The school legislation of the Catholic Church in the Hussitian times

Krzysztof Ratajczak

doi:10.21697/sc.2020.27.2.5

Opublikowane: 2021-01-20

Tom 27 Nr 2 (2020)

The school legislation of the Catholic Church in the Hussitian times

Krzysztof Ratajczak

Saeculum Christianum

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2020.27.2.5

Abstrakt

The aim of the paper is to show the state and changes in the school legislation of the Catholic Church in the crucial period of its history, between 1378 and 1477. The focus of the analysis is especially on the acts of law decreed by the popes, on the canons of the councils, but also on the ius particulare of those ecclesiastical provinces that were affected by the Hussite movement. Also, factors influencing the ecclesiastical law in the realm of education are analysed, such as political, social, economic besides religious. Very important was the question if the changes could be controlled or inspired by the Church or whether the changes of the school legislation were only meant to preserve the status quo.

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Ratajczak, K. (2021). The school legislation of the Catholic Church in the Hussitian times . Saeculum Christianum, 27(2), 60–73. https://doi.org/10.21697/sc.2020.27.2.5

Cited by / Share

Bibliografia

Austtin G., Shaping Church Law Around the Year 1000. The Decretum of Burchard of Worms, Farnham-Burlington 2009.

Boyle L. E., Notes on the Education of the “Fratres communes” in the Dominican Order in the Thirteenth Century, in: Xenia medii aevi historiam illustrantia oblata Thomae Kaeppeli, ed. R. Creytens, P. Künzle, vol. 1, Roma 1978, p. 249-267.

Bylina S., Oddźwięki husytyzmu w Królestwie Polskim, in: idem, Hussitica. Studia, Warszawa 2007, p. 163-180.

Bylina S., Podróż husytów do Bazylei, Warszawa 2013.

Bylina S., Religijność późnego średniowiecza. Chrześcijaństwo a kultura tradycyjna w Europie środkowo-wschodniej w XIV-XV w., Warszawa 2009.
Cobban A.B., The Medieval Universities. Their Development and Organization, Oxford 1975.

Čornej P., Svétla a stíny husitství (události – osobnosti – texty – traduce). Výbor z úvah a studií, Praha 2011.

Doležalová E., Hledíková Z., Die Erforschung der Entstehung und Ausprängung des Pfarreinetzes bis zum Beginn der hussitischen Revolution in der tschechischen Geschichtswissenschaft, in: Pfarrein im Mittelalter, Deutschland, Polen, Tschechen und Ungarn im Vergleich, hrsg. N. Kruppa, Göttingen 2008, pp. 83-98.

Drabina J., Episkopat polski wobec husytyzmu, in: Polskie echa husytyzmu. Materiały z konferencji naukowej Kłodzko, 27-28 września 1996, ed. S. Bylina, R. Gładkiewicz, Warszawa 1999, pp. 62-81.

Duggan A.J., Conciliar Law 1123-1215. The Legislation of the Four Lateran Councils, in: The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140-1234. From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, ed. W. Hartmann, K. Pennington, Washington 2008, pp. 318-366.

Eberl I., Cystersi. Historia zakonu europejskiego, transl. P. Włodyga, Kraków 2011.

Heiler F., Schulen in der Kleiner hochstiftsstädten. Ein Vergleich innerhalb des Hochstifts Erchstädt und mit seinen weltlichen Nachborn (ca. 1400-1600), in: Schullandschaften in Altbayern, Franken und Schwaben. Untersuchungen zur Ausbreitung und Typologie des Bildungswesens in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, hrsg. v. H. Flachenecker, R. Kiessling, München 2005, pp. 62-74.

Hinnebusch W. A. OP, The History of the Dominican Order. Intellectual and Cultural Life to 1500, vol. 1-2, New York 1973.

Iwańczak W., Polskie badania nad wpływami husyckimi w Polsce, in: Polskie echa husytyzmu. Materiały z konferencji naukowej Kłodzko, 27-28 września 1996, ed. S. Bylina, R. Gładkiewicz, Warszawa 1999, pp. 20-31.

