Celem artykułu jest przedstawienie refleksji nad wielowymiarowym zagadnieniem wyobraźni. Zaprezentowano definicję i pojęcie wyobraźni oraz wyobrażeń w wybranych kontekstach: wyobraźni twórczej vs odtwórczej, potencjału kreatywności i muzykoterapii. Przybliżono wyobraźnię muzyczną, występującą w modalności słuchowej, sygnalizując terapeutyczny aspekt wyobrażeń muzycznych i wyobraźni.
Pobierz pliki
Cited by / Share
Bibliografia
Abram B. (2001). Music, cancer, and immunity. „Clinical Journal of Oncology Nursing”, nr 5, s. 22–224.
Google Scholar
Ahmadi F. (2011). Song lyrics and the alternation of self-image. „Nordic Journal of Music Therapy”, nr 20 (3), s. 225–241.
Google Scholar
Anderson J. R. (1978). Arguments Concerning Representations for mental Imagery. „Psychological Rewiew”, nr 85 (4), s. 249–277.
Google Scholar
Asma S. T. (2017). The Evolution of Imagination. The University of Chicago Press.
Google Scholar
Barraca J., Poveda B., Artola T., Mosteiro P., Sanchez N., Ancillo I. (2010): Three version of a new test for assessing creativity in Spanish population (PIC−N, PIC−J, PIC−A). ECHA Conference, July 7–9, Paris.
Google Scholar
Barrett H. C. (2005). Enzymatic computation and cognitive modularity. „Mind and Language”, nr 20, s. 259–287.
Google Scholar
Batey M., Furnham A. (2006). Creativity, intelligence and personality: A critical review of the scattered literature. „Genetic, Social, and General Psychology Monographs”, nr 132, s. 355–429.
Google Scholar
Bonny H. L. (1994). Twenty-one years later: A GIM update. „Music Therapy Perspectives”, nr 12, s. 70–74.
Google Scholar
Brown R. M. , Palmer, C. (2013). Auditory and motor imagery modulate learning in music performance. „Frontiers in Human Neuroscience” 2013, nr 7 (320).
Google Scholar
Bruscia K. (2002). The boundaries of guided imagery and music (GIM) and the Bonny Method. W: Guided imagery and Music: The Bonny Method and beyond. K. Bruscia, D. Grocke (red.). Gilsum New Hamphire: Barcelona Publishers, s. 37–61.
Google Scholar
Buchsbaum D., Bridgers S., Weisberg D. S., Gopnik A. (2012). The power of possibility: Casual learning, counterfactual reasoning, and pretend play. „Philosophical Transactions of the Royal Society, Biological Sciences”, nr 367, s. 2202–2212.
Google Scholar
Burns D. S. (2001). The effect of the Bonny method of guided imagery and music on the mood and life quality of patients with cancer. „Journal of Music Therapy”, s. 38, 51–65
Google Scholar
Chang Y. S. (2012). Students technological creativity using online problem-solving activities. „International Journal of Technology and Design Education”, s. 1–14.
Google Scholar
Cominardi C. (2014). From creative process to trans-cultural process: Integrating music therapy with arts media in Italian kindergartens: A pilot study. „Australian Journal of Music Therapy”, nr 25 (Special Issue: Regarding culture in music therapy), s. 3–14.
Google Scholar
Cummins R. C. (2000). „How does it work?” vs. “What are the laws?”: Two conceptions of psychological explanation. W: Explanation and cognition. F. Keil, R. A. Wilson (red.). Cambridge, Massachusetts: MIT Press.
Google Scholar
Davis M. A. (2009). Understanding the relationship between mood and creativity: A meta-analysis. „Organizational Behavior and Human Decision Processes”, nr 100 (1), s. 25–38.
Google Scholar
Demarin V., Bedeković M. R., Puretić M. B., Pašić M. B. (2016). Arts, Brain, and Cognition. „Psychiatria Danubina”, nr 28 (4), s. 343–348.
Google Scholar
Dobrołowicz W. (2003). Antykreatywność – bariery psychiczne i psychospołeczne. W: Twórczość – wyzwanie XXI wieku. E. Dombrowska, A. Niedźwiecka (oprac.). Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.
Google Scholar
Domagała A., Mirecka U. (2012). Słuch mowny. Klasyfikacja zjawisk. W: Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. S. Grabias, M. Kurkowski (red.). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar
Folkestad G. (2012). Digital tools and discourse in music: The ecology of composition. W: Musical imaginations: D. J. Hargreaves, D. E. Miell, R. A. R. MacDonald (red.). Oxford, UK: Oxford University Press, s. 189.
Google Scholar
Francuz P. (2007). Teoria wyobraźni Stephana Kosslyna. Próba reinterpretacji. W: Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią. P. Francuz (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, s. 179–183.
