OPIS: Jean Ladrière (1921-2007) był belgijskim filozofem, profesorem na Katolickim Uniwersytecie w Lowanium. Był jednocześnie myślicielem katolickim. Zasłynął najpierw ważnymi pracami z zakresu filozofii matematyki, a następnie epistemologii nauki i filozofii języka. Był jednym z pierwszych, którzy wprowadzili tradycję analityczną i analizę języka anglosaskiego na kontynentalną scenę filozoficzną. Jego preferowanym obszarem nauczania była jednak filozofia nauki, którą poszerzył od analizy metod i języków naukowych do refleksji nad społecznym wpływem nauki. Rozszerzył na języki wiary chrześcijańskiej typ analizy epistemologicznej, którą zastosował do nauk. Wykazał, że różne języki, które samowynalezienie racjonalności zrodziło w swojej historii – matematyka, logika, filozofia, nauki – podobnie jak wszystkie „instytucje rozumu”, takie jak demokracja czy autonomiczna sztuka, należy rozumieć jako modalności twórczego uczestnictwa ducha w nieustannej twórczości. W j. polskim wydano jego książkę pt. Nauka, świat i wiara (PAX, 1989). W artykule, który opublikował w SPCh 1986 roku (przetłumaczonym na j. polski przez Bognę Opolską-Kokoszkę i Józefa Życińskiego), podjął namysł nad językiem filozoficznym samym w sobie, nad sposobem w jaki nadaje on znaczenie i w jaki uczestniczy w królestwie sensu, bądź też burzy jego podstawy. W swojej analizie usiłował odpowiedzieć na pytanie: Na jakiej podstawie można w ogóle mówić o języku filozoficznym, uznając to co pragnie on dokonać i respektując jego właściwe cele – związane z określeniem sensu? Stwierdził, że filozofia nie jest nieruchomym ukazaniem pewnej ponadczasowej istoty, jest ona historycznym powiązaniem form, w którym oprócz pewnego nakładania się wypowiedzi, istnieje również nieustanne stawianie pytań na temat tego, co zostało wcześniej powiedziane. Jest to miejsce tworzenia, z którego bez przerwy wyłaniają się nowe formy dyskursywne. Jest to również miejsce ciągłego osądzania, gdzie wszystko co się tworzy podlega natychmiastowej krytyce, demaskującej wszelkie niewłaściwości oraz podkreślającej nowe wymagania. „Sens terminów jest całkowicie ustalony w momencie, gdy system zostaje zbadany we wszystkich swoich częściach. Wydaje się jednak, że sens nie zależy wyłącznie od wzajemnych powiązań, ustalonych pomiędzy terminami, lecz w sposób bardziej zasadniczy jest wynikiem współwystępowania wszystkich tych terminów w pewnej przestrzeni, która nigdy nie przedstawia się jako taka, funkcją systemu jest jednak jej jakby milczące ukazanie nawet bez wiedzy osoby, która się z nią zapoznaje. W tej właśnie przestrzeni, usiłuje on mówić bez nazywania, czym jest prawdziwie to o czym się mówi. Stąd właśnie czerpie on swą charakterystyczną siłę znaczenia i od niej zależy to, że może on nadawać swoim terminom to znaczenie, które należy im w końcu przyznać” (s. 95).
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski