Opublikowane: 17-12-2021

Eucharystia i metafizyka. Arystotelesowska teoria złożeń wewnątrzbytowych jako filozoficzne instrumentarium w Traktacie o Eucharystii św. Tomasza z Akwinu

Tomasz Dutkiewicz
Studia Gdańskie
Dział: Artykuły
https://doi.org/10.26142/stgd-2021-023

Abstrakt

Szczególnym przykładem przemawiającym za prawdziwością stwierdzenia, w myśl którego filozofia stanowi niezbędne narzędzie, służące racjonalizacji prawd objawionych, pozostaje nauka o Eucharystii zawarta w Sumie Teologicznej św. Tomasza z Akwinu. Autor ten sięga po terminologię wypracowaną na gruncie arystotelesowskiej metafizyki celem wyjaśnienia istoty Misterium, do którego liturgia odnosi słowa: „Oto wielka Tajemnica Wiary”. Posługując się metafizycznymi pojęciami „materii” i „formy” oraz „substancji” i „przypadłości”, Akwinata podejmuje swego rodzaju próbę wyrażenia niewyrażalnego, opisując istotę Eucharystycznego Misterium, w którym - pod wpływem stanowiących formę sakramentu słów, wypowiadanych przez kapłana w imieniu samego Chrystusa oraz na Jego wyraźne polecenie - następuje zamiana substancji chleba i wina (transsubstantiatio) w substancję Ciała i Krwi Pańskiej. W wyniku tej przemiany spostrzegane nadal ludzkimi zmysłami przypadłości chleba i wina istnieją bez właściwego sobie podmiotu, mocą stwórczego działania Boga. Tomasz zwraca uwagę na wyjątkowość sakramentu Eucharystii wśród innych sakramentów, w których ich materia, jak woda czy olej, nie ulegają substancjalnej przemianie, ale pozostając nadal sobą spełniają jedynie rolę narzędzia, którego użyciu towarzyszy, dzięki ich konsekracji, określona moc sprawiania duchowych skutków.

Słowa kluczowe:

Eucharystia, materia, forma, substancja, przypadłości

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Dutkiewicz, T. (2021). Eucharystia i metafizyka. Arystotelesowska teoria złożeń wewnątrzbytowych jako filozoficzne instrumentarium w Traktacie o Eucharystii św. Tomasza z Akwinu. Studia Gdańskie, 49, 107–118. https://doi.org/10.26142/stgd-2021-023

Cited by / Share


Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.