Noty proweniencyjne i właściciele ksiąg biblioteki klasztoru cysterek w Trzebnicy w świetle inwentarza Heleny Szwejkowskiej

Katarzyna Zielonka

doi:10.21697/sc.2018.25.17

Published: 2019-04-25

Vol. 25 (2018)

Noty proweniencyjne i właściciele ksiąg biblioteki klasztoru cysterek w Trzebnicy w świetle inwentarza Heleny Szwejkowskiej

Katarzyna Zielonka

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2018.25.17

Abstract

Many of the marks of ownership were included in the inventory of the Library of the Cistercian Monastery in Trzebnica. Owners and history of individual book are known to us thanks to the provenience notes which Helena Szwejkowska recorded in her catalogue. The author of the abovementioned work gathered all provenience notes into a few groups, which allowed us to see how the book collection was growing.

That was possible because of buying books and people who decided to give their books to the monastery library. Although it was forbidden, a lot of nuns were in private possession of books and when they died their books become part of library in Trzebnica. Abbesses of the monastery in Trzebnica were also listed in Szwejkowska’s catalogue as book’s owners.

By provenience notes we can also see the connections between the monastery in Trzebnica and other Cistercian monasteries in Polish-Lithuanian Commonwealth eg. Lubiąż, Jemielnica, Przemęt. Also there was an exchange of books between Trzebnica and it’s branch in Owińska.

Many of the books were brought to Trzebnica by priests who were confessors and sermonizers to Cistercian nuns. There are evidences that some of the books were brought to the monastery in Trzebnica by Eugeniusz Lenga (who later was an abbot in Jemielnica) and Benedykt Cieszkont (who used to be the confessor in Trzebnica). Kasper from Przemęt has to be mentioned as the one who brought some of the manuscripts.

A lot of highly valuable information can be read by historians from margin notes and other marks that were written on the pages of books in the library in Trzebnica. Especially important are provenience marks from the period of the dissolution of the monastery when all the precious books were removed from Trzebnica by Johann Gustaw Büsching.

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Zielonka, K. (2019). Noty proweniencyjne i właściciele ksiąg biblioteki klasztoru cysterek w Trzebnicy w świetle inwentarza Heleny Szwejkowskiej. Saeculum Christianum. Historical Writings, 25, 206–221. https://doi.org/10.21697/sc.2018.25.17

Cited by / Share

References

Legenda świętej Jadwigi, tłum. A. Jochelson, M. W. Gogolewska, Wrocław 1993.
Google Scholar

Szwejkowska H., Biblioteka klasztoru cystersek w Trzebnicy, Wrocław 1955.
Google Scholar

Szwejkowska H., Druki obce, w: Biblioteka klasztoru cystersek w Trzebnicy, Wrocław 1955, nr 1-31.
Google Scholar

Szwejkowska H., Druki z bibliotek obcych, mające noty rękopiśmienne, dotyczące Trzebnicy, w: Biblioteka klasztoru cystersek w Trzebnicy, Wrocław 1955, nr 1-3.
Google Scholar

Szwejkowska H., Polonica, w: Biblioteka klasztoru cystersek w Trzebnicy, Wrocław 1955, nr 1-70.
Google Scholar

Szwejkowska H., Rękopisy, w: Biblioteka klasztoru cystersek w Trzebnicy, Wrocław 1955, nr 1-62.
Google Scholar

Szwejkowska H., Wydawnictwa poświęcone przez autorów zakonnicom trzebnickim (dedykacje drukowane), w: Biblioteka klasztoru cystersek w Trzebnicy, Wrocław 1955, nr 1-6.
Google Scholar

Bieś A. P., Wysocki Szymon, w: Encyklopedia Katolicka, t. 20, Lublin 2014, kol. 1082.
Google Scholar

Barciak A., Gorzelik J., Woszczyce-Rudy, w: Monasticon Cisterciense Poloniae. Katalog męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej, t. 2, red. A. M. Wyrwa, J. Strzelczyk, K. Kaczmarek, Poznań 1999, s. 361-369.
Google Scholar

Bochnak W., Niewiasta mężna i czcigodna. Z życia i działalności św. Jadwigi Śląskiej, w: Bulla kanonizacyjna św. Jadwigi Śląskiej, red. W. Bochnak, Legnica 2014, s. 7-46.
Google Scholar

Borkowska M., Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 1, Warszawa 2004.
Google Scholar

Borkowska M., Skład osobowy polskich klasztorów cysterek w XVII-XVIII wieku, w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 62-79.
Google Scholar

Doroszewska A., Otoczenie Henryka Brodatego i Jadwigi jako środowisko społeczne, Warszawa 1978.
Google Scholar

Gach P. P., Cystersi na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska w latach 1772-1914, w: Monasticon Cisterciense Poloniae. Dzieje i kultura męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej od średniowiecza do czasów współczesnych, t. 1, red. A. M. Wyrwa, J. Strzelczyk, K. Kaczmarek, Poznań 1999, s. 74-93.
Google Scholar

Gerlic H., Cystersi „górnośląscy” spowiednikami cysterek trzebnickich, w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 130-154.
Google Scholar

Graczyk W., Księgozbiór klasztoru-eremu karmelitów bosych w Czernej od XVII do końca XIX wieku. Studium z dziejów kultury intelektualnej i duchowej, Kraków 2011.
Google Scholar

Grzebień L., Brzechwa Stanisław, w: Słownik Polskich Teologów Katolickich (dalej: SPTK), t. 1, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1981, s. 234-235.
Google Scholar

Grzebień L., Brzechwa Stanisław, w: Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1976, kol. 1123.
Google Scholar

Grzebień L., Miaskowski Adrian, w: SPTK, t. 3, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 100-101.
Google Scholar

Grzebień L., Wysocki Szymon, w: SPKT, t. 4, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1983, s. 486-488.
Google Scholar

Kaczmarek M., …Ut et matris et matertere memoriam confoveret. Klasztor trzebnicki pod rządami opatki Gertrudy (1232-1268), w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 328-344.
Google Scholar

Kaczmarek R., Witkowski J., Fundacje artystyczne opatki trzebnickiej Krystyny Katarzyny z Wierzbna Pawłowskiej, w: Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, red. J. Strzelczyk, Poznań 1987, s. 453-474.
Google Scholar

Kaczmarek R., Witkowski J., Kaplica św. Jadwigi w Trzebnicy. Wyposażenie i funkcjonowanie od XIII do XVIII w., w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 453-474.
Google Scholar

Kanior M., Pierwsze fundacje cysterek na ziemiach polskich, w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 39-51.
Google Scholar

Kasjanuk E., Opatowski Adam, w: Encyklopedia Katolicka, t. 14, Lublin 2010, kol. 613-614.
Google Scholar

Kiełbasa A., Mecenat polskich ksień cysterek w Trzebnicy, Trzebnica 2010.
Google Scholar

Majkowski J., Alvarez de Paz, w: Encyklopedia Katolicka, t. 1, Lublin 1973, kol. 396-397.
Google Scholar

Majkowski J., Arias Franciszek, w: Encyklopedia Katolicka, t. 1, Lublin 1973, kol. 916.
Google Scholar

Nastalska-Wiśnicka J., Rudy Wielkie, w: Encyklopedia Katolicka, t. 17, Lublin 2012, kol. 558-559.
Google Scholar

Ozorowski E., Mikołaj z Mościsk, w: SPTK, t. 3, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 118-120.
Google Scholar

Piechnik L., Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 30/1975, s. 223-278. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.7036
Google Scholar

Pohorecki E., Grymosz Marcin Teofil, w: Encyklopedia Katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 256.
Google Scholar

Rajman J., Wolska A., Wolski M., Jemielnica, w: Monasticon Cisterciense Poloniae. Katalog męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej, t. 2, red. A. M. Wyrwa, J. Strzelczyk, K. Kaczmarek, Poznań 1999, s. 79-89.
Google Scholar

Sitnik K., Zieliński Daniel, w: Encyklopedia Katolicka, t. 20, Lublin 2014, kol. 1377.
Google Scholar

Sobera T., Przemęt, w: Encyklopedia Katolicka, t. 16, Lublin 2012, kol. 642.
Google Scholar

Sutowicz A., Dorobek rękopiśmienny śląskich klasztorów żeńskich (XIII-XVIII w.), „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 16/2008, nr 2, s. 155-179.
Google Scholar

Sutowicz A., Polska książka w ręku cysterek trzebnickich. Przykład XVII-wiecznych modlitewników przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, „Świdnickie Studia Teologiczne”, 10/2013, nr 10, s. 353-368.
Google Scholar

Swastek J., Rodzina świętej Jadwigi, w: Księga Jadwiżańska. Międzynarodowe Sympozjum Naukowe „Święta Jadwiga w dziejach i kulturze Śląska”. Wrocław-Trzebnica 21-23 września 1993 roku, red. M. Kaczmarek, M. L. Wójcik, Wrocław 1995, s. 43-59.
Google Scholar

Warzecha M., Księżniczki z domu Piastów górnośląskich w klasztorze trzebnickim, w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 489-496.
Google Scholar

Wyczawski H. E., Treter Maciej Kazimierz, w: SPTK, t. 4, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1983, s. 344-345.
Google Scholar

Wyczawski H. E., Zieliński Daniel, w: SPTK, t. 4, red. H. E. Wyczawski, Warszawa 1983, s. 539-540.
Google Scholar

Wyrwa A. M., Organizacja wewnętrzna w klasztorach cysterek Polskiej Prowincji Cystersów w świetle Statutów Edmunda od Krzyża z 1580 r., w: Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej, red. A. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004, s. 52-61.
Google Scholar

Ziemann E., Miaskowski Adrian, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, Lublin 2008, kol. 767-768.
Google Scholar

Katarzyna Zielonka

katarzynascieginska@wp.pl

Affiliation:

Warszawa Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Katarzyna Zielonka, absolwentka historii na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zainteresowania naukowe: historia książki i bibliotek ze szczególnym uwzględnieniem księgozbiorów klasztornych w średniowieczu i epoce nowożytnej.