Pojęcie radykalności w myśli pedagogicznej Henry’ego A. Giroux

Wojciech Kruszelnicki

doi:10.21697/fp.2017.1.12

Opublikowane: 2017-04-04

Tom 7 Nr 1 (2017)

Pojęcie radykalności w myśli pedagogicznej Henry’ego A. Giroux

Wojciech Kruszelnicki

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2017.1.12

Abstrakt

Artykuł ten stanowi suplement do dwóch moich wcześniejszych esejów mówiących o radykalnych teoriach neomarksistowskich, stanowiących fundament pedagogiki radykalnej i krytycznej, jaką odnajdujemy w dziele Henry’ego A. Giroux. Twierdzenie, iż myśl pedagogiczna Giroux jest kontynuacją radykalnej teorii edukacji, interpretuję tu o tyle nieprzekonujące, o ile pojęcie radykalności ograniczone zostaje do neomarksistowskiej krytyki systemu oświaty opierającej się na koncepcjach reprodukcji społecznej, kulturowej i ekonomicznej w celu zdemaskowania ideologicznych celów edukacji formalnej. Akcentując wagę dyskursu demokracji i etyki jako głównego żywiołu języka używanego w debacie nad reformą szkoły, analizuję koncepcje pedagogiczne, których „radykalność” służy Giroux jako drogowskaz ku wprowadzeniu etyczności i polityczności z powrotem na arenę walki o szkolnictwo powiązane z ideą konstruowania żywego społeczeństwa demokratycznego. W ramach konkluzji argumentuję, iż tożsamość pedagogiki krytycznej jest historycznie głęboko zakorzeniona zarówno w intelektualnych ruchach edukacyjnych, jak i w różnorakich spontanicznych manifestacjach obywatelskiego buntu i oporu, stąd też niewskazane wydaje się motywowanie do dalszego „radykalizowania” istniejących praktyk pedagogicznych, tudzież przypisywanie wybranej myśli prawdziwej radykalności – jak czasem czyni Giroux.

Słowa kluczowe:

Henry Giroux, pedagogika krytyczna, pedagogika radykalna, radykalność, teoria edukacji

Inne teksty tego samego autora

Wojciech Kruszelnicki, Henry Giroux, studia kulturowe i krytyka filmowa, czyli pytania o granice między pedagogiką krytyczną a moralistyką , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 2/2 (2016)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kruszelnicki, W. (2017). Pojęcie radykalności w myśli pedagogicznej Henry’ego A. Giroux. Forum Pedagogiczne, 7(1), 163–184. https://doi.org/10.21697/fp.2017.1.12

Cited by / Share

Bibliografia

Anyon J. (1980). Social Class and the Hidden Curriculum of Work. „Journal of Education”, vol. 162, nr 1. DOI: https://doi.org/10.1177/002205748016200106
Google Scholar

Anyon J. (1981a). Social Class and School Knowledge. „Curriculum Inquiry”, vol. 11, nr 1. DOI: https://doi.org/10.2307/1179509
Google Scholar

Anyon J.(1981b). Elementary Schooling and Distinctions of Social Class. „Interchange”, vol. 12, nr 2–3. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01192111
Google Scholar

Apple M. W. (1978). The New Sociology of Education: Analyzing Cultural and Economic Reproduction. „Harvard Educational Review”, vol. 48, nr 4.
Google Scholar

Apple M. W. (2013). Can Education Change Society? New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203083550
Google Scholar

Aronowitz S., Giroux H. A. (1985a). Reproduction and Resistance in Radical Theories of Schooling , Aronowitz S., Giroux H. A., Education under Siege: The Conservative, Liberal, and Radical Debate over Schooling, W: London: Routledge & Kegan Paul.
Google Scholar

Aronowitz S., Giroux H. A. (1985b). Radical Pedagogy and the Legacy of Marxist Discourse, W: Aronowitz S., Giroux H. A. Education under Siege: The Conservative, Liberal, and Radical Debate over Schooling. London: Routledge & Kegan Paul.
Google Scholar

Bourdieu P., Passeron J.-C. (2006). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. Neyman E.,Warszawa: PWN.
Google Scholar

Bowles S., Gintis H. (1976). Schooling in Capitalist America: Educational Reform and the Contradictions of Economic Life. New York: Basic Books.
Google Scholar

Darder A. (2015). Freire and Education. New York: Routledge: Tylor & Francis Group.
Google Scholar

Dewey J. (2001). Democracy and Education. Hazleton: Penn State Electronic Classics Series.
Google Scholar

Freire P. (1983). Education for Critical Consciousness. New York: Seabury Press.
Google Scholar

Freir, P. (2002). Pedagogy of Hope: Reliving Pedagogy of the Oppressed, R.R. Barr (tłum.), New York: Continuum.
Google Scholar

Freire P. (2005). Pedagogy of the Oppressed, M. B. Ramos (tłum.), New York – London: Continuum.
Google Scholar

Giroux H. A. (1981). Ideology, Culture, and the Process of Schooling. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar

Giroux H. A. (1983). Theories of Reproduction and Resistance in the New Sociology of Education. „Harvard Educational Review”, vol. 53, nr 3. DOI: https://doi.org/10.17763/haer.53.3.a67x4u33g7682734
Google Scholar

Giroux H. A. (1988). Teachers as Intellectuals. Toward a Critical Pedagogy of Learning. New York: Bergin & Garvey.
Google Scholar

