DZIAŁANIE CZŁOWIEKA JAKO KATEGORIA RÓŻNICUJĄCA I JEJ IMPLIKACJE DLA PEDAGOGII

KATARZYNA SZYMALA

doi:10.21697/fp.2015.2.04

Opublikowane: 2016-11-17

Tom 5 Nr 2 (2015)

DZIAŁANIE CZŁOWIEKA JAKO KATEGORIA RÓŻNICUJĄCA I JEJ IMPLIKACJE DLA PEDAGOGII

KATARZYNA SZYMALA

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2015.2.04

Abstrakt

Celem artykułu jest wskazanie na podstawie tekstu Osoba i czyn Karola Wojtyły na zasadność powrotu do personalistycznej koncepcji działania osoby jako tra- dycji myślenia niezbędnej do przywrócenia znaczenia wychowaniu we współczesnym kontekście kulturowym. Punktem wyjścia rozważań jest stwierdzenie, że wpisanie edu- kacji w dominujący w przestrzeni publicznej neoliberalny, technologiczny oraz eugeniczny kontekst redukuje pojęcie działania edukacyjnego. Przywołane konteksty łączy rozumienie kształcenia jako działania nastawionego bardziej na wynik niż na sam proces, dążącego do ulepszenia procesu edukacyjnego czy wręcz do przejęcia nad nim kontroli. Tylko wtedy, gdy przyjmie się – wbrew postulatom transhumanizmu – że działanie człowieka jest ka- tegorią różnicującą, to znaczy, że rzeczywiście różni się ono od aktywności zwierząt czy maszyn, możliwa jest obrona jego racjonalności w obszarze wychowania.

Słowa kluczowe:

filozofia działania, personalizm, wychowanie, samowychowanie, neo- liberalizm, eugenika, cyborgizacja edukacji

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

SZYMALA, K. (2016). DZIAŁANIE CZŁOWIEKA JAKO KATEGORIA RÓŻNICUJĄCA I JEJ IMPLIKACJE DLA PEDAGOGII. Forum Pedagogiczne, 5(2), 63–75. https://doi.org/10.21697/fp.2015.2.04

Cited by / Share

Bibliografia

Bakke M. (2010). Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Buttiglione R. (1994). Kilka uwag o sposobie czytania „Osoby i czynu”, tłum. Styczeń
Google Scholar

T. W: Styczeń T. i in. (red.). „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 11-42.
Google Scholar

Chutorański M., Szwabowski O., Moroz J. (2014). O projekcie „Subsumacje eduka- cji”. „Parezja”, nr 2, s. 139-146.
Google Scholar

Czerepaniak-Walczak M. (red.). (2013). Fabryki dyplomów czy universitas? O „nad- wiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Gutek G.L. (2007). Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, tłum. Kacmajor A., Sulak A. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Klichowski M., Przybyła M. (2013). Cyborgizacja edukacji – próba konceptualizacji. „Studia Edukacyjne”, nr 24, s. 143-154.
Google Scholar

Klichowski M. (2014). Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Kupisiewicz C., Kupisiewicz M. (red.). (2009). Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kowal S. (2014). Personalizacja kształcenia. Wystąpienie na I Ogólnopolskim Kongresie Tutoringu, Warszawa 16-17 maja 2014. Organizator: Collegium Wratislaviense.
Google Scholar

Kunowski S. (2004). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Google Scholar

Kwaśnica R. (2007). Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP. Kwieciński Z. (2012). Pedagogie postu. Preteksty – konteksty – podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Lorda J.L. (2011). Humanizm. Dobra niewidzialne, tłum. Roszak P. Toruń: Kunke Poligrafia.
Google Scholar

Michałowska D.A. (2013). Neoliberalizm i jego (nie)etyczne implikacje edukacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Nalaskowski A. (2013). Szkoły jednopłciowe – powrót do intymności kształcenia. „Paedagogia Christiana”, nr 1/31, s. 1-8.
Google Scholar

Nowak M. (1999). Wiedza o wychowaniu w perspektywie pedagogiki personalistycz- nej. W: Gnitecki J., Rutkowiak J. (red.). Pedagogika i edukacja wobec nadziei i za- grożeń współczesności. Materiały z III Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego. Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
Google Scholar

Pilch T. (red.). (2003). Encyklopedia pedagogiczna XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Podsiad A. (2000). Słownik terminów i pojęć filozoficznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar

Sośnicki K. (1967). Istota i cele wychowania. Warszawa: Nasza Księgarnia. Spaemann R. (2001). Osoby. O różnicy między kimś a czymś, tłum. Merecki
Google Scholar

J. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Styczeń T. i in. (red.). (1994). „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Szwabowski O. Edukacja jako oszustwo, dostępny na: http://www.praktykateo- retyczna.pl/oskar-szwabowski-edukacja-jako-oszustwo/ (otwarty 16.05.2015).
Google Scholar

Wojtyła K. (1985). Osoba i czyn. Kraków: Polskie Wydawnictwo Teologiczne.
Google Scholar

Wołk Z. (2005). Świat jako market. Edukacja, praca, doradzanie w neoliberalnej rzeczywistości. W: Kargulowa A., Kwiatkowski S.M., Szkudlarek T. (red. nauk.). Rynek i kultura neoliberalna a edukacja. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 73-86.
Google Scholar

Zamojski P. Dialektyka funkcjonalizacji szkoły. Tezy do wykładu dostępne na: http:// subsumcjeedukacji.blogspot.com/2014/04/wykad-dra-piotra-zamojskiego-pt. html (otwarty 16.05.2015).
Google Scholar

Zamojski P. (2010). Miejsce normatywności w dyskursie pedagogiki: ku pojmowaniu działania edukacyjnego jako kwestii etycznej. W: Michalak J. (red. nauk.). Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar