Across the border: some mutual influences on the life of the late medeval cities of  Košice and Kraków

Drahoslav Magdoško

doi:10.21697/sc.2025.32.2.8

Opublikowane: 2025-11-17

Tom 32 Nr 2 (2025)

Za granicą: wzajemne wpływy na życie późnośredniowiecznych miast – Koszyc i Krakowa

Drahoslav Magdoško

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2025.32.2.8

Abstrakt

Niniejsze studium analizuje wzajemne wpływy między dwoma królewskimi miastami Europy Środkowo-Wschodniej w średniowieczu: Koszycami i Krakowem, koncentrując się na przyjmowaniu konkretnych modeli administracji miejskiej i organizacji gospodarczej. Koszyce, ważny ośrodek handlowy w Królestwie Węgier, utrzymywały bliskie kontakty z Krakowem – centrum kupiectwa i stolicą Królestwa Polskiego. Analizie zostały poddane wzorce migracyjne między tymi miastami, organizacja targów oraz struktury administracyjne. Szczególną uwagę poświęcono podobieństwom między cechami bogatych kupców, układowi przestrzennemu rynków oraz istnieniu urzędu Lohnherren w obu ośrodkach. Celem pracy jest zachęta do dalszych badań porównawczych i pogłębienia wiedzy na temat wzajemnych powiązań społeczności miejskich w średniowiecznej Europie.

Słowa kluczowe:

średniowieczna Polska, średniowieczne Królestwo Węgier, miasta średniowieczne, administracja miejska, targ miejski, badania porównawcze

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Magdoško, D. (2025). Za granicą: wzajemne wpływy na życie późnośredniowiecznych miast – Koszyc i Krakowa. Saeculum Christianum. Pismo Historyczne, 32(2), 98–111. https://doi.org/10.21697/sc.2025.32.2.8

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Halaga R.O., Acta iudiciaria civitatis Cassoviensis 1393-1405. Das älteste Kaschauer Stadtbuch, München 1994.
Google Scholar

Mayerová E., Lacko M., Der Thurzo-Kodex. eine einzigartige Quelle zum europäischen Bergrecht und Münzwesen um 1500, Studienverlag 2022.
Google Scholar

Mollay K., Das Ofner Stadtrecht, Budapest 1959.
Google Scholar

Alioth M., Gruppen an der Macht. Zünfte und Patriziat in Strassburg im 14. und 15. Jahrhundert: Untersuchungen zu Verfassung, Wirtschaftsgefüge und Sozialstruktur, Basel 1988.
Google Scholar

Benda J., Kis középkori kalmárbolt-tipológia, in: Hatalom, adó, jog. Gazdaságtörténeti tanulmányok a magyar középkorról, eds. I. Kádas, B. Weisz, Budapest 2017, p. 511-549.
Google Scholar

Blaise J., Dudek I., The catalogue of architectural objects. Architectural transformations on the Market Square in Krakow. A systematic visual catalogue. AFM Publishing House 2016. Accessible online: https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01951524.
Google Scholar

Blaise J., Dudek I., Different faces of one ‘idea’. Architectural transformations on the Market Square in Krakow. A systematic visual catalogue, AFM Publishing House 2016. Accessible online: https://shs.hal.science/halshs-01951624v1.
Google Scholar

Bodnárová M., Zásady výpočtu obyvateľstva stredovekých miest a demografická štruktúra mestského obyvateľstva so zameraním na Košice v 16. storočí, in: Obyvateľstvo Karpatskej kotliny I., eds. P. Kónya, R. Matlovič, Prešov 1997, p. 11-21.
Google Scholar

Caproş J., Košickí študenti na univerzite v Krakove v 15. a na začiatku 16. storočia, „Historický časopis“, 55/2007, nr 2, p. 249-266.
Google Scholar

Czerner R., Lasota Cz., Średniowieczne murowane obiekty handlowe na rynku wrocławskim, in: Średniowieczny Śląsk i Czechy. Centrum średniowiecznego miasta, t. 2, eds. J. Piekalski, K. Wachowski, Wrocław 2000, p. 331-347.
Google Scholar

Dąbrowski J., Kraków a Węngry w wiekach średnich, „Rocznik Krakowski“, 13/1911, p. 187-250.
Google Scholar

Diekmann K., Die Herrschaft der Stadt Soest über ihre Börde, Diss. jur., Münster 1962, p. 129f. Accessible online: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/txt/wz-9512.pdf.
Google Scholar

