Prymas Stefan Wyszyński wobec rzeczywistości społeczno-politycznej PRL w 1968 r.

Rafał Łatka

doi:10.21697/sc.2022.29.1.19

Published: 2022-10-03

Vol. 29 No. 1 (2022)

Primate Stefan Wyszyński and the socio-political reality of the Polish People's Republic in 1968

Rafał Łatka

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.19

Abstract

The text comprehensively introduces the approach of Cardinal Stefan Wyszyński to the social and political reality of the Polish People's Republic in 1968. Three planes of Primate's activity were discussed: social teaching, his attitude towards political events and the most important problems of the state-Church relations. The analysis was based on primary sources in the form of the hierarch's statements: in public, during Episcopal sessions and on the pages of his diary Pro memoria.

Keywords:

Primate Wyszyński, 1968, the youth, communist authorities, society

Most read articles by the same author(s)

Rafał Łatka, Primate Stefan Wyszyński in the time of political change in 1956-1957 , Saeculum Christianum. Historical Writings: Vol. 27 No. 2 (2020)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Łatka, R. (2022). Primate Stefan Wyszyński and the socio-political reality of the Polish People’s Republic in 1968. Saeculum Christianum. Historical Writings, 29(1), 241–257. https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.19

Cited by / Share

References

Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945-2000, wstęp i oprac. J. Żaryn, Poznań 2006.
Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000, t. 1, Marki 2003.
Operacja „Podhale”. Służba Bezpieczeństwa wobec wydarzeń w Czechosłowacji 1968-1970, wstęp, wybór, oprac. Ł. Kamiński, G. Majchrzak, Warszawa 2008.
Raina P., Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, t. 2: 1960-1974, Poznań 1995.
Raina P., Kościół–Państwo w świetle akt Wydziału ds. Wyznań 1967-1968, Warszawa 1994.
Wyszyński S., Dzieła zebrane tom 21: styczeń-czerwiec 1968, red. I. Czarcińska, B. Mackiewicz, A. Rastawicka, Warszawa 2021.
Wyszyński S., Nauczanie społeczne 1946-1981, Warszawa 1990.
Czaczkowska E., Marzec’68 w dokumentach Konferencji Episkopatu Polski, w: Stefan Wyszyński wobec oporu społecznego i opozycji 1945-1981, red. E. Czaczkowska, Warszawa 2018, s. 143-155.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce 1945-1989, Kraków 2006.
Eisler J., Hierarchowie Kościoła katolickiego wobec kryzysów politycznych 1956, 1968, 1970, w: Społeczeństwo, państwo, Kościół (1945-2000). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Szczecin 15-16 VI 2000 r., red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2000, s. 36-41.
Eisler J., „Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008.
Czaczkowska E., Marzec’68 w dokumentach Konferencji Episkopatu Polski, w: Stefan Wyszyński wobec oporu społecznego i opozycji 1945-1981, red. E. Czaczkowska, Warszawa 2018, s. 143-155.
Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006.
Kowalik S., Konflikt wyznaniowy w Wierzbicy. Niezależna parafia w polityce władz PRL (1962-1977), Lublin 2012.
Lewandowski M., Interrex. Niepodległościowe środowisko kombatanckie wobec Prymasa Stefana Wyszyńskiego w latach 1956-1981, Warszawa 2020.
Łatka R., Działalność i nauczanie społeczne prymasa Stefana Wyszyńskiego (1948-1981), „Myśl Polityczna”, 2020, nr 4, s. 33-56.
Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989, Warszawa 2019.
Łatka R., Prymas Wyszyński wobec rzeczywistości politycznej doby Władysława Gomułki, w: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim, t. 2: 1956-1972, red. M. Siedziako, Z. Stanuch, G. Wejman, Szczecin 2018, s. 47-65.
Łatka R., The idea of the common good and the reason of state in the teaching of primate Wyszyński, „Studia Theologica Varsaviensia”, 2018, nr 2, s. 65-82.
Łatka R., Mackiewicz B., Zamiatała D., Prymas Stefan Wyszyński. Biografia, Warszawa 2020.
Mażewski L., Prymas Stefan Kardynał Wyszyński wobec Polski po 1944/1945 r. Elementy analizy ustrojoznawczej i geopolitycznej, Warszawa 2020.
Misiejuk D., Arcybiskup Bolesław Kominek wobec inicjatywy budowy pomnika papieża Jana XXIII we Wrocławiu, w: Kardynał Bolesław Kominek: biskup, dyplomata, wizjoner, red. W. Kucharski, R. Łatka, Warszawa–Wrocław 2020, s. 331-345.
Musiał F., Departament IV MSW w latach 1962-1989. Przyczynek do monografii, w: Instrukcje, wytyczne, pisma Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lat 1962-1989. Wybór dokumentów, red. i oprac. A. Dziurok, F. Musiał, Kraków–Katowice 2017, s. 33-168.
Nitecki P., Raina P., Kościół i Marzec 68’, ,,Chrześcijanin w Świecie”, 1988, nr 7, s. 95-103.
Noszczak B., Antymilenium. Konflikt państwa z Kościołem na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski (1956-1966/1967), Warszawa 2020.
Raina P., Stefan Kardynał Wyszyński. Prymas Tysiąclecia, t. 3, Wrocław 2016.
Romaniuk M. P., Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 3: 1965-1972, Warszawa 2001.
Smoliński M. G., Biskup negocjator. Zygmunt Choromański (1892-1968). Biografia niepolityczna?, Warszawa 2014.
Warso A., Prymas Stefan Wyszyński i biskup Piotr Gołębiowski – wzajemne relacje i wspólna troska o Kościół, w: Człowiek – naród – Kościół. Prymas Tysiąclecia odczytany dziś. IV Tydzień Społeczny, red. A. Jędrzejewski, Radom 2012, s. 181-186.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce 1944-1989, Warszawa 2003.
Żurek J., Kim byli „księża patrioci”?, „Biuletyn IPN”, 2003, nr 1, s. 65-72. Google Scholar

Rafał Łatka

http://orcid.org/0000-0003-2650-4031

Affiliation:

Biuro Badań Historycznych IPN Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Rafał Łatka (1985), historyk i politolog, dr hab. nauk humanistycznych, dr nauk społecznych, pracownik naukowy Biura Badań Historycznych IPN, koordynator Centralnego Projektu Badawczego IPN: ,,Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989”. Redaktor serii wydawniczych: „Kościół katolicki w dokumentach” i „Biskupi w realiach komunistycznego państwa”. Autor, współautor, bądź redaktor 35 książek.