Dwa państwa i dwa porządki  – jāhiliyyah Sajjida Qutby w kontekście myśli św. Augustyna

Mariusz Sulkowski

doi:10.21697/CSP.2021.25.1.06

Opublikowane: 2021-08-27

Nr 25 (2021)

Dwa państwa i dwa porządki – jāhiliyyah Sajjida Qutby w kontekście myśli św. Augustyna

Mariusz Sulkowski

Chrześcijaństwo-Świat-Polityka

Dział: Temat numeru

https://doi.org/10.21697/CSP.2021.25.1.06

Abstrakt

W niniejszym artykule zestawione zostały dwie koncepcje dotyczące ładu politycznego – na tle myśli św. Augustyna ukazana została koncepcja jāhiliyyah Sajjida Qutby. Jak podkreśla Erik Peterson doktryna wypracowana przez św. Augustyna ostatecznie przekreślała możliwość tworzenia w ramach chrześcijaństwa teologii politycznej - to co boskie i to cesarskie zostało rozdzielone, chociaż możliwość współpracy między tymi dwoma porządkami została zachowana. Tym samym w aspekcie polityki pojawiła się sfera świeckości. Koncepcja przedstawiona przez Qutbę także akcentuje istnienie dwóch porządków, jednak w odróżnieniu od św. Augustyna porządki te nie mają charakteru duchowego, a ściśle empiryczny. Władza i prawo Allaha powinno rozciągać się na całość życia społecznego, politycznego i gospodarczego. Wszystko co się tej wizji przeciwstawia ujęte jest w kategorii rebelii przeciw Allahowi. Stąd konflikt między tymi porządkami jest nie tylko nieunikniony, ale ma także charakter egzystencjalny.

Słowa kluczowe:

Sajjid Qutb, islamizm, fundamentalizm, św. Augustyn, jāhiliyyah, państwo Boże

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF PDF (English) (English)

Zasady cytowania

Sulkowski, M. (2021). Dwa państwa i dwa porządki – jāhiliyyah Sajjida Qutby w kontekście myśli św. Augustyna. Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, (25). https://doi.org/10.21697/CSP.2021.25.1.06

Cited by / Share

Bibliografia

Acton L. (2006), W stronę wolności, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
Al-Mehri A.B. (2006), Biography w: Sayyid Qutb, Milestones (Ma’alim fi’l-tareeq), Maktabah Booksellers and Publishers, Birmingham.
Augustyn św. (1953), O porządku, w: Augustyn św., Dialogi filozoficzne, tom I, PAX, Warszawa.
Augustyn św. (1977), O Państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Bäcker Roman (2004), Islam: między fundamentalizmem a totalitaryzmem w: Roman Bäcker, Shakir Kitab (red.), Islam a świat, Mado, Toruń.
Bar Wiesław (2003), Wolność religijna w Dâr al-Islâm. Zagadnienia prawa wyznaniowego, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin.
Black Antony (2011), The History of Islamic Political Thought: From the Prophet to the Present, Edinburgh University Press, Edinburgh.
Brague Rémi (2014), Prawo Boga. Filozoficzna historia Przymierza, Teologia Polityczna, Warszawa.
Copleston F. (2004), Historia filozofii. Tom 2. Od Augustyna do Szkota, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Danecki Janusz (1991), Polityczne funkcje islamu, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Encyclopedia of Islam and the Muslim World (2004), Macmillan, New York.
Encyclopaedia of the Qur’ān (2001), vol 1. (A-D), Brill, Leiden.
Euzebiusz z Cezarei (2013), Historia Kościelna, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Fortin Ernest L. (2010), Św. Augustyn, w: Strauss Leo, Cropsey Joseph, Historia filozofii politycznej, Fronda, Warszawa 2010.
Gelazy (1986a), Dwie władze. Dwunasty list do cesarza Anastazego, w: Rahner H., Kościół i państwo we wczesnym chrześcijaństwie, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Gelazy (1986b), Bez pomieszania i bez rozdziału w: Rahner H., Kościół i państwo we wczesnym chrześcijaństwie, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Gilson Etienne (1953), Wprowadzenie do nauki świętego Augustyna, PAX, Warszawa.
Goldziher Ignaz (1966), Muslim Studies, London.
Halecki Oscar (1950), The limits and divisions of European History, Sheed & Ward, New York.
Jansen J. J. G. (2005), Podwójna natura fundamentalizmu islamskiego, Libron, Kraków.
Khatab Sayed (2006a), The Political Thought of Sayyid Qutb. The theory of jahiliyyah. Routledge, New York.
Khatab Sayed (2006b), The Power of Sovereignty. The political and ideological philosophy of Sayyid Qutb, Routledge, New York.
Kornatowski Wiktor (1965), Społeczno-polityczna myśl św. Augustyna, Instytut Wydawniczy PAX.
Koopmans R. (2015), Fundamentalism and out-group hostility. Muslim immigrants and Christian natives in Western Europe, „Journal of Ethnic and Migration Studies”, Vol. 41, No. 1.
Lewis Bernard (2003), Co się właściwie stało? O kontaktach Zachodu ze światem islamu, Dialog, Warszawa.
Peterson Erik (2012), Monoteizm jako problem polityczny, Respublica nr 20/2012, zima 2012, s. 39-61.
PEW Research Center (2017), Europe’s Growing Muslim Population, https://www.pewforum.org/wp-content/uploads/sites/7/2017/11/FULL-REPORT-FOR-WEB-POSTING.pdf.
Qutb Sayyid (1951), „The America I Have Seen”. In the Scale of Human Values, w: Kamal Abdel-Malek (red.), America in an Arab mirror: images of America in Arabic travel literature : an anthology, 1895-1995, New York 2000, s. 9-27.
Qutb Sayyid (2006), Milestones (Ma’alim fi’l-tareeq), Maktabah Booksellers and Publishers, Birmingham.
Qutb Sayyid (2009), In the Shade of the Qur’an, vol IV, Surah 5, Islamic Foundation, https://www.kalamullah.com/Books/InTheShadeOfTheQuranSayyidQutb/volume_4_surah_5.pdf.
Voegelin E. (1997), History of Political Ideas: Hellenism, Rome, and early Christianity, University of Missouri Press, Columbia.
Voegelin E. (2003), Duchowa i polityczna przyszłość Zachodu, „Człowiek w kulturze”, nr 15. Google Scholar