Jakob R., Spätmittelalterliche Schullandschaften in Franken und in Bayern 1250-1520. Ein Vergleich anhand ausgewählter Perspektiven und Beispiele, in: Schullandschaften in Altbayern, Franken und Schwaben. Untersuchungen zur Ausbreitung und Typologie des Bildungswesens in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, hrsg. v. H. Flachenecker, R. Kiessling, München 2005, pp. 157-182.

Johnson J., A Collection of the Laws and Canons of the Church in England, vol. 1, Oxford 1850.

Kaczmarek K., Studia uniwersyteckie cystersów z ziem polskich w okresie średniowiecza, Poznań 2005.

Kaczmarek K., Szkoły i studia polskich dominikanów w okresie średniowiecza, Poznań 2005.

Kintzinger M., Stadt und Schule im hoch- und spätmittelalterlichen Reich. Genese und Perspektiven der mediävistlichen Stadtschulforschung, in: Schullandschaften in Altbayern, Franken und Schwaben. Untersuchungen zur Ausbreitung und Typologie des Bildungswesens im Spätmittelalter und Früher Neuzeit, hrsg. v. H. Flachenecker, R. Kiessling, München 2005, pp. 15-42.

Kitzinger M., A profession but not a Career? Schoolmasters and the Artes in Late Medieval Europe, in: Universities and schooling in Medieval Society, ed. W.J. Courtenay, J. Miethke, Leiden 2000, pp. 167-181.

Kitzinger M., Studens atrium, Rector parochie und Magister scolarum im Reich des 15. Jahrhunderts. Studium und Versorgunschancen der Artisten zwischen Kirche und Gesellschaft, „Zeitschrift für Historische Forschung“, 26 (1999), pp. 1-43.

Kłoczowski J., Polska Prowincja Dominikańska w średniowieczu i Rzeczypospolitej Obojga (wielu) Narodów, Poznań 2008.

Krafl P., Synody a statuta olomoucké diecéze období středověku, Praha 2003.

Kras P., Husyci w piętnastowiecznej Polsce, Lublin 1998.

Kras P., Inkwizycja papieska w walce z husytyzmem na ziemiach polskich, in: Polskie echa husytyzmu. Materiały z konferencji naukowej Kłodzko, 27-28 września 1996, ed. S. Bylina, R. Gładkiewicz, Warszawa 1999, pp. 88-115.

Kras P., Polish Hussitism – An Attempt at Evaluating the scale of the phenomenon, in: Christianity in East Central Europe. Late Middle Ages.
Proceedings of the Comission Internationale d’Histoirie Ecclésiastique Comparée, Lublin 1996, part 2, ed. J. Kłoczowski, P. Kras, W. Polak, Lublin 1999, pp. 232-243.

Maleczyńska K., Zainteresowania czytelnicze mieszczan dolnośląskich okresu Renesansu, Wrocław 1982.

McCormick P.J., History of Education, New York 1957.

Mordek H., Kirchenrecht und reform im Frankenreich. Die Collectio vetus Gallica. Die Älteste systematische kanonessammlung des Fränkischen Gallien. Studien und edition, Berlin-New York 1975.

Morris C., The Discovery of the Individual 1050-1200, Toronto 1991.

Mulchahey M.M., “First the Bow is Bent in Study...”. Dominican Education before 1350, Toronto 1998.

Nikodem J., Polska i Litwa wobec husyckich Czech w latach 1420-1433. Studium o polityce dynastycznej Władysława Jagiełły i Witolda Kiejstutowicza, Poznań 2004.

Nodl B.M., Klerici, rektoři a scholárové, in: Pater familia. Sbornik přispěvků k životnímu jubileu Prof. Dr. Ivana Hlaváčka, ed. J. Hrdina, Praha 2002, pp. 299-311.

Pfarrein im Mittelalter, Deutschland, Polen, Tschechen und Ungarn im Vergleich, hrsg. N. Kruppa, Göttingen 2008.

Plisiecki P., The Parochial Network and the Tithes System in the Medieval Diocese Cracow, in: Pfarrein im Mittelalter, Deutschland, Polen, Tschechen und Ungarn im Vergleich, hrsg. N. Kruppa, Göttingen 2008, pp. 223-234.

Potkowski E., Książka i pismo w średniowieczu: studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej, Pułtusk 2006.

Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984.

Rashdall H., The Universities of Europe in the Middle Ages, vol. 2, part 1: Italy, Spain, France, Germany, Scotland etc., Cambridge 2010.

Ratajczak K., Szkolnictwo w Wielkopolsce na tle sąsiadów w okresie średniowiecza, Poznań 2017.

Riché P., Edukacja i kultura w Europie Zachodniej (VI-VIII w.), transl. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1995.

Roest B., A history of Franciscan Education (c.1210-1517), Leiden-Boston-Köln 2000.

Rolker Ch., Canon Law and the Letters of Ivo of Chartes, New York 2010.

Sarnowsky J., Die artes im Lehrplan der Universitäten, in: Artes im Mittelalter, hrsg. v. U. Schaefer, Berlin 1999, pp. 68-82.

Šmahel F., Causa non grata: Premature Reformation in Hussite Bohemia, in: Christianity in East Central Europe. Late Middle Ages. Proceedings of the Comission Interlationale d’Histoirie Ecclesiastique Compere, Lublin 1996, part 2, ed. J. Kłoczowski, P. Kras, W. Polak, Lublin 1999, pp. 224-231.

Šmahel F., Husitská revoluce, v. 3: Kronika válečných let, Praha 1993.

Šmahel F., Piśmienność warstw ludowych w Czechach w XIV i XV wieku, in: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, ed. B. Geremek, Wrocław 1978, pp. 189-205.

Šmahel F., Słowo pisane i mówione w służbie reformy husyckiej, transl. P. Kras, in: Kultura pisma w średniowieczu. Znane problemy, nowe metody, ed. A. Adamska, P. Kras, Lublin 2013, pp. 175-194.

Stopka K., Szkoła zakonna w Polsce średniowiecznej jako problem badawczy, in: Klasztor w kulturze średniowiecznej Polski, ed. A. Pobóg-Lenartowicz, M. Derwich, Opole 1995, pp. 49-61.

The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140-1234: From Gratian to the Decretals of Pope Gregory IX, ed. W. Hartmann, K. Pennington, Washington 2008.

Topfer B., Rola uniwersytetów oksfordzkiego i praskiego w rozwoju koncepcji wczesnoreformacyjnych (koniec XIV – początek XV wieku), „Kwartalnik Historyczny”, 89 (1982), z. 1, pp. 3-14.

Van Zijl T.P., Gerard Groote, ascetic and reformer (1340-1384), Washington 1963.

Wiśniowski E., Uwagi o liczebności wiejskiego szkolnictwa parafialnego w Polsce i w Czechach u schyłku średniowiecza, in: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza, ed. B. Geremek, Wrocław 1978, pp. 207-210.

Zdanek M., Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu, Warszawa 2005.

Zilynská B., Husitské synody v Čechách, 1418-1440. Příspěvek k uloze univerzitních mistrů v husitské církvi a revoluci, Praha 1985.

Zygner L., Działalność synodalna arcybiskupa Wojciecha Jastrzębca. Próba retrospekcji i reinterpretacji, „Studia Mazowieckie”, 10 (2015), z. 3, pp. 59-82. Google Scholar

Krzysztof Ratajczak

krzysztof.ratajczak@amu.edu.pl
http://orcid.org/0000-0002-1298-986X

Afiliacja:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska

Biogram

Krzysztof Ratajczak, profesor w Zakładzie Historii Wychowania Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w dziejach edukacji i kultury w wiekach średnich. Autor książek i artykułów poświęconych m.in. średniowiecznemu szkolnictwu, kulturze rycerskiej, zakonom rycerskim, krucjatom, edukacji kobiet oraz zakonowi cysterek.