(Prze)świt eko-filozofii na drodze pedagogiki lasu

Mikołaj Niedek

doi:10.21697/fp.2022.2.06

Published: 2022-12-31

Vol. 12 No. 2 (2022)

Dawn- of eco-philosophy on the way of forest pedagogy

Mikołaj Niedek

Pedagogical Forum

Section: Topic

https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.06

Abstract

The aim of the article is to outline the direction in education and pedagogy, taking into account, in an integrated manner, contemporary ecological, social and economic problems and challenges; at the same time preparing a young person to understand and face the contemporary challenges of the word. The article refers to the concepts of the Ecological Man and ecological culture created by the Polish creator of the ecological philosophy, Henryk Skolimowski. They may constitute constructive proposals in shaping ecologically engaged attitudes in the pedagogy of sustainable development. Effective and lasting achievement of the goals of sustainability requires metanoia – a broad transformation of consciousness and mind towards attitudes, which are sensitive to the contemporary issues of the Human – Nature relationship: participation, empathy, frugality, reverence and responsibility. This also applies to the consumption processes. These values should become an element of deep ecological competences, forming the basis for a mentally grounded ecological culture. Forest Pedagogy has a key role to play in shaping it, and the ideas mentioned in the article can be used in the educational practice serving this purpose.

Keywords:

eco-philosophy, pedagogy of sustainable development, forest pedagogy, responsible consumption, ecological man, ecological culture, człowiek ekologiczny, kultura ekologiczna

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Niedek, M. (2022). Dawn- of eco-philosophy on the way of forest pedagogy. Pedagogical Forum, 12(2), 75–87. https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.06

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

References

Borys T. (2006). Edukacja dla zrównoważonego rozwoju. Borys T. (red. pracy zb.). Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Capra F. (1987). Punkt zwrotny. Warszawa: Polski Instytut Wydawniczy.
Cohen M. (2019). Introduction to the special issue: innovative perspectives on systems of sustainable consumption and production. „Sustainability: Science, Practice and Policy”, nr 15(1).
Cushman P. (1992). Dlaczego ja jest puste. „Nowiny Psychologiczne”, nr 3, s. 27–56.
Fiut I.S. (2009). The idea of sustainable development in the perspective of Henryk Skolimowski’s philosophy. „Problems of Sustainable Development”, nr 2, s. 25–48.
Fromm E. (1999). Mieć czy być. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Heidegger M. (1995). List o humanizmie. Tischner J. (tłum.). W: Heidegger M., Znaki drogi (tłum. różni). Warszawa: Fundacja Aletheia, s. 129–168.
Heidegger M. (1997). Drogi lasu. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Hoły-Łuczaj M. (2018). Radykalny nonantropocentryzm. Martin Heidegger i ekologia głęboka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Jaroszyński P. (2008). Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Kanner A.D., Gomes M.E. (1995). The all-consuming self. W: Roszak T., Gomes M.E., Kanner A.D. (red.). Ecopsychology: restoring the earth/healing the mind. San Francisco: Sierra Club Books, s. 111–121.
Korpikiewicz H. (2020). Wszechświat twoim domem. Kosmoekologia. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Kotarbiński T. (1976). Medytacje o życiu godziwym. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Kuczyński J. (1998). Ogrodnicy świata. Wstęp do uniwersalizmu. T. 1. Warszawa. Wydawnictwo Centrum Uniwersalizmu przy Uniwersytecie Warszawskim, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie.
Kulik R. (2010). Nowa wizja człowieka i świata jako wyzwanie nowoczesnej edukacji ekologicznej. W: Filozofia, psychologia i ekologia w edukacji dla zrównoważonego rozwoju. Jaworski J. (red.). Mikołów: Śląski Ogród Botaniczny.
Łętocha R. (2016). Ekonomia współdziałania. Katolicka nauka społeczna wobec wyzwań globalnego kapitalizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Łojek S. (2017). Hermeneutyczna koncepcja podmiotu Martina Heideggera. „Analiza i Egzystencja”, nr 40.
Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu. (2021). Moore J.W. (red.). Poznań: Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu.
Najder-Stefaniak K. (2007). Piękno jako moment twórczości w ujęciu myślenia ekologicznego. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Najder-Stefaniak K. (2013). Wprowadzenie do ekofilozofii. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Niedek M. (2001). Eko-filozofia – powrót do mądrości. W: Wokół eko-filozofii. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Skolimowskiemu dla uczczenia siedemdziesięciolecia urodzin. Papuziński A., Hull Z. (red.). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Niedek M. (2020). Eko-filozofia Henryka Skolimowskiego w świetle założeń ekologii integralnej. „Człowiek w Kulturze. Pismo poświęcone filozofii i kulturze”, nr 30.
Niedek M., Krajewski K. (2021a). Ethical consumption as the basis for counteracting food waste. „Environmental Protection and Natural Resources”, vol. 32, nr 3(89), s. 1–7.
Niedek M., Krajewski K. (2021b). Problematyka marnowania żywości w Polsce, a kształtowanie wzorca zrównoważonej konsumpcji, „Studia Ecologiae et Bioethicae”. T.19, nr 2, s. 17–28.
Niedek M., Krajewski K. (2021c). Frugalizm w kontekście ekonomicznych i aksjologicznych uwarunkowań zrównoważonego wzorca konsumpcji. W: Antropologiczne i przyrodnicze aspekty konsumpcji nadmiaru i umiaru. Sadowski R.F., Kosieradzka-Federczyk A., Klimska A. (red.). Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, s. 40–58.
Niedek M. (2022). Ecophilosophical and ecopsychological aspects of sustainable consumption and lifestyle. „Studia Ecologiae et Bioethicae”. T. 20, nr 1, s. 25–37.
Paluch M. (2021). Kompetencje głębokie – inne spojrzenie na samych siebie i na to, co dookoła. W: Edukacja w sytuacji (post)pandemii. Wyzwania i perspektywy.Dycht M., Śmiechowska-Petrovsku M. (red.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Wokół eko-filozofii. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Skolimowskiemu dla uczczenia siedemdziesięciolecia urodzin. (2001). Papuziński A., Hull Z. (red.). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Rogall H. (2010). Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Gilewicz J. (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Rosół P. (2017). Hans Jonas o etycznej odpowiedzialności nauki i techniki. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Skolimowski H. (1993a). Filozofia żyjąca eko-filozofia jako Drzewo Życia. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
Skolimowski H. (1993b). Nadzieja matką mądrych. „Biblioteka Ery Ekologicznej Przyjaciół Towarzystwa Filozofii Ekologicznej”. Łódź: Akapit Press,.
Skolimowski H. (1994). The participatory mind. A new theory of knowledge and of the universe. London: Arkana Penguin Books.
Skolimowski H. (1995). Technika a przeznaczenie człowieka. Wydawnictwo Ethos.
Skolimowski H. (1999). Wizje nowego millennium. Kraków: Wydawnictwo EJB.
Skubała P., Kulik R. (2021). Dlaczego brak nam umiaru w eksploatacji zasobów planety? W: Antropologiczne i przyrodnicze aspekty konsumpcji nadmiaru i umiaru. Sadowski R.F., Kosieradzka-Federczyk A., Klimska A. (red.). Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, s. 6–18.
Strategia edukacji dla zrównoważonego rozwoju. (2008). Ministerstwo Środowiska.
Śliwerski B., Paluch M. (2021). Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Tuszyńska L. (2018). Pedagogika zrównoważonego rozwoju z przyrodą w tle. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Walewicz P. (2019). Koncepcje antropocenu i kapitalocenu a ekopedagogika. „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 57–67.
Waloszczyk K. (1996). Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii. Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej. Google Scholar