Przemiany cywilizacyjne wyzwaniem dla współczesnej edukacji

Anna Hryniewicka

doi:10.21697/fp.2025.1.10

Published: 2025-08-27

Vol. 15 No. 1 (2025)

Civilizational Changes as a Challenge for Contemporary Education

Anna Hryniewicka

Pedagogical Forum

Section: Articles and essays

https://doi.org/10.21697/fp.2025.1.10

Abstract

This article concerns contemporary educational challenges characteristic of the present civilization and presents a historical outline of the development of education with particular emphasis on the role and status of the teacher in the context of changing social needs and expectations; in the light of psychological knowledge, it discusses the main manifestations and causes of the failure of the school system and shows ways to improve it.

Keywords:

education, teacher, teaching style, school maturity, positive prevention

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Hryniewicka, A. (2025). Civilizational Changes as a Challenge for Contemporary Education. Pedagogical Forum, 15(1), 111–121. https://doi.org/10.21697/fp.2025.1.10

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Ambrozik W., Przyszczypkowski K. (2009). Czy współczesna szkoła jeszcze wychowuje? W: A. Massalski, K. Wiatr (red.). Zagrożenia wychowawcze XXI w., Warszawa: Kancelaria Senatu RP.
Google Scholar

Chwieduk A. (2021). Czy leci z nami pilot, czyli komu wierzyć? Więź, nr 1(683), 28-37.
Google Scholar

Czeladko R. (2011). Uczeń wciskany w schematy. „Rzeczpospolita” (20.10.2011), nr 245, s. 7.
Google Scholar

Dekret o kształceniu nauczycieli szkół powszechnych w Państwie Polskim. Dz. U. MWRiOP z dnia 7.02.1919 r., nr 2, poz. 3, s. 32-37.
Google Scholar

Duda S. (2021). Głos w dyskusji [w:] Jak śpiewać chórem w polifonicznym świecie? Dyskutują E. Bendyk, M. Mogalski, M. Rudaś-Grodzka oraz S. Duda. „Więź”, nr 1(683), 7-17.
Google Scholar

Jędrzejko M. (2009). O współczesnych zaburzeniach wychowania dzieci i młodzieży. Dlaczego dzieci uciekają rodzicom. W: Zagrożenia wychowawcze XXI wieku. Warszawa: Kancelaria Senatu RP.
Google Scholar

Koźmińska I. (2009). Świat przeciwko dzieciom. Rozmowa z Michaelem Medvedem, amerykańskim krytykiem filmowym i kulturalnym, gospodarzem ogólnokrajowego programu radiowego, scenarzystą, współautorem książki „Saving Childhood”. W: Mądre wychowanie. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
Google Scholar

Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: WAiP.
Google Scholar

Kwieciński Z. (1992). Socjologia edukacji. Toruń: Wyd. Edytor
Google Scholar

Massalski A., Konopczyński M. (2009). Wstęp. W: A. Massalski, K. Wiatr (red.). Zagrożenia wychowawcze XXI w., Warszawa: Kancelaria Senatu RP.
Google Scholar

Mazur P. (2010). Zarys historii szkoły. Lublin: Wyd. Liber Duo.
Google Scholar

Mazur P. (2013). Zawód nauczyciela – rys historyczny. W: B. Akimjaková, A. Famuła-Jurczak, P. Mazur, O. Račková (red.). Nauczyciel kreatorem zmiany. Ružomberok: Katolícka Univerzita v Ružomberku. (https://open.icm.edu.pl/items/c9851729-451e-4a23-80f5-32a672565114).
Google Scholar

Ostaszewski K. (2006). Pozytywna profilaktyka. „Świat Problemów” (marzec 2006), nr 3/158, s. 6-10.
Google Scholar

Perkins D.N., Jay E., Tishman S. (1993). Beyond Abilities: A Dispositional Theory of Thinking. Merrill-Palmer quarterly, Wayne State University, nr 39, s. 1-21.
Google Scholar

Perkins, D.N, Grotzer, T.A. (1997). Teaching Intelligence. „American Psychologist”, nr 52/10, s. 1125-1133. DOI: https://doi.org/10.1037//0003-066X.52.10.1125
Google Scholar

Przetacznik-Gierowska M. (1996). Zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka. W: M. Przetacznik-Gierowska (red.). Psychologia rozwoju człowieka, t. I. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Redaktorzy (2021). Wprowadzenie. W: A. Karpińska, M. Zińczuk. K. Kowalczuk (red.). NAUCZYCIEL we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej. Białystok: Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Dz. U. z października 2023 r., poz, 2102, s. 1-26.
Google Scholar

Sędek G. (2000). Psychologia kształcenia. Psychologia. Podręcznik Akademicki, t. 3. Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Stefańska-Klar R. (2000). Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny. W: B. Hawras-Napierała, Trempała (red). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, t. II. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Wołoszyn S. (2003). Oświata i wychowanie w XX wieku. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Zdunek A. (2024). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – wybrane aspekty. Serwis Informacyjny UZALEŻNIENIA nr 4 (108). s. 21-26.
Google Scholar