Abstrakt

ANTYCZNE “ALL YOU CAN EAT”
Streszczenie
Przedmiotem niniejszego artykułu są dwa dowcipy ze zbioru Philogelos, których bohaterem jest głodomór (224,225). Opisano w nich umowę kupna sprzedaży, w której za ustaloną cenę nabywca mógł zjeść tyle chleba bądź fig, czyli rzeczy oznaczonych co do gatunku, ile zechciał. Analiza dostępnych źródeł wydaje się wskazywać na to, że tak zdefiniowany kontrakt wypełniał essentialia negotii sprzedaży. Wprawdzie strony nie wiedziały, ile dokładnie towaru jest przedmiotem umowy, ale była to ilość zamknięta, dająca się do pewnego stopnia określić: były to rzeczy znajdujące się na miejscu (sad, piekarnia), które kupujący miał za jednym razem zjeść. Kontrakt tego typu mógł być zawierany na przykład przez wędrowców zatrzymujących się u przygodnych gospodarzy. Ta jego pospolita natura może wyjaśniać brak zainteresowania nim wśród rzymskich jurystów. Sprzedawca brał na siebie ryzyko, przypuszczając jednak, że ustalona cena wystarczy na pokrycie skonsumowanego towaru. Można zatem tak zawartą umowę uznać, z przymrużeniem oka, za antyczny prototyp oferty typu „all you can eat”.