Domenová, M., K hospodáreniu mesta Prešov na základe daňovej-účtovnej knihy z rokov 1528-1537, „Annales Presovienses“, 11/2011, no. 1, p. 25-59.
Google Scholar

Fügedi E., Kaschau, eine osteuropäische Handelsstadt am Ende des 15. Jahrhunderts, in: Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae II, Budapest 1956, p. 183-213.
Google Scholar

Fedorčák P., Dejiny Košíc v 16. – 18. storočí v slovenskej historiografii, in: Košice a dejiny – dejiny Košíc, ed. Š. Šutaj, Košice 2011, p. 59-68.
Google Scholar

Fouquet G., Bauen für die Stadt. Finanzen, Organisation und Arbeit in kommunalen Baubetrieben des Spätmittelalters. Eine vergleichende Studie vornehmlich zwischen den Städten Basel und Marburg, Köln–Weimar–Wien 1999.
Google Scholar

Granasztói Gy., A középkori magyar város, Budapest 1980.
Google Scholar

Granasztói Gy., A városi élet keretei a feudális kori Magyaországon. Kassa társadalma a 16. század derekán, Budapest 2012.
Google Scholar

Halaga R.O., Košice-Balt I. Výroba a obchod v styku východoslovenských miest s Pruskom (1275-1526), Košice 1975.
Google Scholar

Humanizmus a renesancia na Slovensku v 15. – 16. storočí, eds. Ľ. Holotík, A. Vantuch, Bratislava 1967.
Google Scholar

Chorowska M., Dziedzic T., Krzywka M., Trzy Kramy Bogate odkryte we Wrocławiu, „Architectus“, 2015, vol. 3(43), p. 35-46.
Google Scholar

Isenmann E., Die deutsche Stadt im Mittelalter 1150-1550, Köln–Weinmar–Wien 2014. DOI: https://doi.org/10.7788/boehlau.9783412218287
Google Scholar

Kiryk F., Związki handlowe i kulturalne miast Małopolskich ze Słowacją w XV i XVI stuleciu, „Historické štúdie“, 2000, vol. 41, p. 9-33.
Google Scholar

Knobloch J.K., Das goldene Buch von Straßburg, t. 1, Straßburg 1885.
Google Scholar

Kutrzeba S., Finanse Krakowa w wiekach średnich, Kraków 1899.
Google Scholar

Kutrzeba S., Handel Krakowa w wiekach średnich na tle stosunków handlowych polski, Kraków 1902.
Google Scholar

Luszczkiewicz W., Sukiennice krakowskie. Dzieje gmachu i jego obecnej przebudowy, Kraków 1899.
Google Scholar

Kraków, europejskie miasto prawa magdeburskiego. Katalog wystawy, Kraków 2007.
Google Scholar

Lexikon stredovekých miest na Slovensku, eds. M. Štefánik, J. Lukačka, Bratislava 2010.
Google Scholar

Magdoško D., Kassa város bírái és tanácsának tagjai a 14. század második feléig, in: Kapocs, érme, rovás. Gazdaság- és várostörténeti tanulmányok a magyar középkorról, eds. I. Kádas, B. Weisz, Budapest 2024, p. 309-347.
Google Scholar

Magdoško D., Samospráva mesta Košice v stredoveku, Košice 2017.
Google Scholar

Magdoško D., Suburbs of Medieval Košice: Origin, Topography and Population, „The City and History“, 12/2023, no. 2, p. 8-41. DOI: https://doi.org/10.33542/CAH2023-2-01
Google Scholar

Magdoško D., Trhové krámy na námestí Košíc v neskorom stredoveku a ranom novoveku, „Studia Historica Nitriensia“, 27/2023, no. 2, p. 323-357. DOI: https://doi.org/10.17846/SHN.2023.27.2.323-357
Google Scholar

Majorossy J., Goda K., Stadtische Selbstverwaltung und Schriftproduktion imspatmittelalterlichen Konigreich Ungarn. Eine Quellenkunde fur Odenburg und Pressburg, „Pro Civitate Austriae“, 2008, vol. 13, p. 60-98.
Google Scholar

Marečková M., Východoslovenská města a měšťanstvo na prahu novověku, Brno 1995.
Google Scholar

Marek M., Vplyv prisťahovalectva na etnické pomery stredovekých miest na Slovensku, „Mesto a dejiny“, 2/2013, no. 1, p. 6-24.
Google Scholar

Nodl M., Raně novověké městské migrace: perspektivy, tendence a metodické podněty německého bádání 70. až 90. let, „Mediaevalia historica Bohemica“, 1997, vol. 18, p. 289-304.
Google Scholar

