O uobecnieniu duszy, Sokratesie psychagogu i sztuce uświadomionego mówienia

Tomasz Femiak

doi:10.21697/2018.54.3.14

Opublikowane: 2019-03-29

Tom 54 Nr 3 (2018)

O uobecnieniu duszy, Sokratesie psychagogu i sztuce uświadomionego mówienia

Tomasz Femiak

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/2018.54.3.14

Abstrakt

W artykule podjęta jest próba intuicyjnej syntetycznej interpretacji sokratejskiej maieutyki w duchu psychologii homeryckiej. Bazując na tej interpretacji, opracowano ćwiczenie uświadomionego mówienia, które zostało włączone do zajęć akademickich: „Jak praktycznie wykorzystać własną głupotę? – doradztwo filozoficzne w warsztacie psychologa”, prowadzonych na Uniwersytecie Warszawskim i w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w latach 2004–2012. Na gruncie akademickim były to pierwsze w Polsce seminaria poświęcone doradztwu filozoficznemu. Podczas ćwiczeń studenci byli proszeni o zapisywanie swoich obserwacji. Niektóre ćwiczenia były filmowane. W ten sposób został zebrany bardzo ciekawy materiał, który może być podstawą do dalszych poszukiwań teoretycznych i empirycznych. W artykule krótko przedstawiam, czym jest uświadomione mówienie, prezentuję zapiski z ćwiczeń studentów oraz wskazuję na krótki materiał filmowy.

Słowa kluczowe:

psychologia homerycka, dusze nie-cielesne (thymos i nous), dusze cielesne, metoda maieutyczna, sztuka uświadomionego mówienia, uobecnianie siebie, ćwiczenia duchowe

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Femiak, T. (2019). O uobecnieniu duszy, Sokratesie psychagogu i sztuce uświadomionego mówienia. Studia Philosophiae Christianae, 54(3), 85–110. https://doi.org/10.21697/2018.54.3.14

Cited by / Share

Bibliografia

Ajdukiewicz K., Propedeutyka filozofii dla liceów ogólnokształcących, Książnica Atlas, Lwów – Warszawa 1938.
Google Scholar

Arystofanes, Ptaki, tłum. z gr. B. Butrymowicz, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1922.
Google Scholar

Arystofanes, Ptaki, tłum. z gr, J. Jedlicz, PIW, Warszawa 1954.
Google Scholar

Arystofanes, Ptaki, w: Arystofanes, Wybór komedii: Osy, Pokój, Ptaki, Tesmoforie, tłum z gr. S. Srebrny, PIW, Warszawa 1955.
Google Scholar

Dembińska-Siury D., Adama Krokiewicza teoria nadświadomości, Przegląd Humanistyczny (1987)31, 21–34.
Google Scholar

Domański J., Metamorfozy pojęcia filozofii, Polska Akademia Nauk Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa 1996.
Google Scholar

Femiak T., O sztuce uświadomionego mówienia – czyli jakiej filozofii uczniowie potrzebują (rzecz o wychowawczych i rozwojowych aspektach filozofii), Edukacja Filozoficzna 32(2001), 147–160.
Google Scholar

Femiak T., Narodziny głosu – sztuka uświadomionego mówienia, jako narzędzie rozpoznawania głosu, w: Psychologia narracyjna. Tożsamość, dialogowość, red. E. Dryll, A Cierpka, Enetheia, Warszawa 2011, 43–62.
Google Scholar

Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. z fr. P. Domański, Aletheia, Warszawa 2003.
Google Scholar

Hadot P., Czym jest filozofia starożytna, tłum. z fr. P. Domański, Aletheia, Warszawa 2003.
Google Scholar

Homer, Odyseja, tłum. z gr. J. Parandowski, Czytelnik, Warszawa 1964.
Google Scholar

Homer, Odyseja, tłum z gr. L. Siemieński, Zielona Sowa, Kraków 2003.
Google Scholar

Homer, Iliada, tłum z gr. L. Siemieński, Zielona Sowa, Kraków 2004.
Google Scholar

Jarząb P., Głodek M., Konferencja „Wokół idei doradztwa filozoficznego”, w: Uniwersytet Zielonogórski – Miesięcznik Społeczności Akademickiej, Zielona Góra 2015, 9–1 (229–230), 56–57. (http://www.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik12-2015/miesiecznik12-2015.pdf).
Google Scholar

Kobierzycki T., Miejsce i rola uczuć w opisie duszy cielesnej i niecielesnej u Homera, Heksis (2010) 4, 3–15.
Google Scholar

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Aletheia, Warszawa 2000.
Google Scholar

Krokiewicz A., Sokrates. Etyka Demokryta i hedonizm Arystypa, Aletheia, Warszawa 2000.
Google Scholar

Krokiewicz A. Studia orfickie. Moralność Homera i etyka Hezjoda, Aletheia, Warszawa 2000.
Google Scholar

Moore Ch., Socrates Psychagôgos (Birds 1555, Phaedrus 261a7), w: Socratica III: International Socrates Studies, Studies on Socrates, the Socratics, and the Ancient Socratic Literature, red. F. de Luise, A. Stavru, Sankt Augustin 2013, 41–55. (http://sites.psu.edu/moore/wp-content/uploads/sites/13881/2014/09/Moore-Psychagogia.pdf).
Google Scholar

Morenz S., Bóg i człowiek w starożytnym Egipcie, tłum. z niem. M. Szczudłowski, PIW, Warszawa 1972.
Google Scholar

Leartios D., Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. z gr. K. Leśniak, I. Krońska, W. Olszewski, Warszawa 1988.
Google Scholar

Platon, Fedon, w: Dialogi, 1, tłum z gr. W. Witwicki, Kęty 1999, 627–714.
Google Scholar

Platon, Teajtet, w: Dialogi, 2, tłum z gr. W. Witwicki, Kęty 1999, 327–431.
Google Scholar

Platon, Faidros, w: Dialogi, 2, tłum z gr. W. Witwicki, Kęty 1999, 107–186.
Google Scholar

Popper K., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, tłum. z ang. T. Korczyc, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1987.
Google Scholar

Stuligrosz M., Gnoma w twórczości Pindara, UAM, Poznań 2002.
Google Scholar

Zieliński T., Psychologia homerycka, tłum. z ros. T. Kobierzycki, Heksis (1922/1999) 1–2, 3–33.
Google Scholar