katolikami, w ramach której Polacy udzielali w różnych formach pomocy dla prześladowanego Kościoła w komunistycznej Czechosłowacji. Akcja ta polegała przede wszystkim na przerzucie zakazanej literatury religijnej oraz przekazywaniu informacji i potajemnym wyświęcaniu księży. Znaczącą rolę odgrywała przy tym słowacka emigracja kościelna z biskupem Pavlem Hnilicą na czele. Hnilica miał zakaz wjazdu do Czechosłowacji, ale do 1978 r. przyjeżdżał regularnie do Polski, aby osobiście organizować kanały przerzutowe do kraju oraz spotykać się z przedstawicielami słowackiego tajnego Kościoła i młodymi Słowakami na oazach Ruchu Światło-Życie. Nawiązał bliską współpracę z polskimi biskupami i księżmi, w szczególności z kardynałami Wyszyńskim i Wojtyłą.

Słowa kluczowe:

Czechosłowacja, Kościół Rzymskokatolicki, biskup Pavol Hnilica, prymas Stefan Wyszyński

Inne teksty tego samego autora

Mirosław Szumiło, Tajne święcenia słowackich i czeskich księży w Polsce (1958-1989) , Saeculum Christianum: Tom 28 Nr 1 (2021)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szumiło, M. (2023). Współpraca słowackiego biskupa Pavla Hnilicy z polskimi katolikami w latach 1964-1989. Saeculum Christianum, 30(1), 259–271. https://doi.org/10.21697/sc.2023.30.1.18

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bačíková L., Pod’ a nasleduj ma! Zo spomienok tajne vysvätených kňazov, Prešov 2005.
Google Scholar

Białkowski M., Protokoły konferencji polskich ojców soborowych. Zbiór dokumentów 1962-1965, Lublin 2019.
Google Scholar

Blachnicki F., Życie swoje oddałem za Kościół, Kraków 2005.
Google Scholar

Gawlina J., In viam pacis. Dziennik Biskupa Polowego Wojska Polskiego 1939-1945, oprac. J. Myszor, Katowice 2019.
Google Scholar

Hnilica P., Rozhovory. Ľudia a udalosti v živote biskupa Pavla Hnilicu, zhováral sa a otázky kládol F. Vnuk, Bratislava 2001.
Google Scholar

Półtawska W., Beskidzkie rekolekcje. Dzieje przyjaźni księdza Karola Wojtyły z rodziną Półtawskich, Częstochowa 2008.
Google Scholar

Rydlo J. M., Vatikánska „Ostpolitik“ sedemdesiatych a osemdesiatych rokov 20. storočia v súradniciach postoja 2. vatikánskeho koncilu ku komunizmu, w: Fidei et Patriae. Jubilejník na počesť 80. narodenín Františka Vnuka, red. J. M. Rydlo, Bratislava 2008, s. 280-290.
Google Scholar

Szczepanowicz M., Kurierzy Słowa Bożego. Doświadczenie i dar, Kraków 2007.
Google Scholar

Wyszyński S., Pro memoria, t. 12: 1965, oprac. P. Skibiński, Warszawa 2021.
Google Scholar

Cuhra J., Československo-vatikánská jednání 1968-1989, Praha 2001.
Google Scholar

Hnilica J., Vnuk F., Pavol Hnilica, biskup umlčanej Cirkvi. 2. časť 1951-1995, Trnava 1996.
Google Scholar

Hrabovec E., Slovensko a Svätá stolica v kontexte vatikánskej východnej politiky 1962-1989, Bratislava 2017.
Google Scholar

Hrabovec E., Svätá stolica a Československo 1945-1965, w: Chiesa del Silenzio e diplomazia pontifizia 1945-1965, red. E. Hrabovec, G. Brugnotto, P. Jurčaga, Libreria Editrice Vaticana 2018, s. 271-283.
Google Scholar

Jakubčin P., Slovenský Katolícky exil v Ríme a komunistická Štátna bezpečnost’. Aktivity Štátnej bezpečnosti voči Michalovi Lackovi, w: E. Hrabovec a kol., Slovenský ústav svätých Cyrila a Metoda v Ríme (1963-2013), Bratislava 2015, s. 260-265.
Google Scholar

Katrebová Blehová B., Biskup Pavol Hnilica w oczach Państwowej Służby Bezpieczeństwa (Štátnej bezpečnosti), „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2021, nr 1, s. 188-208.
Google Scholar

Kmet’ N., Przemyt literatury religijnej z Polski na Słowację, w: Między przymusową przyjaźnią a prawdziwą Solidarnością. Czesi – Polacy – Słowacy 1938/39-1945-1989, cz. 2, red. P. Blažek, P. Jaworski, Ł. Kamiński, Warszawa 2009, s. 240-245.
Google Scholar

Szumiło M., Tajne święcenia słowackich i czeskich księży w Polsce (1958-1989), „Saeculum Christianum”, 2021, nr 1, s. 208-220. DOI: https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.1.15
Google Scholar

Szumiło M., The Secret Support of the Polish Church for male religious orders in Czechoslovakia (1956–1965). An overview, „Slovanský Přehled”, 2022, nr 1, s. 93-116.
Google Scholar

Vybíralová E., Tajná svěcení kandidátů z Československa v Polsku, w: Skryté pôsobenie cirkví na Slovensku v rokoch 1948-1989, red. P. Jakubčin, Bratislava 2018, s. 274-299.
Google Scholar

Mirosław Szumiło

https://orcid.org/0000-0002-4866-8611

Afiliacja:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Instytut Pamięci Narodowej Polska

Biogram

Dr hab. Mirosław Szumiło – profesor w Katedrze Historii Społecznej i Edukacji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Redaktor naczelny półrocznika naukowego „Pamięć i Sprawiedliwość”. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół systemu rządów komunistycznych w Polsce oraz stosunków polsko-czechosłowackich. Opublikował m.in. monografię: Roman Zambrowski 1909-1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce (Warszawa 2014).