Neubürger im späten Mittelalter. Migration und Austausch in der Städtelandschaft des Alten Reiches (1250-1550), ed. R.Ch. Schwinges, Berlin 2003.
Google Scholar

Noga Z., Die Selbstverwaltung der Stad Krakau in vorindustrieller Zeit, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska“, Sectio F, vol. 72, p. 137-148. DOI: https://doi.org/10.17951/f.2017.72.137
Google Scholar

Noga Z., Geografia imigracji do krakowskej elity władzy w w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII w.), in: Elita władzy Krakowa i jej zwiazki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku), ed. Z. Noga, Kraków 2011, p. 23-32.
Google Scholar

Sedláček P., Hospodárenie mestskej komory v Bratislave na základe rozboru komorných kníh mesta Bratislavy z rokov 1434-1528, „Historický časopis“, 65/2017, no. 3, p. 411-444. DOI: https://doi.org/10.31577/histcaso.2017.65.3.2
Google Scholar

Slezáková M., Members of the merchant guild in Košice in the Middle Ages, in: Transformation of Central European Cities in Historical Development (Košice, Krakow, Miskolc, Opava). From the Middle Ages to the End of the 18th Century, eds. H. Hrehor, M. Pekár, Košice 2013, p. 29-37.
Google Scholar

Slezáková M., Obchodné aktivity košických mešťanov ako špecifický prejav komunikácie s okolitým svetom, in: Stredoveké mesto ako miesto stretnutí a komunikácie, eds. J. Lukačka, M. Štefánik, Bratislava 2010, p. 177-185.
Google Scholar

Slezáková (Čulenová) M., Relationship between Elites of Krakow and Košice in Late Middle Ages, in: Elita władzy Krakowa i jej zwiazki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku), ed. Z. Noga, Kraków 2011, p. 149-158.
Google Scholar

Slezáková M., Nádaská K., Košice, in: Lexikon stredovekých miest na Slovensku, eds. M. Štefánik, J. Lukačka, Bratislava 2010, p. 194-212.
Google Scholar

Sudacka, A., Wyniki kwerendy archiwalnej dotyczącej zabudowy handlowej Rynku w Krakowie, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa“, 2008, vol. 26, p. 77-102.
Google Scholar

Szende K., Polgárnak lenni. A polgárjog megszerzésének elvei és gyakorlata a késő-közepkori Sopronban, „Urbs, Magyar várostörténeti évkönyv“, 2006, vol. 1, p. 85-107.
Google Scholar

Szende K., Towns along the way. Changing patterns of long-distance trade and the urban network of medieval Hungary, in: Towns and Communication II. Communication between towns, eds. H. Houben, K. Toomaspoeg, Congedo Editore 2011, p. 161-225.
Google Scholar

Tandlich T., Artikuly obchodných cechov v slobodných kráľovských mestách Košice, Prešov a Levoča, „Slovenská archivistika“, 32/1997, no. 1, p. 58-70.
Google Scholar

Teke Zs., Kassa külkereskedelme az 1393-1405. évi kassai bírói könyv bejegyzései alapján, „Századok“, 137/2003, no. 2, p. 381-404.
Google Scholar

Vogelsang R., Der Rat der Stadt Bielefeld im Mittelalter, „Jahresbericht des Historischen Vereins für die Grafschaft Ravensberg“, 1974, vol. 69, p. 27-63.
Google Scholar

Weisz B., The legal background of the trade life of Košice in the Middle Ages, in: Košice in the Coordinates of European History, eds. M. Hajduová, M. Bartoš, Košice 2014, p. 94-111.
Google Scholar

Wien. Geschichte einer Stadt von den Anfängen bis zur ersten Türkenbelagerung, eds. P. Csendes, F. Opll, Wien–Köln–Weimar 2001, p. 212-215.
Google Scholar

Wółkiewicz E., Urzędnicy i służby municypalne w miastach późnośredniowiecznego Śląska. Zarys problematyki, in: Sociální svět středověkého města. Colloquia mediaevalia Pragensia 5, ed. M. Nodl, Praha 2006, p. 135-163.
Google Scholar

Wyrozumski J., Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich, Kraków 1998.
Google Scholar

Drahoslav Magdoško

https://orcid.org/0000-0002-8883-5517

Afiliacja:

Pavol Jozef Šafárik University in Košice Słowacja

Biogram

Drahoslav Magdoško – historian, researcher of the late Middle Ages, dealing with urban communities, especially with town administration, topography and elites. He works at the Pavol Jozef Šafárik University in Košice, Slovakia.