Proboszczowie parafii św. Wawrzyńca w Biegonicach w okresie staropolskim. Przyczynek do dziejów duchowieństwa Sądecczyzny

Marek Smoła

doi:10.21697/sc.2019.26.2.11

Published: 2020-01-15

Vol. 26 No. 2 (2019)

Proboszczowie parafii św. Wawrzyńca w Biegonicach w okresie staropolskim. Przyczynek do dziejów duchowieństwa Sądecczyzny

Marek Smoła

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2019.26.2.11

Abstract

The article discusses issues related to the history of St. Lawrence parish in Biegonice in the Old-Polish period, through the prism of the clergy holding the office of parish priest. Thanks to a thorough scientific query in numerous archives, it was possible to identify a total of 29 clergymen holding the office of parson in Biegonice. Through thorough research, some additional data were obtained about some of them, thanks to which the community of the pastors was analysed in terms of their geographical and social origin, education, and other functions held in the Church - prelates, canons, court officials and confessors for the convent of the Poor Clares in Stary Sącz. The conclusions will permit a better comprehension of the conditions related to the clergy in the broadly understood area of the Sącz region in the Old-Polish period.

Keywords:

Sącz region, Catholic Church, Biegonice, parish priest, right of patronage

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Smoła, M. (2020). Proboszczowie parafii św. Wawrzyńca w Biegonicach w okresie staropolskim. Przyczynek do dziejów duchowieństwa Sądecczyzny . Saeculum Christianum. Historical Writings, 26(2), 147–161. https://doi.org/10.21697/sc.2019.26.2.11

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Archiwum Diecezjalne w Tarnowie [ADT]
Google Scholar

Akta lokalne Nowy Sącz-Biegonice [ALNSB]
Google Scholar

Inventarium ecclesiae parochialis s. Laurentii Bieganicensis anno Domini 1669 [regest].
Google Scholar

Pismo konsystorza biskupiego w Tarnowie z 6 stycznia 1879 r.
Google Scholar

Księgi parafialne
Google Scholar

Cathalogus baptizatorum in ecclesia Biegonicensi ad anno MDCLIII, [rps], [npg], [KCh 1653].
Google Scholar

Cathalogus Baptisatorum in Ecclesia Parochiali Biegonicensi [od 17 czerwca 1681], [rps], [npg], [KCh 1681].
Google Scholar

Cathalogus sine Menica Matrimonium Sanctum Contrahentium […] [od 17 czerwca 1681], [rps], [npg.], [KŚ 1681].
Google Scholar

Księga inwentarzy kościelnych [KIK].
Google Scholar

[Księga ślubów, bez tytułu, dołączona do KCh 1653], [rps], [npg], [KŚ 1653].
Google Scholar

Liber Baptisatorum in Ecclesia Parochiali Biegonicensi ab 1738, [rps], [npg], [KCh 1738].
Google Scholar

Liber Connotans Defunctos in Villa Bieganice [od 1738], [rps], [npg], [KZ 1738].
Google Scholar

Liber metrices copulatorum [1738], [rps], [npg], [KŚ 1738].
Google Scholar

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie [AKMK]
Google Scholar

AAdm., t. 24.
Google Scholar

AEp., t. 54, t. 100.
Google Scholar

AOff., t. 106, t. 107, t. 111, t. 116, t. 162, t. 163, t. 171, t. 193.
Google Scholar

AVisCap., t. 39, t. 49, t. 60.
Google Scholar

Decriptio ecclesiarum parochialium et beneficiorum consistentium cum circumctantiis in Tabela Normali ab Excelso Gubernio sub die 2da septembris anni elapsi porrecta specificatis facta, Anno Domini 1776.
Google Scholar

LOrd., t. 4, t. 6, t. 7, t. 8, t. 9.
Google Scholar

Tabele Załuskiego, t. 12, nr 31, 32, 54.
Google Scholar

BPAN
Google Scholar

Rps 1643.
Google Scholar

Archiwum Parafialne w Biegonicach [APB]
Google Scholar

Dowody y obrona dla Informatyey Przewielebney Mości Panny Xienżney y wszystkiego Świątobliwego Zgromadzenia w tym iako dway chałupnicy Plebanszczy do żadnych podatków Bieganskiey Gromady niepowinni się przykładać, [dokument sprzed 1670 roku w odpisie z 1686 r.], [rps].
Google Scholar

Elenchus omnium parochorum qui penes Ecclesiam Bieganicensen ab anno 1590 usque ad novissima tempora, [Elenchus I].
Google Scholar

Elenchus sacerdotum qui penes Ecclesiam Bieganicensen ab anno [brak w rękopisie] usque ad novissima tempora, [Elenchus II].
Google Scholar

Inventarium Ecclesiae Biganicensis [1739].
Google Scholar

Inventarium Parochialis Biegunicensis Tituli S. Laurentii Dioecesis Cracoviensis Decanatus Sandecensis […] in circulo Velicensis Districtu Sandecensi [brak daty, zapewne ok. 1775].
Google Scholar

Inventarium vasorum, praetiosorum et apparamentorum Ecclesiae Parochialis in pago Biegonice, 17 julii 1785.
Google Scholar

Obmyślenie dla organisty sustencyi, [1752 r.], [rps].
Google Scholar

Pismo O. Modesta Jana Pasiecznika do proboszcza w Biegonicach z 12 grudnia 1977 r.
Google Scholar

Pro memoria notatur [rps].
Google Scholar

Relacja ks. Sitowskiego [bez daty, II poł. XVIII w.], [rps].
Google Scholar

Źródła drukowane
Google Scholar

Ioannis Dlugosz senioris canonici Cracoviensis Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Opera omnia, vol. II, cura A. Przezdziecki, Cracoviae 1864.
Google Scholar

Listy Annibala z Kapui, arcybiskupa neapolitańskiego, nuncyusza w Polsce, o bezkrólewiu po Stefanie Batorym i pierwszych latach panowania Zygmunta III, do wyjścia arcyksięcia Maxymiliana z niewoli. Z rękopisu biblioteki Brancacciana w Neapolu wybrał, przetłumaczył z języka włoskiego na polski i wydał Alexander Przeździecki, Warszawa 1852.
Google Scholar

Monumenta Poloniae Vaticana, t. 1: Acta Camerae Apostolicae, vol. 1: 1207-1344, red. J. Ptaśnik, Cracoviae 1913.
Google Scholar

Stanko P., Najstarsze inwentarze kościoła parafialnego w Nowym Sączu-Biegonicach z XVI-XVII wieku, „Almanach Sądecki”, 19/2010, nr 1/2(70/71), s. 3-23.
Google Scholar

Opracowania
Google Scholar

Bazielich W., Materiały do historii szpitala, kościoła i prepozytury św. Krzyża w Starym Sączu, „Nasza Przeszłość” [dalej: NP], 1961, t. 14, s. 203-247. DOI: https://doi.org/10.52204/np.1961.14.203-247
Google Scholar

Bazielich W., Parafialni proboszczowie starosądeccy, NP, 1959, t. 9, s. 91-155. DOI: https://doi.org/10.52204/np.1959.9.91-155
Google Scholar

Bazielich W., Resztki „Biblioteki parafialnej” w Starym Sączu, „Roczniki Biblioteczne”, 1962, t. 6, s. 147-170.
Google Scholar

Gąsiorowska P., Konwent Klarysek krakowskich do końca XVIII wieku. Studium prozopograficzne, Kraków 2015.
Google Scholar

Herzig F., Katedra niegdyś kolegiata w Tarnowie wraz z krótką wzmianką o innych kościołach w Tarnowie, Tarnów 1900.
Google Scholar

Jujeczka S., Duchowni średniowiecznej Legnicy. Studium prozopograficzne, Legnica 2006.
Google Scholar

Jureczko A., W średniowieczu, w: Podegrodzie i gmina podegrodzka. Zarys dziejów, red. F. Kiryk, Kraków 2014, s. 87-134.
Google Scholar

Kiryk F., Dzieje miasta w okresie staropolskim, w: Historia Starego Sącza od czasów najdawniejszych do 1939 roku, red. H. Barycz, Nowy Sącz 2007, s. 49-128.
Google Scholar

Kiryk F., Sądecka Pani, „Rocznik Sądecki”, 1999, t. 27, s. 9-20.
Google Scholar

Kracik J., Vix venerabilies. Z dziejów społecznych niższego kleru parafialnego w archidiakonacie krakowskim w XVII-XVIII wieku, Kraków 1982.
Google Scholar

Krajniak R., Duchowieństwo kapituły katedralnej w Chełmży do 1466 roku, Toruń 2013.
Google Scholar

Kumor B., Archidiakonat sądecki. Opracowanie materiałów źródłowych do Atlasu Historycznego Kościoła w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 1964, t. 8, s. 271-304. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.6439
Google Scholar

Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 4, Kraków 2002.
Google Scholar

Kumor B., Parafia i życie kościelne, w: Dzieje miasta Nowego Sącza, red. F. Kiryk, t. 3, Warszawa-Kraków 1996, s. 187-202.
Google Scholar

Kutrzeba S., Historia ustroju Polski w zarysie. Korona, Warszawa 1949.
Google Scholar

Litak S., Od reformacji do oświecenia. Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Lublin 1994.
Google Scholar

Przybyszewski B., Kapituła krakowska za czasów kanonikatu Jana Długosza 1436-1480, w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, red. S. Gawęda, Warszawa 1980, s. 25-84.
Google Scholar

Rajman J., Osadnictwo okolic Nowego Sącza i kształtowanie się strefy podmiejskiej średniowiecznego miasta (XIII-XV w.), w: Dzieje miasta Nowego Sącza, red. F. Kiryk, t. 1, Warszawa-Kraków 1992, s. 53-84.
Google Scholar

Salaterski S., Kolegiata i kapituła św. Małgorzaty P.M. w Nowym Sączu (1448-1791), Nowy Sącz 1997.
Google Scholar

Sikora F., Biegonice, w: Słownik Historyczno-Geograficzny Województwa Krakowskiego w średniowieczu, oprac. Z. Leszczyńska-Skrętowa, F. Sikora, cz. 1, z. 1: A-Borek, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980, s. 89-90.
Google Scholar

Skowron R., Nuncjusz i ambasador. Korespondencja Annibala z Capui z Guillenem de San Clementem (1586-1591), w: Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą, red. M.R. Drozdowski, W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012, s. 453-467.
Google Scholar

Sumowski M., Duchowni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopograficzne, Toruń 2012.
Google Scholar

Szczepaniak J., Duchowieństwo diecezji krakowskiej w XVIII wieku. Studium prozopograficzne, Kraków 2010.
Google Scholar

Szczepaniak J., Katalog duchowieństwa diecezjalnego zestawiony na podstawie krakowskich ksiąg święceń (1646-1789), t. 2: J-M, Kraków 2008.
Google Scholar

Szczepaniak J., Odtworzone katalogi seminariów diecezji krakowskiej (XVII-XVIII w.), Kraków 2005.
Google Scholar

Szymański J., Kapituła kolegiacka w Wojniczu 1465-1786, Lublin 1962.
Google Scholar

Wróblewski S., Początki chrześcijaństwa w Sądecczyźnie w świetle dyskusji o chrystianizacji Małopolski w IX-X wieku, „Rocznik Sądecki”, 2017, t. 45, s. 33-47.
Google Scholar

Zygmunt D., Historia parafii p.w. św. Elżbiety w Starym Sączu od XIII w. do 1786 r., [mps], Kraków 2009.
Google Scholar