Czy zewnętrzny uczynek dodaje wartość moralną do czynu wewnętrznego? Na podstawie „Summy teologicznej” św. Tomasza z Akwinu i osiemnastej „Dysputy kwodlibetalnej” bł. Jana Dunsa Szkota

Krzysztof Niewiadomski

doi:10.21697/stv.2016.54.2.11

Opublikowane: 2017-09-20

Tom 54 Nr 2 (2016)

Czy zewnętrzny uczynek dodaje wartość moralną do czynu wewnętrznego? Na podstawie „Summy teologicznej” św. Tomasza z Akwinu i osiemnastej „Dysputy kwodlibetalnej” bł. Jana Dunsa Szkota

Krzysztof Niewiadomski

Studia Theologica Varsaviensia

Dział: Varia

https://doi.org/10.21697/stv.2016.54.2.11

Abstrakt

Św. Tomasz wskazuje w Sumie teologicznej, że akt zewnętrzny i powodujący go wewnętrzny stanowią jedność jako materia i forma, jeśli cel obu aktów jest ten sam. W takim akcie działanie zewnętrzne może zwiększyć intensywność działania woli, a więc akt wewnętrzny. Uczynki, które są tylko środkami do celu aktu wewnętrznego mają własną wartość moralną, którą otrzymuje podejmująca je wola. Bł. Jan Duns Szkot w osiemnastej dyskusji kwodlibetalnej ukazuje odrębność aktu zewnętrznego i zewnętrznego, mimo łączącej ich relacji przyczynowości. Nie jest więc bez znaczenia dla moralności, według Szkota, czy postanowiony czyn zostanie wprowadzony w życie.

Słowa kluczowe:

czyn wewnętrzny, czyn zewnętrzny, przedmiot, cel, okoliczności aktu, Tomasz z Akwinu, Duns Szkot

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Niewiadomski, K. (2017). Czy zewnętrzny uczynek dodaje wartość moralną do czynu wewnętrznego? Na podstawie „Summy teologicznej” św. Tomasza z Akwinu i osiemnastej „Dysputy kwodlibetalnej” bł. Jana Dunsa Szkota. Studia Theologica Varsaviensia, 54(2), 233–256. https://doi.org/10.21697/stv.2016.54.2.11

Cited by / Share

Bibliografia

Anzelm z Canterbury, De veritate, w: J.-P. Migne (red.), Patrologia latina, t. 158, Parisiis 1864, kol. 467-486.*
Google Scholar

Arystoteles, Etyka nikomachejska, w: Dzieła wszystkie, t. 5, (tł. D. Gromska), Warszawa 1996, s. 77- 300.
Google Scholar

Augustyn, De Genesi ad litteram libri duodecim, w: J.-P. Migne (red.), Patrologia latina, t. 34, Parisiis 1865, kol. 245-486.
Google Scholar

Augustyn, O Trójcy Świętej, (tł. M. Stokowska), Kraków 1996.
Google Scholar

Augustyn, Podręcznik dla Wawrzyńca czyli o wierze, nadziei i miłości, w: Pisma katechetyczne, (tł. W. Budzik), Warszawa, 1952, s. 77-170.
Google Scholar

Copleston F., Historia filozofii. Od Augustyna do Szkota, t. 2, Warszawa 2000.
Google Scholar

Escoto Juan Duns, Cuestiones Cuodlibetales. Edición bilingüe, introducción, resúmenes y versión de Felix Alluntis, Madrid 1968.
Google Scholar

Gałkowski J. W., Wolność i wartość. Z podstawowych zagadnień etyki Jana Dunsa Szkota, Lublin 1993.
Google Scholar

Koszkało M., Indywiduum i jednostkowienie. Analiza wybranych tekstów Jana Dunsa Szkota, Lublin 2003.
Google Scholar

Salamon G. W., Koncepcja poznania intuicyjnego u Jana Dunsa Szkota, Niepokalanów 2007.
Google Scholar

Szkot Jan Duns, Opera omnia. Ordinatio, t. 8, Città del Vaticano 2001.
Google Scholar

Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 2004.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Cel ostateczny czyli szczęście oraz uczynki ludzkie, t. 9, (tł. F. W. Bednarski), Londyn 1963.
Google Scholar