Minotaur i Historia Adversus paganos Orozjusza

Robert Suski

doi:10.21697/sc.2022.29.1.1

Opublikowane: 2022-10-03

Tom 29 Nr 1 (2022)

Minotaur i Historia Adversus paganos Orozjusza

Robert Suski

Saeculum Christianum

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.1

Abstrakt

W Historia adversus paganos Orozjusz wspominał mitycznego potwora Minotaura, wojnę między Ateńczykami i Kreteńczykami. Mimo że poświęcił tej opowieści dwa zdania, to jest ona ciekawa. Nie można wskazać źródła, z którego korzystał Orozjusz. Racjonalizował on opowieść o Minotaurze, nazywając go dzikim człowiekiem. Jego narracja zawiera kilka niespotykanych faktów w porównaniu z innymi opowieściami o potworze: pominął on postać Tezeusza oraz bardziej niż inni autorzy podkreślał krwawość mitycznej wojny między Atenami a Kretą.

Słowa kluczowe:

Orozjusz, historiografia w późnym antyku, grecka mitologia, Tezeusz, Minotaur

Inne teksty tego samego autora

Robert Suski, Śmierć Galeriusza w Historia adversus Paganos Orozjusza , Saeculum Christianum: Tom 27 Nr 2 (2020)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Suski, R. (2022). Minotaur i Historia Adversus paganos Orozjusza. Saeculum Christianum, 29(1), 5–20. https://doi.org/10.21697/sc.2022.29.1.1

Cited by / Share

Bibliografia

Apollodor, Bibliotheca, wyd. J. G. Frazier, London–N. York 1921, „The Loeb Classical Library” (cyt. Apollod. Bibl.).
Apollodor, Epitome, wyd. J. G. Frazier, London–N. York 1921, „The Loeb Classical Library” (cyt. Apollod. Epit.).
Cyceron, Epistulae ad familiares, wyd. D. R. Shackleton Bailey, Stuttgart 1988, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Cic. Fam.).
Cyceron, De Fato, wyd. W. Ax, Leipzig 1938, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Cic. Fat.).
Diodor, Bibliotheca historica, wyd. F. Vogel, C. Th. Fischer, Leipzig 1964-1969, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Diod.).
Filostrotos, Imagines, wyd. Otto Schönberger, Würzburg 2004 (cyt. Phillostr. Imag.).
Filostratos, Vita Apollonii, wyd. V. Mumprecht, Berlin 2014 (cyt. Philostr. V.A.).
Heraklit, De incredibilibus, wyd. J, Stern, „Heraclitus the Paradoxographer: Περὶ Ἀπίστων, ‘On Unbelievable Tales’”, „Transactions of the American Philological Association”, 133/2003, s. 51-97 (cyt. Heraklit).
Hieronim św., Chronikoi kanones, wyd. R. Helm, Berlin 1913-1916, „Eusebius Werke”, t. 7, cz. 1-2, „Die Griechischen Christlichen Schriftsteller der Ersten Jahrhunderte”, t. 47 (cyt.: Hier. Chron.).
Hyginus, Fabulae, wyd. P. Marshall, Leipzig 2002, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Hyg.).
Justyn, Epitome, wyd. F. Ruehl, Leipzig 1886, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Iust.).
Kalimach, Hymni et epigrammata, wyd. R. Pfeiffer, Oxford 1953 (cyt. Callim. Hymn.).
Mitograf Watykański I-III, wyd. R. E.Pepin, N. York 2008 (cyt. Mythographicus Vaticanus).
Orozjusz, Historia adversus paganos, wyd. C. Zangemeister, Leipzig 1882, „Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum”, t. 5; M. P. Arnaud-Lindet, Histoire contre les paiens, Paris 1991, „Les Belles Lettres” (cyt.: Oros.).
Orozjusz, Liber apologeticus, wyd. C. Zangemeister, Leipzig 1882, „Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum”, t. 5.
Owidiusz, Heroides, wyd. H. Dörrie, Berlin–New York 1971 (cyt. Ov. Her.).
Owidiusz, Metamorphoses, wyd. W. S. Anderson, Berlin 1998 (cyt. Ov. Met.).
Owidiusz, Tristia, wyd. J. B. Hall, Stuttgart-Leipzig 1995, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Ov. Tr.).
Palaifatos, De incredibilibus, wyd. N. Festa, Leipzig 1902, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Palaeph.).
Pauzaniasz, Periēgēsis (Graeciae descriptio), wyd. M. H. da Rocha-Pereira,Leipzig 1973-1981, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Paus.).
Plutarch, Vitae parallelae, Theseus, wyd. K. Ziegler, Leipzig 1960, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Plu. Thes.).
Propercjusz, Elegies, wyd. E. Baehrens, Leipzig 1880, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Prop.).
Seneka, Hercules Furens, wyd. Th. von Thomann, Zurich 1978 (cyt. Sen. Herc.).
Seneka, Phaedra, wyd. Th. von Thomann, Zurich 1978 (cyt. Sen. Phaed.).
Serwiusz, wyd. G. Ch. Thilo, H. Hagen, “Bibliotheca Teubneriana” Leipzig 1881-1902 (cyt. Serv. Aen.).
Stacjusz, wyd. A. von Klotz, Leipzig 1908, „Bibliotheca Teubneriana” (cyt. Stat. Theb.).
Strabon, Geographica hypomnemata , wyd. S. Radt, Göttingen 2002-2011 (cyt. Str.).
Syncellos, Chronicon, wyd.. A. A. Mosshammer, Leipzig 1986 (cyt. Sync.).
Wergiliusz, Aeneis, wyd. R. A. B. Mynors, Oxford 1969 (cyt. Verg. Aen.).
Alonso Nuñez J. M., La metodología histórica de Paulo Orosio, „Helmántica”, 136-138/1994, s. 373-379.
Arnaud-Lindet M.-P., Orose, Histoires contre les païens, t. 1, Paris 1990.
Berg van den R. M., Palaephatus on ὀνόματα, λόγοι, and ἔργα, „Mnemosyne”, 70, 2017, s. 308-315.
Boys-Stones G., L. Annaeus Cornutus. Greek theology, fragments, and testimonia, Atlanta 2018.
Braud S. M., Ending epic: Statius, Theseus and a merciful release, „Proceedings of the Cambridge Philological Society”, 42/1996, s. 1-23.
Bremmer J., Greek Religion, Oxford 1994.
Brodersen K., „Das aber ist eine Lüge!“ – Zur rationalistischen Mythenkritik des Palaiphatos, w: Griechische Mythologie undfrühes Christentum, opr. R. von Haehling, Darmstadt 2005, s. 44-57.
Brommer K., Theseus, Darmstadt 1982.
Burkert W., Greek Religion, Blackwell 1985.
Calame C., Thésée et l’Imaginaire athénien, Lausanne 1990.
Cameron A., Greek Mythography in the Roman World, Oxford 2004.
Chance J., Medieval Mythography: From Roman North Africa to the School of Chartres, A.D. 433-1177, Gainesville 1994.
Cobet J., Orosius. Weltgeschichte: Tradition und Konstruktion, „Hermes”, 137/2009, s. 60-92.
Coffee N., Statius’ Theseus: Martial or Merciful?, „Classical Philology”, 104/2009, s. 221-228.
Corsini E., Introduzione alle «Storie» di Orosio, Torino 1968.
Costa V., Filocoro di Atene, t. 1: Testimonianze e frammenti dell’Atthis, Tivoli 2007.
Davie J. N., Theseus the King in Fifth-Century Athens, „Greece & Rome”, 29/1982, s. 25-34.
Dowden K., The Uses of Greek Mythology, London–N. York 1992.
Fabbrini F., Paolo Orosio: uno storico, Roma 1979.
Fantham E., Rhetoric and Ovid’s Poetry, w: A companion to Ovid, opr. P. E. Knox, Blackwell 2009, s. 26-44.
Fear A. T., Orosius, Seven Books of History Against the Pagans, Liverpool 2010.
Fink G., Paul Orose et sa conception de l’Histoire, Paris 1951.
Fink-Errera G., San Agustin y Orosio. Esquema para un estudio de las fuentes del De civitate Dei, „Ciudad de Dios: Revista Agustiniana”, 167/1954, s. 455-549.
Goetz H. W., Die Geschichtstheologie des Orosius, Darmstadt 1980.
Goetz H. W., Orosius und die Barbaren, „Historia”, 29/1980, s. 356-376.
Gibson C. A., Palaephatus and the progymnasmata, „Byzantinische Zeitschrift”, 105/2012, s. 85-92.
Graves R., Mity greckie, tłum. H, Krzeczkowski, Warszawa 1992.
Harding Ph., The Story of Athens: The Fragments of the Local Chronicles of Attika, London 2008.
Hawes G., Rationalizing Myth in Antiquity, Oxford 2014.
Hays G., The Date and Identity of the Mythographer Fulgentius, „The Journal of Medieval Latin”, 13/2003, s. 163-252.
Herter H., Theseus der Athener, „Rheinisches Museum”, 88/1939, s. 244-326.
Lacroix B., Orose et ses idées, Paris 1965.
Lagarrigue G., Orose, Histoires (contre les païens). Considérations sur la valeur rhétorique de l'ouvrage, „Pallas”, 48/1998, s. 157-171.
Larsen M., Statilius Taurus, the Minotaur, and the Conspiracy of Catiline, „Klio”, 100/2018, s. 224-241.
Lengauer W., Religijność starożytnych Greków, Warszawa 1994.
Lippold A., Griechisch-makedonische Geschichte bei Orosius, „Chiron”, 1/1971, s. 437-455.
Lippold A., Orosio: Le Storie contro i pagani. Volume I (Libri I-IV), Roma 1976.
Lippold A., Orosius, christlicher Apologet und römischer Bürger, „Philologus”, 113/1969, s. 92-105.
McInerney J., Politicizing the Past: The “Atthis” of Kleidemos, „Classical Antiquity”, 13/1994, s. 17-37.
Miller P. A., The Minotaur within: Fire, the Labyrinth, and Strategies of Containment in Aeneid 5 and 6, „Classical Philology”, 90/1995, s. 225-240.
Mills S., Theseus, Tragedy and the Athenian Empire, Oxford 1997.
Mojsik T., Apollodor, Biblioteka opowieści mitycznych, Wrocław 2018.
Mörner Ch., De Orosii vita eiusque Historiarum libris septem adversum paganos, Berlin 1844.
Nuffelen van P., Orosius and the rhetoric of history, Oxford 2012.
Obrycki K., Życie i działalność literacka Orozjusza, „Vox Patrum”, 7/1987, z. 12-13, s. 307-324.
Osmun G. F., Palaephatus. Pragmatic Mythographer, „The Classical Journal”, 52/1956, s. 131-137.
Pearson L., The Local Historians of Attica, Philadelphia 1942.
Pepin R. E., The Vatican Mythographers, New York 2008.
Rodrigues N. S., Paulo Orósio e o património mitológico da antiguidade clássica, „Lusitania Sacra”, 2/1998, s. 17-54.
Rusten J., Ovid, Empedocles and the Minotaur, „The American Journal of Philology”, 103/1982, s. 332-333.
Sacerdoti A., Seneca’s Phaedra and the last book of Statius’ Thebaid: Properate, Verendi Cecropidae, „Phoenix”, 62/2007, s. 281-289.
Sivan H., Ausonius of Bordeaux: Genesis of a Gallic Aristocracy, London–New York 1993.
Stern J., Heraclitus the Paradoxographer: Περὶ Ἀπίστων, ‘On Unbelievable Tales’, „Transactions of the American Philological Association”, 133/2003, s. 51-97.
Suski R., Amazonki w Historia adversus paganos Orozjusza. Dzieje recepcji i reinterpretacji mitu, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, 2021, nr 1(10), s. 9-35.
Torres Rodríguez C., Paulo Orosio: su vida y sus obras, Madrid 1985.
Trzcionkowski L., Korus K., Plutarch. Żywoty równoległe, t. 1. Warszawa 2004.
Veyne P., Les Grecs ont-ils cru à leurs mythes? Essai sur l’imagination constituante, Paris 1983.
Walker H. J., Theseus and Athens, Oxford–New York 1995.
Ward A., The Quest for Theseus, London 1970.
Węcowski M., Dylemat więźnia. Ostracyzm ateński i jego pierwotne cele, Toruń 2018.
Whitbread L. G., Fulgentius the Mythographer, Columbus 1971.
Winiarczyk M., Euhemer z Messeny. Życie i dzieło Święta Historia, Wrocław 2012.
Zarker J. W., Aeneas and Theseus in “Aeneid” 6, „The Classical Journal”, 62/1967, s. 220-226. Google Scholar

Robert Suski

http://orcid.org/0000-0001-5227-2743

Afiliacja:

Uniwersytet w Białymstoku Polska

Biogram

Robert Suski dr hab., profesor Uniwersytetu w Białymstoku, historyk starożytności, autor książek Konsolidacja Cesarstwa Rzymskiego za panowania Aureliana (Kraków 2008); Jowisz, Jahwe, Jezus. Religie w „Historia Augusta” (Warszawa 2014); Galeriusz. Wódz, cesarz i prześladowca (Kraków 2016).