Google Scholar
Galińska E. (1997). Psychoterapeutyczne założenia muzykoterapii i ich realizacja. „Psychoterapia”, s. 12, 22.
Google Scholar
Galińska E. (1995). Analiza mechanizmów poznawczych muzykoterapii nerwic. „Psychoterapia”, nr 2 (93), s. 27–60.
Google Scholar
Galińska E. (1991). Muzykoterapia w kompleksowym leczeniu schizofrenii w warunkach oddziału dziennego. „Kwartalnik Psychoterapia” nr 3 (78), s. 43.
Google Scholar
Guilford J. P. (1987). Natura inteligencji człowieka. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Encyclopedia of creativiti. (1999). M. A. Runco, S. R. Pritzker (red.). Łódź: Wydawnictwo Academic Press.
Google Scholar
Hannon E. E., Trainor L. J. (2007). Music acquisition: Effects of enculturation and formal training on development. „Trends in Cognitive Sciences”, nr 11, s. 466–472.
Google Scholar
Hargreaves D. J., Lamont A. (2017). The Psychology of Musical Development. Cambridge: Cambridge University Press, s. 49.
Google Scholar
Hargreaves D. J. (2012). Musical imagination: Perception and production, beauty and creativity. „Psychology of Music”, nr 40 (5), s. 539–557.
Google Scholar
Hargreaves. D. J., Hargreaves J. J., North A. C. (2012). Imagination and creativity in music listening. W: Musical imaginations. D. J. Hargreaves, D. E. Miell, R. A. R. MacDonald (red.). Oxford UK: Oxford University Press, s. 156–172.
Google Scholar
Hargreaves D. J., Aksentijevic A. (2011). Commentary: Music, IQ, and the executive function. „British Journal of Psychology”, s. 102, 306–308.
Google Scholar
Hargreaves D. J. (2012). Musical imagination: Perception and production, beauty and creativity. „Psychology of Music”, nr 40 (5), s. 539–557.
Google Scholar
Hargreaves D. J., Lamont A. (2017). The Psychology of Musical Development. Cambridge: University Press, s . 49.
Google Scholar
Heath B., Lings, J. (2012). Creative songwriting in therapy at the end of life and in bereavement. „Mortality”, nr 17 (2), s. 106–118.
Google Scholar
Heremans E., Helsen W. F., De Poel H. J., Alaerts K., Meyns P., Feys P. (2009). Facilitation of motor imagery through movement-related cueing. „Brain Res.” 1278, s. 50–58.
Google Scholar
Hokanson, B. (2006). Creativity in the design curriculum. „Journal of Visual Literacy”, nr 26 (1), s. 41–52.
Google Scholar
Hornowski, B. (1978). Rozwój inteligencji i uzdolnień specjalnych. Warszawa: WSiP, s. 102.
Google Scholar
Hurlock, E. (1985). Rozwój dziecka. Warszawa: PWN, s. 304.
Google Scholar
Hsu Y., Peng L. P., Wang J. H., Liang C. (2014). Revising the imaginative capability and creative capability scales: Testing the relationship between imagination and creativity among agriculture students. „International Journal of Learning, Teaching and Educational Research”, s. 6.
Google Scholar
Janata P., Paroo K. (2006). Acuity of auditory images in pitch and time. „Perception & Psychophysics”, nr 68, s. 829–844.
Google Scholar
Johnson-Laird P. N. (1980). Mental models in cognitive science PN Johnson-Laird. „Cognitive Science”, s. 4, 71–115.
Google Scholar
Kaufman J. C. (2011). Kreatywność. M. Godyń (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Google Scholar
Karwowski M. (2010). Kreatywność – feeria rozumień, uwikłań, powodów. Teoretyczno-empiryczna prolegomena. W: M. Karwowski, A. Gajda (red.). Kreatywność (nie tylko) w klasie szkolnej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Google Scholar
Karwowski M. (2010). Sprzymierzeniec kreatywności. Warszawa: Wydawnictwo APS, s. 55––56.
Google Scholar
Karwowski M. (2009). Identyfikacja potencjału twórczego. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Google Scholar
Keller P. E. (2012). Mental imagery in music performance: Underlying mechanism and potential benefits. „Annals of the New York Academy of Science”, nr 122, s. 206–213.
Google Scholar
Keller P. E., Appel M. (2010). Individual differences, auditory imagery, and the coordination of body movements and sounds in musical ensembles. „Music Perception”, nr 28, s. 27–46.
Google Scholar
Kokotsaki D., Newton D. P. (2015). Recognizing creativity in the music classroom. „International Journal of Music Education”, nr 33 (4), s. 491–508.
Google Scholar
Kosslyn S. M. (2005). Mental images and the brain. „Cognitive Neuropsychology”, nr 22, s. 333–347.
