Racjonalnie o nieracjonalnym. Filozoficzne aspekty nauki o wróżbiarstwie i magii św. Tomasza z Akwinu

Tomasz Dutkiewicz

doi:10.26142/stgd-2020-007

Opublikowane: 06-03-2021

Tom 46 (2020)

Racjonalnie o nieracjonalnym. Filozoficzne aspekty nauki o wróżbiarstwie i magii św. Tomasza z Akwinu

Tomasz Dutkiewicz

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2020-007

Abstrakt

Jan Paweł II w encyklice Fides et ratio wskazał na św. Tomasza z Akwinu jako na „mistrza sztuki myślenia”, podkreślając jego umiejętność godzenia wiary i rozumu. Ogromną zasługą Akwinaty pozostaje z całą pewnością udoskonalenie odziedziczonego po Arystotelesie filozoficznego instrumentarium oraz wykorzystanie go w procesie racjonalizacji prawd objawionych. Instrumentarium to posłużyło św. Tomaszowi również w podjętej przezeń z powodzeniem próbie zmierzenia się z zagadnieniami tak nieracjonalnymi, jak magia i wróżbiarstwo. Akwinata odwołuje się w niej do filozoficznych koncepcji przyczynowości sprawczej, intelektualnej i zmysłowej części ludzkiej duszy oraz znaku, pojętego jako materialny pośrednik w procesie komunikacji. Wykorzystanie tych koncepcji pozwoliło św. Tomaszowi odnieść się w sposób racjonalny do szeregu problemów związanych z wróżbiarstwem i magią, takich jak: na ile przepowiadanie przyszłości znajduje swoje racjonalne uzasadnienie, dlaczego wpływ ciał niebieskich nie może determinować ludzkiego losu, czy też skąd pochodzi skuteczność działania mistrzów magii.

Słowa kluczowe:

racjonalność, magia, wróżbiarstwo, przyczynowość sprawcza, dusza intelektualna, znak

Inne teksty tego samego autora

Podobne artykuły

Adam Jeszka, Hubert Czyżewski, Kołakowski i poszukiwanie prawdy, Kraków: Znak, 2022, s. 304. , Studia Gdańskie: Tom 50 (2022)
Ireneusz Werbiński, Przesłanie świętości kapłańskiej Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego , Studia Gdańskie: Tom 46 (2020)
Mateusz Zawadzki , "Oniaszowa świątynia w Leontopolis jako znak hellenizacji diaspory żydowskiej w Egipcie w czasach hellenistycznych " , Studia Gdańskie: Tom 43 (2018)
Marcelina Zdenkowska, Wartości i relacje międzyludzkie jako podstawa skutecznej ochrony środowiska: perspektywa Josepha Ratzingera/Benedykta XVI , Studia Gdańskie: Tom 52 (2023)
Roman Marcinkowski, Dusza a wiara w życie po śmierci w judaizmie , Studia Gdańskie: Tom 49 (2021)
Adam Jeszka, Tropy myślenia religijnego w refleksji egzystencjalnej Miguela de Unamuno. , Studia Gdańskie: Tom 47 (2020)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Dutkiewicz, T. (2021). Racjonalnie o nieracjonalnym. Filozoficzne aspekty nauki o wróżbiarstwie i magii św. Tomasza z Akwinu. Studia Gdańskie, 46, 121–132. https://doi.org/10.26142/stgd-2020-007

Cited by / Share

Bibliografia

Arystoteles, Fizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1968.
Google Scholar

Arystoteles, Metafizyka, tłum. T. Żeleźnik, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2017.
Google Scholar

Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, Warszawa 1988.
Google Scholar

Arystoteles, Zachęta do filozofii, tłum. K. Leśniak, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 6, Warszawa 2001, s. 627-664.
Google Scholar

Dutkiewicz, T., Astrologia i wróżbiarstwo jako współczesne zagrożenie dla życia moralnego, „Teologia i Człowiek” 30/2 (2015), s. 11-27.
Google Scholar

Krąpiec, M.A., Komentarz do „Metafizyki” Arystotelesa, Lublin 2018.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. Metafizyka, Lublin 1995.
Google Scholar

Maritain, J., Trzej reformatorzy, tłum. K. Michalski, Warszawa – Ząbki, 2005.
Google Scholar

Maryniarczyk, A., Zeszyty z metafizyki, t. 2, Lublin 1998.
Google Scholar

Mircea, E., Okultyzm, czary, mody kulturalne, Kraków 1992.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, O przepowiadaniu przyszłości, w: tenże, Dzieła wybrane, tłum. J. Salij, Kęty 1999, s. 481-499.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 19, tłum. F.W. Bednarski, London 1971.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, Summa contra gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej w dyskusji z poganami, innowiercami i błądzącymi, tłum. Z. Włodek, W. Zega, t. I-II, Poznań 2003-2007.
Google Scholar