Poznański okres działalności Antoniego Danysza (1 IV 1919 - 30 IX 1924)

Konrad Nowak-Kluczyński

doi:10.21697/sc.2024.31.1.18

Published: 2024-11-10

Vol. 31 No. 1 (2024)

The Poznań period of Antoni Danysz’s activity (01.04.1919 – 30.09.1924)

Konrad Nowak-Kluczyński

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2024.31.1.18

Abstract

Antoni Danysz is one of the most outstanding educators in Greater Poland, a historian of education, educator, co-founder, and principal organizer of academic pedagogy in Poznań. He served as the first head of the Department of Pedagogy and Didactics at the University of Poznań in the years 1919-1924. Simultaneously, he held the position of vice-rector of the University of Poznań in recognition of his great organizational experience. The Poznań period was characterized by immense organizational, scientific, and didactic engagement in the creation of a new model of Polish higher education at the European level. He founded the Pedagogical Seminar, organized the Examination Committee for candidates for the teaching profession, and ensured the quality of pedagogical studies and the availability of textbooks. Danysz was among the scholars of the University of Poznań who contributed to its renown not only in Poland but also worldwide.

Keywords:

Antoni Danysz, Poznan University, education, pedagogy

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Nowak-Kluczyński, K. (2024). The Poznań period of Antoni Danysz’s activity (01.04.1919 – 30.09.1924). Saeculum Christianum. Historical Writings, 31(1), 247–261. https://doi.org/10.21697/sc.2024.31.1.18

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Curriculum Vitae Antoniego Danysza z dnia 24 listopada 1922 roku (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/33).
Google Scholar

Księga Pamiątkowa Uniwersytetu Poznańskiego. Lata 1919-1923, Poznań 1925.
Google Scholar

Nekrolog śp. Dr. Antoniego Danysza (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/25).
Google Scholar

Pismo Do Wysokiego do Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej Wydziału do Spraw Oświaty i Szkolnictwa z dnia 10 marca 1919 roku (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/33/3).
Google Scholar

Pismo skierowane do Wojewody Poznańskiego z informacją o nadaniu prof. Antoniemu Danyszowi profesora honorowego pedagogiki i dydaktyki na Wydziale Filozoficznym w Uniwersytecie Poznańskim z dnia 23 października 1925 roku (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/33/44).
Google Scholar

Pismo skierowane do Wielmożnego Pana prof. Grochmalickiego, Dziekana Wydziału Filozoficznego tutejszego Uniwersytetu z dnia 29 kwietnia 1924 roku (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/33/19).
Google Scholar

Świadectwo Dojrzałości Wychowanka Królewskiego Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu Antoniego Danysza z dnia 30 września 1871 roku (Archiwum UAM w Poznaniu).
Google Scholar

Telegram pośmiertny nadesłany przez VI Gimnazjum im. Stanisława Staszica we Lwowie (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/33/67).
Google Scholar

Testament Antoniego Danysza z dnia 12 grudnia 1925 roku (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/25/70).
Google Scholar

Wykaz Stanu Osobowego Antoniego Danysza z dnia 16 września 1924 roku (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/25/36).
Google Scholar

Życiorys i działalność naukowa Prof. Dr. Antoniego Danysza (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/33).
Google Scholar

S. Błachowski, Śp. Prof. Antoni Danysz (Archiwum UAM w Poznaniu – Akta Osobiste Prof. Danysza – sygnatura 152/25).
Google Scholar

Uniwersytet Poznański w pierwszych latach swego istnienia (1919, 1919-1920, 1920-1921, 1921-1922, 1922-1923): za rektoratu Heliodora Święcickiego: księga pamiątkowa, red. A. Wrzosek, Poznań 1924.
Google Scholar

Danysz A., Studium Pedagogiczne wyższe. Studium Pedagogiki w Uniwersytecie Poznańskim, „Przegląd Pedagogiczny”, 1922, nr 3, s. 244-251.
Google Scholar

Danysz A., O kształceniu, Lwów 1918.
Google Scholar

Danysz A., Pedagogika Arystotelesa, „Eos”, 10/1904.
Google Scholar

Danysz A., Uwagi o pedagogice Pseudo-Plutarcha, „Eos”, 14/1908.
Google Scholar

Danysz A., Listy porucznika polskiego z roku 1881, „Eos”, 1909.
Google Scholar

Danysz A., Błędy w cytatach łacińskich, „Kurier Lwowski”, 1908.
Google Scholar

Danysz A., J.A. Komeński, „Encyklopedia Wychowania”, 1902.
Google Scholar

Danysz A., Jan Amos Komeński. Przyczynek do jego działalności w Polsce, Rocznik TPN, t. 25, Poznań 1898.
Google Scholar

Danysz A., Instrukcje wychowawcze Jakuba Sobieskiego, Poznań 1899.
Google Scholar

Danysz A., Teoria pedagogiczna Kwintyliana, Lwów 1899.
Google Scholar

Danysz A., O wychowaniu królewicza. Traktat pedagogiczno-humanistyczny z roku 1502, Lwów 1900.
Google Scholar

Danysz A., O wychowaniu, Lwów 1903.
Google Scholar

Danysz A., Maricius jako pedagog, Lwów 1905.
Google Scholar

Danysz A., Erazm Gliczner jako pedagog. Studium nad pierwszą pedagogiką Polską, Rocznik TPN, t. 38, Poznań 1912.
Google Scholar

Danysz A., O wychowaniu Zygmunta Augusta, Kraków 1915.
Google Scholar

Danysz A., Studia z dziejów wychowania w Polsce (Ministerstwo WRiOP), Kraków 1921.
Google Scholar

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1923/1924, Poznań 1925.
Google Scholar

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1924/1925, Poznań 1926.
Google Scholar

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1925/1926, Poznań 1926
Google Scholar

Spis wykładów, półrocze jesienne 1919 r. Nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1919.
Google Scholar

Spis wykładów w półroczu zimowym 1920 r. Nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1920.
Google Scholar

Spis wykładów w roku akademickim 1920/1921, Nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1921.
Google Scholar

Spis wykładów w roku akademickim 1921/1922, Nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Czcionkami Drukarni Uniwersyteckiej, Poznań 1922.
Google Scholar

Spis wykładów na I, II i III trymestrze roku akademickiego 1922/1923, Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1922.
Google Scholar

Spis wykładów na I, II i III trymestrze roku akademickiego 1923/1924, Drukiem i nakładem Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1923.
Google Scholar

Kobek I., Katedra Pedagogiki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1945-1970, Poznań 1990.
Google Scholar

Nowaczyk E., Działalność naukowa i pedagogiczna Antoniego Danysza, Poznań 1980.
Google Scholar

Uniwersytet. Społeczeństwo. Edukacja, red. W. Ambrozik, K. Przyszczypkowski, Poznań 2004.
Google Scholar

Bobrowska-Nowak W., Pionierzy psychologii naukowej w Polsce, Katowice 1971.
Google Scholar

Błachowski S., Pedagogika w Uniwersytecie Poznańskim, „Kurier Poznański”, 14.11.1924, nr 264, s. 6.
Google Scholar

Bromberek B., Studia uniwersyteckie w zakresie nauki o edukacji w świetle badań empirycznych, Poznań 1998.
Google Scholar

Cegielska P., Z moich wspomnień. Przechadzki po mieście, Poznań 1997.
Google Scholar

Drynda D., Pedagogika Drugiej Rzeczypospolitej. Warunki – orientacje – kontrowersje, Katowice 1987.
Google Scholar

Grabowska W., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1932-1939, Wrocław 1976.
Google Scholar

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 2002.
Google Scholar

Jabczyński M., Dziesięć lat szkoły polskiej w Poznańskim Okręgu Szkolnym, Poznań 1929.
Google Scholar

Jakubiak K., Leppert R., Ewolucja koncepcji pedagogiki ogólnej w polskiej myśli edukacyjnej XIX i XX wieku, w: Studia z dziejów oświaty i myśli pedagogicznej XIX-XX wieku, red. J. Szablicka-Żak, Wrocław 1998, s. 75.
Google Scholar

Hellwig J., Dzieje historii wychowania w Polsce i jej twórcy, Poznań 2001.
Google Scholar

Hellwig J., Prace naukowe Antoniego Danysza w Katedrze Pedagogiki na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919-1925, „Kronika Wielkopolski”, 1992, nr 1, s. 63.
Google Scholar

Klanowski T., Germanizacja gimnazjów w Wielkim Księstwie Poznańskim i opór młodzieży polskiej w latach 1870-1914 na przykładzie Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, Poznań 1962.
Google Scholar

