Za każdym razem zachwycony jednakowo. Jarosław Iwaszkiewicz i malarstwo Caravaggia

Małgorzata Peroń

doi:10.56898/st.14277

Opublikowane: 2024-12-11

Tom 42 (2024)

Za każdym razem zachwycony jednakowo. Jarosław Iwaszkiewicz i malarstwo Caravaggia

Małgorzata Peroń

Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.56898/st.14277

Abstrakt

Malarstwo Caravaggia jest w twórczości Jarosława Iwaszkiewicza ważnym źródłem inspiracji. W Podróżach do Włoch Iwaszkiewicz sporządza literacki katalog dzieł mistrza włoskiego baroku. Jego uwaga skupia się na interpretacji dzieł w perspektywie egzystencjalnej. W książce Podróże do Włoch obrazy poddane są wnikliwej obserwacji. Iwaszkiewicz podaje lokalizację dzieł, tytuły, przywołuje detale obrazu, nadając widzeniu tych dzieł metaforę docierania przez konkretność, materialność i cielesność świata do prawd duchowych, metafizycznych. W literackich z Podróży do Włoch jak i w Sławie i chwale malarstwo staje się sceną teatru, w którym widz zmienia się w jednego z uczestników prezentowanych wydarzeń. Przyjęte przez Iwaszkiewicza zaproszenie do wnętrza malarskich zdarzeń podkreśla jego koncepcję sztuki. Jest ona rozumiana jako pole odzwierciedlające się zmagań człowieka z własną cielesnością, ułomności i przemijaniem oraz ujawnia ono pragnienie ujrzenia innej, duchowej przestrzeni.

Słowa kluczowe:

Iwaszkiewicz, Caravaggio, sztuka baroku, ekfraza, recepcja sztuki

Pobierz pliki

pdf

Cited by / Share

Bibliografia

Iwaszkiewicz J., Anna Grazzi [w:] tegoż, Dzieła, t. 2, Warszawa 1979.
Google Scholar

Iwaszkiewicz J., Księżyc wschodzi, Warszawa 1958.
Google Scholar

Iwaszkiewicz J., Sława i chwała, t.2, Warszawa 1977.
Google Scholar

Iwaszkiewicz J., Podróże do Włoch, Warszawa 1980.
Google Scholar

Careri G., Caravaggio: stwarzanie widza, przekł. K. Stopa, Kielce 2020.
Google Scholar

Białostocki J., Caravaggio, Warszawa 1955.
Google Scholar

Burek T., Co jest jeszcze do odkrycia w Iwaszkiewiczu? [w:] Miejsce Iwaszkiewicza – w setną rocznicę urodzin. Materiały z konferencji naukowej 20–22 lutego 1994 roku. Almanach Iwaszkiewiczowski, red. M. Bojanowska, Z. Jarosiński, H. Podgórska, Podkowa Leśna 1994.
Google Scholar

Fabiani B., Kraina malarzy – okolica Via Margutta, [w tejże:] Rzym. Wędrówki z historią w tle, Warszawa 2022.
Google Scholar

Giełdoń-Paszek A., Obywatel Parnasu. Sztuki piękne w życiu i twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, Katowice 2014.
Google Scholar

Giorgi R., Caravaggio: obrazoburca i odważny nowator, przekł. H. Cieśla, Warszawa 1998.
Google Scholar

Girardi M., Michał Anioł, przekł. J. Walkowska, Warszawa 2006.
Google Scholar

Gronczewski A., Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa 1972.
Google Scholar

Hejmej A., Muzyczność dzieła literackiego, Wrocław 2002.
Google Scholar

Hintzen-Bohlen B., Na przekór konwencjom – malarstwo Caravaggia, [w tejże] Rzym. Sztuka i architektura, Ożarów Mazowiecki 2009.
Google Scholar

Kawecki W., Tajemnice Caravaggia, Kielce 2019.
Google Scholar

Matracka-Kościelny A., Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza w jej muzycznych rezonansach [w:] Miejsca Iwaszkiewicza – w setną rocznicę urodzin. Materiały z konferencji naukowej 20–22 lutego 1994 roku. Almanach Iwaszkiewiczowski, t. I, red. M. Bojanowska, Z. Jarosiński, H. Podgórska, Podkowa Leśna 1994.
Google Scholar

Matuszewski R., Przyleciał anioł cały malinowy. Spotkania włoskie z Jarosławem Iwaszkiewiczem, Warszawa 1995.
Google Scholar

Powroty Iwaszkiewicza, red. A. Czyżak, J. Galanta i K. Kuczyńska-Koschany, Poznań 1999.
Google Scholar

Przybylski R., Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916–1938, Warszawa 1970.
Google Scholar

Romaniuk R., Hotel Minerwa [w:] tegoż, Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza, t. 2, Warszawa 2017.
Google Scholar

Rubinstein A. Moje długie życie, cz. 1, tłum. J. Kydryński, Kraków 1988.
Google Scholar

Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.
Google Scholar

Schulz T., Muzyka w dziele literackim, Warszawa 1937.
Google Scholar

Skarbowski J., Literatura–muzyka. Zbliżenia i dialogi, Warszawa 1981.
Google Scholar

Zuffi S., Caravaggio: zbliżenia, przekł. Ł. Szulim, Warszawa 2019.
Google Scholar

Ziemba A., Artystyczna droga Caravaggia. Nowatorstwo i dialog z tradycją, [w:] J. Kilian, A. Ziemba, Caravaggio i różne oblicza caravaggionizmu. Wybrane obrazy z pinakoteki watykańskiej i zbiorów polskich, [katalog wystawy], Warszawa 1996.
Google Scholar

Z Jarosławem Iwaszkiewiczem rozmawia Wilhelm Mach, „Nowa Kultura” 1957, nr 20, s. 9.
Google Scholar