Z cyklu "60/60 the best of SPCh" (15) [60 najciekawszych publikacji z 60 lat istnienia SPCh]
2025-05-13
Adam Łomnicki: Czy darwinowska teoria doboru naturalnego jest dogmatem współczesnej biologii? Uwagi o socjologicznych aspektach współczesnych nauk ścisłych niestosowanych [Studia Philosophiae Christianae 32(1996)1, s. 43-54].
OPIS: Prof. Adam Łomnicki (1935-2021) był wybitnym polskim biologiem ewolucyjnym i ekologiem, członkiem Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. W pracy naukowej zajmował się m.in. dynamiką liczebności i stabilności populacji, zmiennością wewnątrzpopulacyjną, poziomami doboru naturalnego, populacjami laboratoryjnymi oraz ochroną przyrody. Jego związki z SPCh wyniknęły ze znajomości i współpracy naukowej z ówczesnym redaktorem naczelnym czasopisma, ks. prof. Szczepanem Ślagą. Artykuł dotyczy darwinowskiej teorii ewolucji i jej statusu naukowego we współczesnej biologii. Podczas gdy w wielu dziedzinach działalności ludzkiej, takich jak polityka, sztuka, nauki humanistyczne i nauki stosowane, akceptuje się wiele różnych poglądów i podejść, sytuacja we współczesnych naukach niestosowanych jest zupełnie inna. Wydaje się, że wszyscy naukowcy akceptują te same paradygmaty i prezentują ten sam pogląd na podstawowe pojęcia naukowe. Jednym z powszechnie przyjętych poglądów jest akceptacja darwinowskiej teorii doboru naturalnego w biologii. W artykule autor podejmuje próbę wyjaśnienia, dlaczego tak jest i dlaczego współczesne nauki różnią się zarówno od nauk tradycyjnych, jak i od innych dziedzin działalności ludzkiej. Argumenty przedstawione przez autora opierają się głównie na socjologii współczesnej nauki. „Dysponujemy zatem teorią, ogólnie zaakceptowaną przez wszystkich zajmujących się ewolucją i zagadnieniami pokrewnymi, która wyjaśnia dlaczego świat organizmów żywych i paleontologicznych odkrywek wygląda tak jak wygląda. Z teorii tej wyprowadzane są różne przewidywania, które można empirycznie sprawdzać. W większości przypadków obserwacje i eksperymenty potwierdzają te przewidywania, a jeśli nie potwierdzają, to jak dotychczas sprzeczności między teorią a danymi empirycznymi są zbyt małe aby teorię tę obalić. Daje się ona tylko uzupełniać lub poprawiać i setki jeśli nie tysiące badaczy zaangażowane są w tę czynność. Zatem pewność, że teoria ta jest najlepszym wytłumaczeniem i nic jej nie zagraża, nie wynika z naszego dogmatyzmu, ale ze świadomości, że jej ciągłe sprawdzanie, tylko ją poprawia a nie niszczy” (s. 52).
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski