Pomoc doradcy zawodowego w wyborze technikum w opinii nauczycieli przedmiotów zawodowych

Katarzyna Pardej

doi:10.21697/fp.2025.1.18

Opublikowane: 2025-08-27

Tom 15 Nr 1 (2025)

Pomoc doradcy zawodowego w wyborze technikum w opinii nauczycieli przedmiotów zawodowych

Katarzyna Pardej

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2025.1.18

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki badań własnych, których celem było poznanie opinii nauczycieli przedmiotów zawodowych na temat tego, czy naukę w technikum podejmują uczniowie, którzy ich zdaniem poradzą sobie na rynku pracy jako absolwenci. W badaniach jakościowych wykorzystano technikę badawczą jaką jest indywidualny wywiad pogłębiony. Analizę materiału badawczego przeprowadzono z wykorzystaniem programu MAXQDA 2024. Próbę badawczą stanowili nauczyciele przedmiotów zawodowych uczący w technikum zawodów deficytowych N=13. Według respondentów doradztwo zawodowe jest potrzebne, a każdy doradca powinien znać specyfikę zawodu od strony praktycznej. Ich zdaniem na rynku pracy poradzą sobie uczniowie, których rodzice prowadzą rodzinny biznes związany z zawodem, którego uczeń się uczy, posiadający kompetencje społeczne, mający wysoką średnią ocen, posiadający dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, mający realne wyobrażenie na temat oczekiwań od pracodawcy i dokształcający się.

Słowa kluczowe:

polska szkoła średnia, technikum, wybór szkoły ponadpodstawowej, przejście, trzeci próg edukacyjny, doradztwo zawodowe, proces decyzyjny

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Pardej, K. (2025). Pomoc doradcy zawodowego w wyborze technikum w opinii nauczycieli przedmiotów zawodowych. Forum Pedagogiczne, 15(1), 213–223. https://doi.org/10.21697/fp.2025.1.18

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Antończak-Świder K., Fudali K., Falgier J., Krzowski M., Perczyk M., Simonides P. (2017). Uczenie przez całe życie. Rynek pracy w Małopolsce 2016. Kraków: WUP w Krakowie.
Google Scholar

Bagnall Ch.L., Skipper Y., Fox C.L. (2020). You’re in this world now: Students’, teachers’ and parents’ experiences of school transition and how they feel it can be improved. „British Journal of Educational Psychology”, nr 90 (1), s. 206-226. https://doi.org/10.1111/bjep.12273 DOI: https://doi.org/10.1111/bjep.12273
Google Scholar

Bencsik A., Horváth-Csikós G., Juhász T. (2016). Y and Z Generations at Workplaces. „Journal of Competitiveness”, nr 8(3), s. 90-106. https://doi.org/10.7441/joc.2016.03.06 DOI: https://doi.org/10.7441/joc.2016.03.06
Google Scholar

Chilewa E.A., Osaki K. (2022). The Effectiveness of Guidance and Counseling Practices on Students’ Career Development in Secondary Schools in Temeke Municipality. „Journal of Humanities and Education Development”, nr 4(1), s. 160-181. https://dx.doi.org/10.22161/jhed.4.1.17 DOI: https://doi.org/10.22161/jhed.4.1.17
Google Scholar

Czerw M., Bielas K. (2020). Rola doradcy zawodowego w kształtowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej w opinii studentów. „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”, nr 4, s. 79-88.
Google Scholar

Boguszewski R. (2022). Aspiracje, dążenia i plany życiowe młodzieży. Młodzież 2021. CBOS, s. 62-82. https://kcpu.gov.pl/wp-content/uploads/2023/01/Mlodziez-2021-raport_uzupelniony.pdf
Google Scholar

Drabik-Podgórna V. (2018). Znaczenie kontekstów rodzinnych w konstruowaniu karier w nowych koncepcjach poradnictwa. „Wychowanie w Rodzinie”. T. XIX, s. 321-339. DOI: https://doi.org/10.61905/wwr/170525
Google Scholar

Faraniec G. (2023). Nauczyciel facylitatorem ucznia w świecie zmian i niepewności (kompetencje naucyciela). Warszawa: IBE.
Google Scholar

GUS (2013). Wybory ścieżki kształcenia a sytuacja zawodowa Polaków. Warszawa: GUS.
Google Scholar

Guziuk-Tkacz M. (2022). Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT”.
Google Scholar

Kanclerz B., Myszka-Strychalska L., Buchnat M., Chmura-Rutkowska I., Cybal-Michlska A., Cytlak I., Jaskulska S., Kozłowska A., Marciniak M., Szafran J., Wawrzyniak-Beszterda R. (2022). Psychological and pedagogical help as well as educational and vocational counseling in schools as necessary elements of universal prophylaxis. Research examples and recommendations for the design of educational and preventive activities. Poznan City Educational Research 2021. „Resocjalizacja Polska. Polish Journal of Social Rehabilitation”, nr 24, s. 427-449.
Google Scholar

Kamieniecka M. (2015). Decyzje edukacyjno-zawodowe uczniów szkół gimnazjalnych. Raport podsumowujący. Warszawa: IBE.
Google Scholar

Klementowska A (2018). Aktywność uczniów w zakresie wyboru drogi edukacyjno-zawodowej na III etapie edukacyjnym. „Problemy Profesjologii”, nr 1, s. 163-170.
Google Scholar

Konarzewski K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: WSiP.
Google Scholar

Kuczerska D., Smoląg K. (2018). Oferty pracy a oczekiwania potencjalnych pracowników z pokolenia Y i Z. „Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej”, nr 31, s. 134-144. DOI: https://doi.org/10.17512/znpcz.2018.3.11
Google Scholar

Liyadipita H. (2022). Access to and Use of Career Guidance and Counseling Services by Female Students in Secondary Schools in Sri Lanka (A study based on the Badulla District, Welimada Educational Zone). Conference Paper. 2nd International Research Symposium. Faculty of Education. Universisty of Colombo. https://www.researchgate.net/publication/367241586_Access_to_and_Use_of_Career_Guidance_and_Counseling_Services_by_Female_Students_in_Secondary_Schools_in_Sri_Lanka_A_study_based_on_the_Badulla_District_Welimada_Educational_Zone
Google Scholar

Łukaszewicz A., Sołtysińska G. (2003). Szkolny doradca zawodowy. Warszawa: KOWEZiU.
Google Scholar

Monitor Polski. 2023. Obwieszczenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 20 stycznia 2023 r. w sprawie prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy (D.U. z 2023 r., poz. 145). https://dziennikustaw.gov.pl/M2023000014501.pdf
Google Scholar

Mysior R. (2015). Ewolucja szkolnego doradztwa zawodowego w ocenie uczniów i studentów. „Problemy Współczesnej Pedagogiki”, nr 1(1), s. 71-83.
Google Scholar

Nawój-Połoczańska J. (2020). Doradztwo zawodowe u progu zmian. „Szkoła – Zawód – Praca”, nr 19, s. 107-123.
Google Scholar

Pardej K. (2024). Pomoc doradcy zawodowego uczniom w wyborze szkoły ponadpodstawowej oraz zawodu poszukiwanego na rynku pracy. „Rynek Pracy”, nr 188 (1), s. 89-106.
Google Scholar

Paszkowska-Rogacz A. (2002). Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej. Warszawa: KOWEZiU.
Google Scholar

Savickas M.L, Nota L., Rossier J., Dauwalder J.P, Duarte M.E., Guichard J., Soresi S., van Esbroeck R., van Vianen A.E.M. (2009). Life designing. A paradigm for career construction in the 21st century. „Journal of Vocational Behavior”, vol. 75, nr 3, s. 239-250. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.04.004
Google Scholar

Sobierajski T. (2013). Doradztwo zawodowe. Uniwersalizm i konceptualizacja. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych.
Google Scholar

Szast M. (2023). Aspiracje życiowe młodzieży. W: Nowakowski P.T. (red.). Jaka jest współczesna młodzież. Warszawa: IBE. https://www.researchgate.net/publication/376186176_Jaka_jest_wspolczesna_mlodziez
Google Scholar

Super D.E (1975). The Psychology of Careers. Nowy Jork: Harper & Row, za: Drabik-Podgórna V. (2018). Znaczenie kontekstów rodzinnych w konstruowaniu karier w nowych koncepcjach poradnictwa. „Wychowanie w Rodzinie”. T. XIX, s. 321–339.
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. 2019, poz. 325).
Google Scholar

Thong M.H., Ngoc T.B. (2022). Factors Affecting Secondary School Students’ Choice of High School in Tra Vinh Province, Viet Nam. „European Journal of Educational and Development Psychology”, nr 10(3), s. 18-32. DOI: https://doi.org/10.37745/ejedp.2013/vol10n31832
Google Scholar

Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030. Polityka na rzecz rozwijania umiejętności zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie (2020). Warszawa: MEiN. https://zsu2030.mein.gov.pl/app/files/ZSU2030_szczegolowa.pdf
Google Scholar