Wieloraka realizacja warunków doboru i jej konsekwencje

Krzysztof Chodasewicz

doi:10.21697/2017.53.1.11

Opublikowane: 2018-02-15

Tom 53 Nr 1 (2017)

Wieloraka realizacja warunków doboru i jej konsekwencje

Krzysztof Chodasewicz

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/2017.53.1.11

Abstrakt

Tekst analizuje problem wielorakiej realizacji warunków doboru naturalnego: zmienności, reprodukcji i dziedziczności, przy czym główny nacisk położony zostaje na trzecią z wymienionych cech. Głównym celem prowadzonych analiz jest chęć pokazania, że możliwość wielorakiej realizacji doboru istniałaby nawet wówczas, gdyby pominąć argumenty z zakresu astrobiologii i sztucznego życia i skupić się wyłącznie na analizie genetyki znanych nam form życia.
Tekst omawia również konsekwencje powyższej konkluzji, wskazując jak teza o wielorakiej realizacji warunków doboru wpływa na rozważania o takich zagadnieniach, jak: redukcjonizm w biologii, definiowanie życia, badania dotyczące epigenetyki oraz autonomia biologii. Zaznaczone zostaje także jej znaczenie dla badań nad poziomami selekcji i wielkimi przełomami ewolucji (major transitions in evolution).

Słowa kluczowe:

wieloraka realizacja, dobór naturalny, definicja życia, redukcjonizm, epigenetyka, autonomia biologii

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Chodasewicz, K. (2018). Wieloraka realizacja warunków doboru i jej konsekwencje. Studia Philosophiae Christianae, 53(1), 87–121. https://doi.org/10.21697/2017.53.1.11

Cited by / Share

Bibliografia

Barberousse A., Samadi S., Pourquoi et comment formaliser la théorie de l’évolution, w: Les mondes darwiniens. L’évolution de l’évolution, red. T. Heams, P. Huneman, G. Lecointre, M. Silberstein, Éditions Matériologique, Paris 2011, 361–385.
Google Scholar

Bedau M.A., Philosophical Aspects of Artificial Life, w: Towards a Practice of Autonomous Systems. Proceedings of the First European Conference on Artificial Life, red. P. Bourgine, F.J. Varela, MIT Press, Cambridge 1992, 494–503.
Google Scholar

Berthet J., Dictionnaire de Biologie, De Boeck, Bruxelles 2006.
Google Scholar

Bouchard F., Ecosystem Evolution is About Variation and Persistence, not Population and Reproduction, Biological Theory 9(2014), 382–391.
Google Scholar

Bouchard F., La fitness au-delà des gènes et des organisms, w: Les mondes darwiniens. L’évolution de l’évolution, red. T. Heams, P. Huneman, G. Lecointre, M. Silberstein, Éditions Matériologique, Paris 2011, 417–439.
Google Scholar

Bourrat P., From Survivors to Replicators: Evolution by Natural Selection Revisited, Biology&Philosophy 29(2014), 517–538.
Google Scholar

Chodasewicz K., Definiować czy nie? Współczesne kontrowersje na temat potrzeby i sposobu definiowania życia, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych 63(2014)4, 501–516.
Google Scholar

Chodasewicz K., Evolution, Reproduction and Definition of Life, Theory of Biosciences 133(2014)1, 39–45.
Google Scholar

Chodasewicz K., From survivors to minimal reproducers? The need of one more explanation!, w: Philosophy of (the Living) Nature / Filosofía de la Naturaleza Viviente / Философия (живой) природы, red. W. Ługowski, IFiS PAN, Warszawa 2015, 58–65.
Google Scholar

Chodasewicz K., Is the Nature of Life Unknown? The Predictions in Evolutionary Biology and Defining of Life, Dialogue&Universalism (Special Issue: The Philosophy of the Living World) 24(2014)2, 51–61.
Google Scholar

Chodasewicz K., Ożywione artefakty? Analiza wybranych argumentów przeciwko sztucznemu życiu, Studia Philosophica Wratislaviensia 10(2015)1, 53–75.
Google Scholar

Chodasewicz K., Warunki doboru naturalnego a ewolucyjne definicje życia, Filozofia Nauki 24(2016)1, 41–73.
Google Scholar

Chodasewicz K., Wieloraka realizacja i życie, Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne 1(2013), 115–135.
Google Scholar

Chyba C.F., Hand K.P., Astrobiology: The Study of the Living Universe, Annual Review of Astronomy&Astrophysics 43(2005), 31–74.
Google Scholar

Clarke E., Plant Individuality: a Solution’s to the Demographer’s Dilemma, Biology&Philosophy 27(2012), 321–361.
Google Scholar

Cleland C.E., Copley S.D., The Possibility of Alternative Microbial Life on Earth, International Journal of Astrobiology 4(2005)3&4, 165–173.
Google Scholar

Dawkins R., Fenotyp rozszerzony. Dalekosiężny gen, tłum. z ang. J. Gliwicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
Google Scholar

Dawkins R., Samolubny gen, tłum. z ang. M. Skoneczny, Prószyński i S-ka, Kraków 2007.
Google Scholar

Emmeche C., Life as an Abstract Phenomenon: is Artificial Life Possible?, w: Towards a Practice of Autonomous Systems. Proceedings of the First European Conference on Artificial Life, red. P. Bourgine, F.J. Varela, MIT Press, Cambridge 1992, 466–474.
Google Scholar

Endler J.A., Natural Selection in the Wild, Princeton University Press, Princeton 1986.
Google Scholar

Ferrari F., Szuszkiewicz E., Przedmowa, w: Astrobiologia: poprzez pył kosmiczny do DNA, red. F. Ferrari, E. Szuszkiewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006, 5–11.
Google Scholar

Fodor J., Special Sciences (or: The Disunity of Science as a Working Hypothesis), Synthese 28(1974), 97–115.
Google Scholar

Fodor J. (przy współpracy N. Blocka), Czym nie są stany psychiczne?, tłum. z ang. T. Baszniak, w: Filozofia umysłu, wstęp i wybór B. Chwedeńczuk, Aletheia, Warszawa 1995, 59–82.
Google Scholar

Forterre P., Defining Life: The Virus Viewpoint, Origins of Life and Evolution of Biospheres 40(2010), 151–160.
Google Scholar

Gecow A., Algorytmy ewolucyjne i genetyczne, ewolucja sieci złożonych i modele regulacji genowej a mechanizm darwinowski, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych 58(2009)3–4, 429–442.
Google Scholar

Gecow A., Ewa, Jabłonka i Lamarck, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych 59(2010)1–2, 27–38.
Google Scholar

Gecow A., Informacja dziedziczna i jej kanały (II odcinek szkicu dedukcyjnej teorii życia), Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne 2(2014), 351–380.
Google Scholar

Godfrey-Smith P., Conditions for Evolution by Natural Selection, Journal of Philosophy 54(2007)10, 489–516.
Google Scholar

Godfrey-Smith P., Darwinian Populations and Natural Selection, Oxford University Press, Oxford 2009 (Reprint 2013).
Google Scholar

Griffiths P., Philosophy of Biology, w: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2014 Edition), red. E.N. Zalta, <http://plato.stanford.edu/archives/win2014/entries/biology-philosophy/>.
Google Scholar

Grobler A., Metodologia nauk, Wydawnictwo Aureus, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
Google Scholar

Hang D., Torng E., Orifa C., Schmidt T.M., The effect of natural selection on the performance of maximum parsimony, BMC Evolutionary Biology 7(2007), 94.
Google Scholar

Hull D., Individuality and Selection, Annual Review of Ecolology and Systematics 11(1980), 311–332.
Google Scholar

Huneman P., Sélection, w: Les mondes darwiniens. L’évolution de l’évolution, red. T. Heams, P. Huneman, G. Lecointre, M. Silberstein, Éditions Matériologique, Paris 2011, 93–144.
Google Scholar

Jablonka E., Lamb M.J., Evolution in Four Dimensions, MIT Press, Cambridge – London 2005.
Google Scholar

Jablonka E., Lamb M.J., Transgenerational Epigenetic Inheritance, w: Evolution – the Extended Synthesis, red. M. Pigliucci, G.B. Müller, MIT Press, Cambridge – London 2014, 137–174.
Google Scholar

Joyce G.F., Foreword, w: Origins of Life. The Central Concepts, red. D. Deamer, G.R. Fleischaker, Jones and Bartlett Publishers, Boston – London 1994, xi–xii.
Google Scholar

Komosiński M., Sztuczne życie. Algorytmy inspirowane biologicznie, Nauka (2008)4, 7–21.
Google Scholar

Krzanowska H., Zapis informacji genetycznej, w: Zarys mechanizmów ewolucji, red. H. Krzanowska, A. Łomnicki, wyd. 3 zm. i popr., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, 17–72.
Google Scholar

Küppers B.-O., Geneza informacji biologicznej. Filozoficzne problemy powstania życia, tłum. z niem. W. Ługowski, PWN, Warszawa 1991.
Google Scholar

Lewontin R.C., The Unit of Selection, Annual Review of Ecolology and Systematics 1(1970), 1–18.
Google Scholar

Luisi P.L., About Various Definitions of Life, Origins of Life and Evolution of Biospheres 28(1998), 613–622.
Google Scholar

Luisi P.L., Autopoiesis. A Review and a Reappraisal, Naturwissenschaften 90(2003), 49–59.
Google Scholar

Łastowski K., Dwieście lat idei ewolucji w biologii. Lamarck – Darwin – Wallace, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 58(2009)3–4, 257–271.
Google Scholar

Łomnicki A., Dobór, dryf i inne czynniki kształtujące częstość genów, w: Zarys mechanizmów ewolucji, red. H. Krzanowska, A. Łomnicki, wyd. 3 zm. i popr., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, 154–214.
Google Scholar

Łomnicki A., Spotkanie teorii Darwina z genetyką, Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 58(2009)3–4, 315–317.
Google Scholar

Marino L., Konwergencja złożonych zdolności poznawczych u waleni i naczelnych, w: Psychologia porównawcza, red. W. Pisula, tłum. z ang. M. Michalski, Academica Wydawnictwo SWPS − Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, 93–111.
Google Scholar

Maynard Smith J., Problemy biologii, tłum. z ang. M.A. Bitner, PWN, Warszawa 1992.
Google Scholar

Maynard Smith J., Szathmáry E., Tajemnice przełomów ewolucji, tłum. z ang. M. Madaliński, PWN, Warszawa 2000.
Google Scholar

Maynard Smith J., Szathmáry E., The Major Transitions in Evolution, Oxford University Press, New York 1995.
Google Scholar

Mayr E., To jest biologia. Nauka o świecie ożywionym, tłum. z ang. J. Szacki, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002.
Google Scholar

Monod J., Le hasard et la nécesité. Essai sur la philosophie naturelle de la biologie moderne, Éditions du Seuil, Paris 1970.
Google Scholar

Nowak L., O metodologii Karola Darwina, w: Teoria i metoda w biologii ewolucyjnej, red. K. Łastowski, Poznańskie Studia z Filozofii Humanistyki 7(20), Zysk i S-ka, Poznań 2004, 13–56.
Google Scholar

Okasha S., Evolution and the Levels of Selection, Oxford University Press, Oxford 2006 (Reprint 2013).
Google Scholar

Pennazio S., Viruses: are they living entities?, Theoretical Biology Forum (Formerly »Rivista di biologia – biology forum«) 2011(1), 45–56.
Google Scholar

Pigliucci M., Müller G.B., Elements of an Extended Evolutionary Synthesis, w: Evolution – the Extended Synthesis, red. M. Pigliucci, G.B. Müller, MIT Press, Cambridge – London 2014, 3–17.
Google Scholar

Popa R., Between Necessity and Probability: Searching for the Definition and Origin of Life, Springer-Verlag, Berlin – Heidelberg 2004.
Google Scholar

Pross A., Toward a General Theory of Evolution: Extending Darwinian Theory to Inanimate Matter, Journal of Systems Chemistry 2(2011)1, 1–14.
Google Scholar

Rafiński J., Badanie przebiegu filogenezy, w: Zarys mechanizmów ewolucji, red. H. Krzanowska, A. Łomnicki, wyd. 3 zm. i popr., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, 295–334.
Google Scholar

Ridley M., Evolution, Third Edition, Blackwell Publishing, Oxford 2003.
Google Scholar

Rosenberg A., McShea D., Philosophy of Biology. A Contemporary Introduction, Routledge, New York – London 2008.
Google Scholar

Ruiz-Mirazo K., Peretó J., Moreno A., An Universal Definition of Life: Autonomy and Open-ended Evolution, Origins of Life and Evolution of Biospheres 34(2004), 323–346.
Google Scholar

Rzymski P., Poniedziałek B., Czy życie może być oparte na arsenie? Błędy w badaniach nad bakteriami GFAJ-1, Studia Metodologiczne (2013)30, 145–162.
Google Scholar

Schultze-Makuch D., Irwin L.N., Life in the Universe. Expectations and Constraints, Springer-Verlag, Berlin – Heidelberg 2008.
Google Scholar

Swan L.S., Synthesizing insight: artificial life as thought experimentation in biology, Biology&Philosophy 24(2009), 687–701.
Google Scholar

Urbanek A., Rewolucja naukowa w biologii, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1973.
Google Scholar

Wolfe-Simon F., Blum J.S., Kulp T.R., Gordon G.W., Hoeft S.F., Pett-Ridge J., Stolz J.F., Webb S.M., Weber P.K., Davies P.C.W., Anbar A.D., Oremland R.S., A Bacterium that Can Grow by Using Arsenic Instead of Phosphorus, Science (2010), www.scienceexpress.org./2 December 2010/Page 1/10.1126/science.1197258.
Google Scholar