Kostrzewski J., O emigrantach naukowych z Wielkopolski, „Roczniki Historyczne”, 23/1957, s. 1-20.
Google Scholar

Markiewiczowa H., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, Warszawa 2001.
Google Scholar

Michalski S., Szkolnictwo powszechne i zakłady kształcenia nauczycieli w Wielkopolsce w okresie międzywojennym, Poznań 1962.
Google Scholar

Miśkiewicz B., Uniwersytet Poznański. Fakty, refleksje, wspomnienia, Poznań 1983.
Google Scholar

Nawroczyński B., Polska myśl pedagogiczna, Lwów 1938.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Historia dyscypliny pedagogiki na Uniwersytecie Poznańskim oraz Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w stulecie istnienia – próba rekonstrukcji, „Studia Edukacyjne”, 2020, nr 58, s. 191-212.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Instytucjonalizacja pedagogiki w okresie Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie Katedry Pedagogiki i Dydaktyki Wszechnicy Piastowskiej, „Biuletyn Historii Wychowania”, 2019, nr 40, s. 45-70.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Od Antoniego Danysza do Ludwika Jaxa-Bykowskiego. Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919-1939, „Kronika Miasta Poznania”, 2019, nr 1, s. 301-316.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Nawroczyński Bogdan – pedagog, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919-2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 459-463.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Kierownicy Katedry Pedagogiki i Dydaktyki Na Uniwersytecie Poznańskim w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w: Wielkopolska i Wielkopolanie w dziejach polskiej edukacji, red. E. Głowacka-Sobiech, K. Kabacińska-Łuczak, Poznań 2017, s. 231-256.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Danysz Antoni – pedagog, historyk wychowania, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego 1919-2019, red. Z. Pilarczyk, Poznań 2019, s. 86-92.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (lata 1919-1993), w: XXV lat Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu 1993-2018. Wydanie jubileuszowe, red. A. Cybal-Michalska, A. Gromkowska-Melosik, K. Kuszak, M. Piorunek, W. Segiet, Poznań 2018, s. 283-294.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim i na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicz w Poznaniu w latach 1919-2023, w: XXX lat Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1993-2023. Wydanie jubileuszowe, red. A. Cybal-Michalska, A. Gromkowska-Melosik, K. Kuszak, M. Piorunek, W. Segiet. Poznań 2023, s. 363-417.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Brenk M., 25 years of the Faculty of Educational Studies of the Adam Mickiewicz University, „Bulletin of the History of Education”, 2018, nr 39, s. 241-247.
Google Scholar

Nowak-Kluczyński K., Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim 1919-1933, w: Społeczeństwo i edukacja. Teorie a implikacje praktyczne, red. A. Ćwikliński, M. Przybyła, Poznań 2015, s. 45-69.
Google Scholar

Możdżeń S., Danysz Antoni, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, Warszawa 2003, t. 1, s. 615.
Google Scholar

Ratuś A., Pedagogika herbartowska, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI, red. T. Pilch, Warszawa 2005, t. 4, s. 141.
Google Scholar

Stopińska-Pająk A., Danysz Antoni, w: Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998, s. 45.
Google Scholar

Studia z dziejów oświaty i myśli pedagogicznej XIX-XX wieku, red. J. Szablicka-Żak, Wrocław 1998.
Google Scholar

Truchim S., Historia szkolnictwa i oświaty polskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim 1862-1915, t. 1, Łódź 1968.
Google Scholar

Winnicka H., Danysz Antoni, w: Słownik historyków polskich, red. M. Rosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 100.
Google Scholar

Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku: próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Kielce 1998.
Google Scholar

Wrzosek A., Uniwersytet Poznański w pierwszych latach swojego istnienia za rektoratu H. Święcickiego, Poznań 1924.
Google Scholar

Wyszkowska I., Marceli Motty (1818-1898). Poznański nauczyciel, felietonista i pamiętnikarz, Poznań 2008.
Google Scholar

Konrad Nowak-Kluczyński

https://orcid.org/0000-0002-7814-1650

Affiliation:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Dr Konrad Nowak-Kluczyński. Adiunkt w Zakładzie Historii Wychowania Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zainteresowania badawcze: poznańska uniwersytecka pedagogika oraz biografistyka jej twórców.