Google Scholar
Kosslyn S. M., Thompson W. L. (2003). When is early visual cortex activated during visual mental imagery, „Psychological Bulletin”, nr 129 (2003), s. 723-746.
Google Scholar
Kosslyn S. M. (1994). Image and brain: the resolution of the imagery debate. Cambridge, MA: MIT Press.
Google Scholar
Lacey S., Lawson R. (2013). Multisensory Imagery. Springer, New York−London.
Google Scholar
Matyja J. R. (2015). The next step: mirror neurons, music, and mechanistic explanation. „Frontiers in Psychology”, 6 (April), nr 1–3.
Google Scholar
Manturzewska M., Kotarska H., Miklaszewski L., Miklaszewski K. (1990). Zdolności, uzdolnienie i talent muzyczny. W: Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. M. Manturzewska i H. Kotarska (red.). Warszawa: WSiP, s. 55.
Google Scholar
Maruszewski (2002). Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata. Gdańsk: GWP, rozdz. 7, s. 2–428.
Google Scholar
McDonald R. A., Miell D. (2000). Creativity and Music Education: The Impact of Social Variables. „International Journal of Music Education”, nr 36 (1), s. 58–68.
Google Scholar
Mithen S. (1996). The Prehistory of the Mind. London: Thames and Hudson.
Google Scholar
Moseley P., Alderson-Day B., Kumar S., Fernyhough h. (2018). Musical hallucinations, music imagery, and earworms: A new phenomenological survey. „Conscious Cong.”, nr 2018 (65), s. 83–94.
Google Scholar
Moulton S. T., Kosslyn S. M. (2009). Imagining predictions: mental imagery as mental emulation. „Philosophical Transactions of the Royal Society”, nr B (364), s. 1273–1280.
Google Scholar
Mrymel M. K. (2003). Effects of using creative problem solving in eighth grade technology education class at Hopkins North Junior High School. Paper Project of Master in Science. University of Wisconsin-Stout.
Google Scholar
Nęcka E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Google Scholar
Nęcka E. (1995). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 18–30, 17.
Google Scholar
Nordoff P., Robbins C. (2007). Creative Music Therapy: A Guide to Fostering Clinical Musicianship. Gilsum NH: Barcelona Publishers, s. 367–457.
Google Scholar
Paivio A. (1986). Mental representations: a dual coding approach. Oxford UK: Oxford University Press.
Google Scholar
Paivio A., Lambert W. (1981). Dual coding and bilingual memory. „Journal of Verbal Learning & Verbal Behavior”, nr 20, s. 532–539.
Google Scholar
Pecenka N., Engel A., Keller P. (2013). Neural correlates of auditory temporal predictions during sensorimotor synchronization. „Frontiers in Human Neuroscience”, nr 7 (August), s. 1–16.
Google Scholar
Pelaprat E., Cole M. (2011). „Minding the gap”: imagination, creativity and human cognition. „Integrative Psychological and Behavioral Science”, nr 45, s. 397–418.
Google Scholar
Pietrasiński Z. (1969). Myślenie twórcze. Warszawa: PZSW, s. 26, 1–149.
Google Scholar
Przetacznikowa M., Makiello-Jarża G. (1982). Podstawy psychologii ogólnej. Warszawa: WSiP, s. 102.
Google Scholar
Pylyshyn Z. W. (2002). Mental Imagery: In search of a theory. „Behavioral and Brain Sciences”, nr 25 (2), s. 157–237.
Google Scholar
Rank O. (1989). Art and artist. New York: Norton.
Google Scholar
Ren F., Li X., Zhang H., Wang L. (2012). Progression of Chinese Students’ Creative Imagination from Elementary Through High School. „International Journal of Science Education”, nr 34 (13), s. 2043–2059.
Google Scholar
Ribot T. (1901). O wyobraźni twórczej. Studium Psychologiczne. Warszawa: „Redakcja ma Głos”, s. 112.
Google Scholar
Runco M. A. (2003). Education for creative potential. „Scandinavian Journal of Educational Research”, nr 47.
Google Scholar
Sacher W. (1997). O wczesnoszkolnej edukacji muzycznej. Kraków: Wydawnictwo „Impuls”, s. 25–26.
Google Scholar
Schaefer R. S. (2014). Images of time: temporal aspects of auditory and movement imagination. „Frontiers in Psychology”, nr 5 (87).
Google Scholar
Schaefer R. S. Morcom A. M., Roberts N., Overy K. (2014). Moving to music: effects of heard and imagined musical cues on movement-related brain activity. „Frontiers in Human Neuroscience” nr 8 (744).
Google Scholar
Scherer K. R., Zentner M. R. (2001). Emotional effects of music productions rules. W: Music and emotion: Theory and research. J. A. Sloboda, P. N. Juslin (red.). New York: Oxford University Press, s. 361–392.
