Pojęcie radykalności w myśli pedagogicznej Henry’ego A. Giroux

Wojciech Kruszelnicki

doi:10.21697/fp.2017.1.12

Data publikacji : 2017-04-04

Tom 7 Nr 1 (2017)

Pojęcie radykalności w myśli pedagogicznej Henry’ego A. Giroux

Wojciech Kruszelnicki

DOI: https://doi.org/10.21697/fp.2017.1.12

Dział: Artykuły i rozprawy

Abstrakt

Artykuł ten stanowi suplement do dwóch moich wcześniejszych esejów mówiących o radykalnych teoriach neomarksistowskich, stanowiących fundament pedagogiki radykalnej i krytycznej, jaką odnajdujemy w dziele Henry’ego A. Giroux. Twierdzenie, iż myśl pedagogiczna Giroux jest kontynuacją radykalnej teorii edukacji, interpretuję tu o tyle nieprzekonujące, o ile pojęcie radykalności ograniczone zostaje do neomarksistowskiej krytyki systemu oświaty opierającej się na koncepcjach reprodukcji społecznej, kulturowej i ekonomicznej w celu zdemaskowania ideologicznych celów edukacji formalnej. Akcentując wagę dyskursu demokracji i etyki jako głównego żywiołu języka używanego w debacie nad reformą szkoły, analizuję koncepcje pedagogiczne, których „radykalność” służy Giroux jako drogowskaz ku wprowadzeniu etyczności i polityczności z powrotem na arenę walki o szkolnictwo powiązane z ideą konstruowania żywego społeczeństwa demokratycznego. W ramach konkluzji argumentuję, iż tożsamość pedagogiki krytycznej jest historycznie głęboko zakorzeniona zarówno w intelektualnych ruchach edukacyjnych, jak i w różnorakich spontanicznych manifestacjach obywatelskiego buntu i oporu, stąd też niewskazane wydaje się motywowanie do dalszego „radykalizowania” istniejących praktyk pedagogicznych, tudzież przypisywanie wybranej myśli prawdziwej radykalności – jak czasem czyni Giroux.

Słowa kluczowe

Henry Giroux ; pedagogika krytyczna ; pedagogika radykalna ; radykalność ; teoria edukacji

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kruszelnicki, W. (2017). Pojęcie radykalności w myśli pedagogicznej Henry’ego A. Giroux. Forum Pedagogiczne, 7(1), 163-184. https://doi.org/10.21697/fp.2017.1.12

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Czasopismo „Forum Pedagogiczne” zapewnia bezpłatny dostęp do wszystkich opublikowanych tekstów zgodnie z zasadą, że badania swobodnie dostępne zwiększają i przyśpieszają globalny rozwój nauki i wymianę wiedzy.

Wszystkie teksty opublikowane na stronie czasopisma od tomu 10 numeru 1 z 2020 roku są udostępniane w ramach sublicencji Creative Commons. UZNANIE AUTORSTWA – NA TYCH SAMYCH WARUNKACH (BY-SA) 4.0: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/

Każdy użytkownik internetu może dzielić się utworem – kopiować i rozpowszechniać go na wszelkie sposoby w dowolnym celu, a także rozpowszechniać utwory zależne (opracowania powstałe w oparciu o utwór) jednak tylko na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2020 rokiem prawa autorskie są zastrzeżone.

Redakcja zachęca autorów do udostępniania opublikowanych artykułów w otwartych repozytoriach oraz portalach naukowych z podaniem źródła oraz identyfikatora DOI.

Autorzy, których teksty zostały przyjęte do publikacji, podpisują umowę o nieodpłatne przeniesienie praw autorskich do dzieła.

Czasopismo nie pobiera od autorów żadnych opłat związanych z procedurą przesyłania i redagowania tekstów.

Bibliografia

Anyon J. (1980). Social Class and the Hidden Curriculum of Work. „Journal of Education”, vol. 162, nr 1.

Anyon J. (1981a). Social Class and School Knowledge. „Curriculum Inquiry”, vol. 11, nr 1.

Anyon J.(1981b). Elementary Schooling and Distinctions of Social Class. „Interchange”, vol. 12, nr 2–3.

Apple M. W. (1978). The New Sociology of Education: Analyzing Cultural and Economic Reproduction. „Harvard Educational Review”, vol. 48, nr 4.

Apple M. W. (2013). Can Education Change Society? New York: Routledge.

Aronowitz S., Giroux H. A. (1985a). Reproduction and Resistance in Radical Theories of Schooling , Aronowitz S., Giroux H. A., Education under Siege: The Conservative, Liberal, and Radical Debate over Schooling, W: London: Routledge & Kegan Paul.

Aronowitz S., Giroux H. A. (1985b). Radical Pedagogy and the Legacy of Marxist Discourse, W: Aronowitz S., Giroux H. A. Education under Siege: The Conservative, Liberal, and Radical Debate over Schooling. London: Routledge & Kegan Paul.

Bourdieu P., Passeron J.-C. (2006). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. Neyman E.,Warszawa: PWN.

Bowles S., Gintis H. (1976). Schooling in Capitalist America: Educational Reform and the Contradictions of Economic Life. New York: Basic Books.

Darder A. (2015). Freire and Education. New York: Routledge: Tylor & Francis Group.

Dewey J. (2001). Democracy and Education. Hazleton: Penn State Electronic Classics Series.

Freire P. (1983). Education for Critical Consciousness. New York: Seabury Press.

Freir, P. (2002). Pedagogy of Hope: Reliving Pedagogy of the Oppressed, R.R. Barr (tłum.), New York: Continuum.

