Skład osobowy kapituły kolegiackiej w Środzie w pierwszej połowie XVIII w.

Wojciech Lis

doi:10.21697/sc.2022.29.1.17

Published: 2022-10-03

Vol. 29 No. 1 (2022)

The personnel composition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century

Wojciech Lis

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.17

Abstract

Abstract

The article presents the structure and personnelcomposition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century. This was one of the most prestigious ecclesiastical bodies in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After a brief introduction showing the current state of research on the history and related sources, the following three parts shortly describe the beginnings of the chapter in Środa, the salaries, rights and obligations of prelates and canons. Moreover, the author discusses the issues related to the staffing of prebends, the accumulation of benefices, and the interpretation of archival sources.

Keywords:

Środa, collegiate chapter, clergy, 18th century, Catholic Church

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Lis, W. (2022). The personnel composition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century. Saeculum Christianum. Historical Writings, 29(1), 221–232. https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.17

Cited by / Share

References

Acta capituli ecclesiae cathedralis Vilnensis saec. XVI-XVIII, t. 1: 1502-1533, wyd. D. Antanavičius, Wilno 2018.
Directorium Divini Officii Ac Missarum Juxta Rubricas Generales Breviarii et Missalis Romani necnon Decreta S. R. C. Ad Usum Almae Ecclesiae Metropolitanae Gnesnensis Accommodatum Pro Anno Domini 1789. Post Bissextilem primo, Łowicz 1789.
Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 5, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1908; t. 8, 10, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jasiński, Poznań 1989, 1993.
Teki Dworzaczka (www.teki.bkpan.poznan.pl).
Wapowski B., Mappa in qua illustrantur ditiones Regni Poloniae ac Magni Ducatus Lithuaniae pars, skala ok. 1:1000000, drukarnia F. Ungler, Kraków 1526-1528.
Czyżak M., Kapituła katedralna w Gnieźnie w świetle metryki z lat 1408-1448, Poznań 2003.
Dembiński P., Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich, Poznań 2012.
Iwańska-Cieślik B., Biblioteka kapituły katedralnej we Włocławku, Bydgoszcz 2013.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 5: Województwo poznańskie, z. 24: Powiat średzki, red. T. Ruszczyńska, A. Sławska, Warszawa 1964.
Kilarski J., Kolegiata pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Środzie, Środa, b.d.
Krajniak R., Duchowieństwo kapituły katedralnej w Chełmży do 1466 roku, Toruń 2013.
Krystkowiak A., Lis W., Dzieje parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Murzynowie Kościelnym, Poznań 2017.
Kuś P., Powstanie i rozwój kapituły kolegiackiej w Środzie Wielkopolskiej, praca magisterska napisana pod kierunkiem ks. dra K. Lutyńskiego Poznań 1996.
Lis W., Wieś szlachecka Koszuty w XVIII wieku w świetle źródeł kościelnych, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. UAM dr hab. M. Zwierzykowskiego, Poznań 2018.
Litak S., Struktura i funkcje parafii w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. 2, red. J. Kłoczowski, Kraków 1969, s. 261-481.
Marczewski J. R., Dzieje chełmskiej kapituły katedralnej obrządku łacińskiego, Lublin 2013.
Moskal T., Książka w kulturze sandomierskiego środowiska kolegiackiego do 1818 roku, Lublin 2013.
Neumann P. F., Kościoły Środy Wielkopolskiej według akt wizytacji Franciszka Ksawerego Rydzyńskiego z 1777 roku, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski”, 12/2017, s. 27-99.
Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 1: Kościół katedralny w Poznaniu. Studium historyczne, Poznań 1959; t. 2: Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, Poznań 1964.
Nowicki M., Działalność oświatowa i naukowa Akademii Lubrańskiego w XVII i XVIII wieku, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 2011.
Przybyszewski B., Katalog kanoników krakowskiej kapituły katedralnej w XVIII wieku, Kraków 2009.
Radzimiński A., Stan i potrzeby badań nad duchowieństwem katedralnym i kolegiackim w Polsce średniowiecznej, „Nasza Przeszłość”, 90/1998, s. 35-56.
Strugarek B., Historia parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Środzie Wielkopolskiej w latach 1945-2000, praca magisterska napisana pod kierunkiem ks. dra L. Wilczyńskiego, Poznań 2005.
Szudrowicz A., Kapituła kruszwicka, Kruszwica 2013.
Wiesiołowski J., Krakowscy profesorowie Akademii Lubrańskiego. Materiały, „Kronika Miasta Poznania”, 2/1999, s. 299-324. Google Scholar

Wojciech Lis

http://orcid.org/0000-0002-6036-1524

Affiliation:

Zakład Historii Nowożytnej do XVIII wieku, Wydział Historii UAM Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Wojciech Lis – mgr historii, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UAM w Poznaniu, zatrudniony w Muzeum Ziemi Średzkiej – Dwór w Koszutach. Główne zainteresowania: dzieje miast w okresie staropolskim, w szczególności Środy Wielkopolskiej.