Giroux H. A. (1989). Schooling as a Form of Cultural Politics: Toward a Pedagogy of and for Difference. W: Giroux H. A., McLaren P. (red.). Critical Pedagogy, the State, and Cultural Struggle. Albany: State University of New York Press.
Google Scholar

Giroux H. A. (1994). Disturbing Pleasures. Learning Popular Culture. New York–London: Routledge.
Google Scholar

Giroux H. A. (1997). Pedagogy and the Politics of Hope. Boulder: Westview Press.
Google Scholar

Giroux H. A. (2005). Schooling and the Struggle for Public Life: Democracy’s Promise and Education’s Challenge (wyd. drugie). Boulder–New York: Paradigm Publishers.
Google Scholar

Giroux H. A. (2005a). Border Crossings: Cultural Workers and the Politics of Education (wyd. drugie). New York: Routledge.
Google Scholar

Gouldner A. (1976). The Dialectic of Ideology and Technology. New York: Seabury Press. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-15663-4
Google Scholar

Habermas J. (1971). Knowledge and Human Interests. Shapiro J. (tłum.). Boston: Beacon Press.
Google Scholar

Kruszelnicki W. (2016a). Neo-marksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji, cz. I: Lata 1970–1980: aplikacja pojęć reprodukcji, hegemonii i ideologii w socjologii edukacji – rys historyczny. „Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja”, nr 1.
Google Scholar

Kruszelnicki W. (2016b). Neo-marksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji, cz. II: Henry’ego Giroux rewizje marksizmu dla filozofii edukacji. „Teraźniejszość – Człowiek–Edukacja”, nr 2.
Google Scholar

Kwieciński Z. (2003). Przedmowa. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Macedo D. (1997). Remembering Paolo Freire. „JAC”, vol. 17, nr 3.
Google Scholar

Nash R. J. (2000). Introduction. W: Brameld T., Education as Power. San Francisco: Caddo Gap Press.
Google Scholar

Neill A. S. (1960). Summerhill. New York: Hart Publishing.
Google Scholar

Rikowski G. (2002). Prelude: Marxist Educational Theory after Postmodernism. W: Hill D., McLaren P., Cole M., Rikowski G. (red.). Marxism Against Postmodernism in Educational Theory. Lanham: Lexington Books.
Google Scholar

Shaull R. (2005). Foreword. W: Freire P. Pedagogy of the Oppressed. New York: Continuum.
Google Scholar

Szahaj A. (1985). Interes–Poznanie–Dyskurs–Prawda. Jürgena Habermasa teoria poznania. „Studia Filozoficzne”, nr 4.
Google Scholar

Thomas T. P. (1999). The Difficulties and Successes of Reconstructionist Practice: Theodore Brameld and the Floodwood Project. „Journal of Curriculum and Supervision”, vol. 14, nr 3.
Google Scholar

Whitty G. (1985). Sociology and School Knowledge: Curriculum Theory, Research, and Politics. London: Methuen & Co. Ltd.
Google Scholar

Willis P. (1977). Learning to Labour: How Working Class Kids Get Working Class Jobs? Farnborough: Saxon House.
Google Scholar

Willis P. (1983). Cultural Production and Theories of Reproduction, . W: Barton L., Walker S. (red.). Race, Class and Education, London: Croom-Helm.
Google Scholar

Witkowski L. (2007). W kręgu pedagogiki radykalnej. Dekonstrukcja–walka–etyczność. W: Witkowski L., Edukacja i humanistyka. Nowe (kon)teksty dla nowoczesnych nauczycieli. Warszawa: IBE.
Google Scholar

Witkowski L. (2009). O pamięć teoretyczną myśli pedagogicznej. W: Witkowski L., Ku integralności edukacji i humanistyki II. Postulaty–postaci–pojęcia–próby. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Witkowski L. (2009a). Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Witkowski L. (2011). Historie autorytetu wobec kultury i edukacji. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Young M. F. D. (1976). Knowledge and Control. London: Collier-MacMillan.
Google Scholar

Zielińska-Kostyło H. (2005). Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez edukację. Antropologia pedagogiczna Theodore’a Bramelda. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Wojciech Kruszelnicki

wokrusz@gmail.com

Afiliacja:

Wydział Nauk Społeczno-Pedagogicznych Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka Polska

Biogram

doktor, adiunkt na Wydziale Nauk Społeczno-Pedagogicznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka. Jego zainteresowania badawcze skupiają się przede wszystkim na filozofii współczesnej humanistyki na pograniczach wielu jej dyscyplin. Opublikował wiele artykułów naukowych poświęconych współczesnej filozofii francuskiej, filozofii edukacji, antropologii oraz epistemologii i metodologii nauk o kulturze w wiodących periodykach naukowych w Polsce. Publikował m.in. w czasopismach: „Edukacja Dorosłych”, „Kwartalnik Pedagogiczny”, „Ruch Pedagogiczny”, „Studia Edukacyjne”, „Kultura i Edukacja”, „Kultura i Historia”, „Forum Oświatowe”, „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, „Teksty Drugie”, „New Nietzsche Studies”, „Przestrzenie Teorii”, „Anthropos”. Jest autorem książek: Studia z posthumanistycznej filozofii podmiotu (Wrocław 2008) i Nietzsche i Romantyzm (Wrocław 2013) oraz Zwrot refleksyjny w antropologii kulturowej (Wrocław 2012). Adres e-meilowy: wokrusz@gmail.com.