Freire P. (2005). Pedagogy of the Oppressed, M. B. Ramos (tłum.), New York – London: Continuum.

Giroux H. A. (1981). Ideology, Culture, and the Process of Schooling. Philadelphia: Temple University Press.

Giroux H. A. (1983). Theories of Reproduction and Resistance in the New Sociology of Education. „Harvard Educational Review”, vol. 53, nr 3.

Giroux H. A. (1988). Teachers as Intellectuals. Toward a Critical Pedagogy of Learning. New York: Bergin & Garvey.

Giroux H. A. (1989). Schooling as a Form of Cultural Politics: Toward a Pedagogy of and for Difference. W: Giroux H. A., McLaren P. (red.). Critical Pedagogy, the State, and Cultural Struggle. Albany: State University of New York Press.

Giroux H. A. (1994). Disturbing Pleasures. Learning Popular Culture. New York–London: Routledge.

Giroux H. A. (1997). Pedagogy and the Politics of Hope. Boulder: Westview Press.

Giroux H. A. (2005). Schooling and the Struggle for Public Life: Democracy’s Promise and Education’s Challenge (wyd. drugie). Boulder–New York: Paradigm Publishers.

Giroux H. A. (2005a). Border Crossings: Cultural Workers and the Politics of Education (wyd. drugie). New York: Routledge.

Gouldner A. (1976). The Dialectic of Ideology and Technology. New York: Seabury Press.

Habermas J. (1971). Knowledge and Human Interests. Shapiro J. (tłum.). Boston: Beacon Press.

Kruszelnicki W. (2016a). Neo-marksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji, cz. I: Lata 1970–1980: aplikacja pojęć reprodukcji, hegemonii i ideologii w socjologii edukacji – rys historyczny. „Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja”, nr 1.

Kruszelnicki W. (2016b). Neo-marksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji, cz. II: Henry’ego Giroux rewizje marksizmu dla filozofii edukacji. „Teraźniejszość – Człowiek–Edukacja”, nr 2.

Kwieciński Z. (2003). Przedmowa. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

Macedo D. (1997). Remembering Paolo Freire. „JAC”, vol. 17, nr 3.

Nash R. J. (2000). Introduction. W: Brameld T., Education as Power. San Francisco: Caddo Gap Press.

Neill A. S. (1960). Summerhill. New York: Hart Publishing.

Rikowski G. (2002). Prelude: Marxist Educational Theory after Postmodernism. W: Hill D., McLaren P., Cole M., Rikowski G. (red.). Marxism Against Postmodernism in Educational Theory. Lanham: Lexington Books.

Shaull R. (2005). Foreword. W: Freire P. Pedagogy of the Oppressed. New York: Continuum.

Szahaj A. (1985). Interes–Poznanie–Dyskurs–Prawda. Jürgena Habermasa teoria poznania. „Studia Filozoficzne”, nr 4.

Thomas T. P. (1999). The Difficulties and Successes of Reconstructionist Practice: Theodore Brameld and the Floodwood Project. „Journal of Curriculum and Supervision”, vol. 14, nr 3.

Whitty G. (1985). Sociology and School Knowledge: Curriculum Theory, Research, and Politics. London: Methuen & Co. Ltd.

Willis P. (1977). Learning to Labour: How Working Class Kids Get Working Class Jobs? Farnborough: Saxon House.

Willis P. (1983). Cultural Production and Theories of Reproduction, . W: Barton L., Walker S. (red.). Race, Class and Education, London: Croom-Helm.

Witkowski L. (2007). W kręgu pedagogiki radykalnej. Dekonstrukcja–walka–etyczność. W: Witkowski L., Edukacja i humanistyka. Nowe (kon)teksty dla nowoczesnych nauczycieli. Warszawa: IBE.

Witkowski L. (2009). O pamięć teoretyczną myśli pedagogicznej. W: Witkowski L., Ku integralności edukacji i humanistyki II. Postulaty–postaci–pojęcia–próby. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Witkowski L. (2009a). Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej. Kraków: Impuls.

Witkowski L. (2011). Historie autorytetu wobec kultury i edukacji. Kraków: Impuls.

Young M. F. D. (1976). Knowledge and Control. London: Collier-MacMillan.

Zielińska-Kostyło H. (2005). Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez edukację. Antropologia pedagogiczna Theodore’a Bramelda. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Wojciech Kruszelnicki

Afiliacja

Wydział Nauk Społeczno-Pedagogicznych Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka Polska

Biogram

doktor, adiunkt na Wydziale Nauk Społeczno-Pedagogicznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka. Jego zainteresowania badawcze skupiają się przede wszystkim na filozofii współczesnej humanistyki na pograniczach wielu jej dyscyplin. Opublikował wiele artykułów naukowych poświęconych współczesnej filozofii francuskiej, filozofii edukacji, antropologii oraz epistemologii i metodologii nauk o kulturze w wiodących periodykach naukowych w Polsce. Publikował m.in. w czasopismach: „Edukacja Dorosłych”, „Kwartalnik Pedagogiczny”, „Ruch Pedagogiczny”, „Studia Edukacyjne”, „Kultura i Edukacja”, „Kultura i Historia”, „Forum Oświatowe”, „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, „Teksty Drugie”, „New Nietzsche Studies”, „Przestrzenie Teorii”, „Anthropos”. Jest autorem książek: Studia z posthumanistycznej filozofii podmiotu (Wrocław 2008) i Nietzsche i Romantyzm (Wrocław 2013) oraz Zwrot refleksyjny w antropologii kulturowej (Wrocław 2012). Adres e-meilowy: wokrusz@gmail.com.