Google Scholar
Schubert E. (2012). Spreading activation and dissociation: A cognitive mechanism for creativity in music. W: Musical imaginations. D. J. Hargreaves, D. E. Miell, R. A. R. MacDonald (red.). Oxford: Oxford University Press, s. 124–140.
Google Scholar
Schubotz R. I., Friederici A. D., Von Cramon D. Y. (2000). Time perception and motor timing: a common cortical and subcortical basis revealed by fMRI. „NeuroImage” nr 11, s. 1–12.
Google Scholar
Schlutz A. M. (2009). Mind's world: Imagination and subjectivity from Descartes to Romanticism. Seattle. Washington: University of Washington Press.
Google Scholar
Sokół A. (2015). Zarządzanie twórczością w organizacji. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu, s. 54–56.
Google Scholar
Stevens W. (1965). The Necessary Angel: Essays on Reality and the Imagination. New York: Alfred a Knopf.
Google Scholar
Summer L. (2002). Group music and imagery therapy: Emergent receptive techniques in music therapy practice. W: Guided imagery and music: The Bonny method and beyond. K. E. Bruscia, D. E. Grocke (red.). Gilsum, NH: Barcelona, s. 297–306.
Google Scholar
Szmidt K. (2013). Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion, s. 119,198–200.
Google Scholar
Szmidt K. J. (2009). Współczesne podejścia w pedagogicznych badaniach nad twórczością: przegląd wybranych stanowisk. W: Metody pedagogicznych badań nad twórczością. Teoria i empiria. K. J. Szmidt (red.). Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Google Scholar
Schmidt K. J. (2008). Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych, (e-book), s. 41–2 (druk, s. 19). Gliwice: Wydawnictwo Helion.
Google Scholar
Szmidt K. J. (2007). Pedagogika twórczości. Gdańsk: GWP.
Google Scholar
Sovansky E. E., Wieth M. B., Francis A. P., McIlhagga S. D. (2016). Not all musicians are creative: Creativity requires more than simply playing music. „Psychology of Music”, nr 44 (1), s. 25–36.
Google Scholar
Szuman S. (1956). Istota, kierunki i struktura uzdolnień muzycznych. „Szkoła Artystyczna”, nr 1–2.
Google Scholar
Szuman S. (1952). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: PZWS, s. 557–559.
Google Scholar
Szymczak M. (2002). (red.). Słownik Języka Polskiego PWN, R–Z. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 518.
Google Scholar
Szymczak M. (1981). Słownik języka polskiego. T. III. Warszawa: PWN, s. 572, 826.
Google Scholar
Taylor R. Torres D., Boulanger P. (2005). Using music to interact with a virtual character. W: Proceedings of the International Conference on New Interfaces for Musical Expression, s. 220–223.
Google Scholar
Thompson W. L., Hsiao Y., Kosslyn S. M. (2011). Dissociation between visual attention and visual mental imagery. „Journal of Cognitive Psychology”, nr 23 (2011), s. 256–263.
Google Scholar
Tiepłow B. (1952). Psychologia zdolności muzycznych. Warszawa: Nasza Księgarnia, s. 15.
Google Scholar
Torrance E. P. (1966). Torrance tests of creative thinking: Norms-technical manual. Princeton NJ: Personnel Press.
Google Scholar
Treffinger D. J., Isaksen S. G., Firestein R. L. (1982). Handbook of Creative Learning. New York: Center for Creative Learning.
Google Scholar
Vygotsky L. S. (2004). Imagination and creativity in childhood. „Journal of Russian and East European Psychology”, nr 42 (1), s. 7–97 [oryg. publikacja opublikowana w 1930 roku. „Soviet Psychology”, nr 28 (1), s. 84–96].
Google Scholar
Williams F. (1994). TCD. Test della creatività e del pensiero divergente. Trento: Erickson.
Google Scholar
Witwicki W. (1962). Psychologia. T. 1. Warszawa: PWN, s. 336–340.
Google Scholar
Witwicki W. (1975). Psychologia. T. 1. Warszawa: PWN, s. 342.
Google Scholar
Zawadzki R. (2005). Psychologia i twórczość. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, s. 14.
Google Scholar
Zatorre R. J., Halpern A. R. (2005). Mental Concerts: Musical Imagery and Auditory Cortex. „Neuron”, nr 47 (1), s. 9–12.
Google Scholar
Zdankiewicz-Ścigała E., Maruszewski T. (2000). Wyobrażenia jako pierwsza forma doświadczenia generowanego przez jednostkę. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. J. Strelau (red.). T. 2, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 183–203.
Google Scholar
Zhang Y., Chen, G., Wen H., Lu K-H., Liu Z. (2017). Musical Imagery Involves Wernicke’s Area in Bilateral and Anti-Correlated Network Interactions in Musicians. „Scientific Reports” 7, No 17066.
Google Scholar