Z cyklu "60/60 the best of SPCh" (41) [60 najciekawszych publikacji z 60 lat istnienia SPCh]
2025-11-07
Kazimierz Kłósak: "Przyrodnicza" definicja duszy ludzkiej, jej uprawnienie i granice użyteczności naukowej[Studia Philosophiae Christianae 2(1966)1, s. 173-204].
OPIS: Kazimierz Kłósak (1911-1982) odbył studia filozoficzno-teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, kończąc je doktoratem Tomizm w ujęciu Jakuba Maritaina napisanym pod kierunkiem Konstantego Michalskiego. Studiował filozofię w Rzymie oraz w Louvain. Od 1945 roku wykładał filozofię na UJ. W 1951 roku został współpracownikiem Komisji Filozoficznej Polskiej Akademii Umiejętności. Od 1954 roku jako profesor nadzwyczajny wykładał dyscypliny filozoficzne na WFCh ATK w Warszawie. Był kierownikiem Katedry Filozofii Przyrody, prodziekanem i dziekanem WFCh. W latach 1964-1971 był kierownikiem Katedry Filozofii Przyrody na Wydziale Filozofii KUL. Tytuł naukowy profesora zwyczajnego uzyskał w 1968 roku. Był twórcą i współtwórcą półrocznika "Studia Philosophiae Christianae" oraz rocznika "Analecta Cracoviensia". Napisał ponad 130 prac naukowych. Kłósak uprawiał lowańską wersję neotomizmu. Zajmował się zagadnieniami związanymi z filozofią przyrody oraz antropologią filozoficzną w tym zagadaniem duszy ludzkiej. Analizował także problemy teodycealne. Był znany z polemik z koncepcjami materializmu dialektycznego. Przypomniany tekst dotyczy zagadnienia przyrodniczej definicji duszy ludzkiej i jej statusu. Autor podkreśla, że definicja „przyrodnicza” wiąże się z zajęciem określonego stanowiska światopoglądowego. „Empirycznej: definicji duszy ludzkiej zarzuca brak pełnej adekwatności opisowej w stosunku do ludzkich zjawisk psychicznych. Jego zdaniem zupełnie nie widać, jak w płaszczyźnie psychologicznych nauk szczegółowych można byłoby zdefiniować ludzkie zjawiska psychiczne jako psychiczne. Nie znamy przecież takiego układu pojęć z obrębu ostatnio wymienionych nauk, z pomocą którego moglibyśmy w ramach równościowej definicji realnej określić, czym jest aspekt psychiczności. W tej sytuacji, która nie pozwala wyjść poza empiryczne stwierdzenie „fenomenologicznej” odrębności zjawisk psychicznych od fizycznych, pojęcie tego, co jest psychiczne, należy uznać definitywnie, a nie tylko umownie, za pojęcie pierwotne. „Z punktu widzenia filozofii neoscholastycznej nie można także zgodzić się na twierdzenie inspirowane przez różnej prądy pozytywistyczne, że „empiryczna” definicja duszy ludzkiej jest jedyną definicją, jaką można brać pod uwagę przy wszystkich badaniach naukowych. Neoscholastyk, który opowiada się za gatunkową odrębnością filozofii przyrody i metafizyki, będzie wskazywał na to, że w płaszczyźnie poznania z dziedziny tych dwu nauk są uprawnione definicje innego typu epistemologicznego. Są to definicje będące wyrazem analizy ontologicznej naszej duszy – analizy ontologicznej w znaczeniu szerszym, gdy ta w ramach filozofii przyrody ukazuje nam duszę ludzką w części charakterystycznego dla niej bytu (…)” (s. 203).
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski