Pre-Christian Hawaiian Concept of Justice: When Heaven, Earth, and Man Meet

Edward Martinek

doi:10.26142/stgd-2024-015

Opublikowane: 30-12-2024

Tom 55 (2024)

Przedchrześcijańska hawajska koncepcja sprawiedliwości: Gdy spotykają się niebo, ziemia i człowiek

Edward Martinek

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2024-015

Abstrakt

Po co badać starożytną religię hawajską pod kątem koncepcji sprawiedliwości?
Istnieją co najmniej trzy powody:
Po pierwsze, starożytna hawajska koncepcja sprawiedliwości diametralnie różniła się od europejskiej czy amerykańskiej jurysprudencji. Sprawiedliwość w tej „prymitywnej” religii politeistycznej miała swoją własną definicję, która odzwierciedlała całkowicie odmienną
filozofię i teologię, opartą na micie, legendzie, pieśniach i tradycji ustnej.
Po drugie, światopogląd będący podstawą hawajskich koncepcji i zasad uwypukla założenia leżące u fundamentów zachodnich definicji sprawiedliwości.
Po trzecie, ta starożytna koncepcja sprawiedliwości i związane z nią zasady religijne są nadal aktualne w nowoczesnej, skodyfikowanej i chrześcijańskiej erze Hawajów.
Stawiam tezę, że równowaga i harmonia mają kluczowe znaczenie dla hawajskiej teologii, a tym samym dla teorii sprawiedliwości.

Słowa kluczowe:

starożytna religia, równowaga, harmonia, Hawaje, hawajski, biblijna sprawiedliwość, kapu, mana, politeizm, religia przedchrześcijańska

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Martinek, E. (2024). Przedchrześcijańska hawajska koncepcja sprawiedliwości: Gdy spotykają się niebo, ziemia i człowiek. Studia Gdańskie, 55, 42–58. https://doi.org/10.26142/stgd-2024-015

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Beckwith, Martha Warren 1972. The Kumulipo A Hawaiian Creation Chant. University of Hawaii Press.
Google Scholar

Buck, Peter H. 1967. Vikings of the Pacific. The University of Chicago Press.
Google Scholar

Cordy, Ross 2001. Exalted Sits the Chief: The Ancient History of Hawai’i Island. Mutual Publishing.
Google Scholar

Dudley, Michael Kioni 1993. A Hawaiian Nation: Man, Gods and Nature. Nā Kāne O Ka Malo Press.
Google Scholar

Ellis, William 2004. A Narrative of an 1823 Tour Through Hawaii. Mutual Publishing.
Google Scholar

Fischer, Steven Roger 2013. History of the Pacific Islands. Palgrave Macmillan.
Google Scholar

Fornander, Abraham 2013. Ancient History of the Hawaiian People to the Times of Kamehameha I. Mutual Publishing.
Google Scholar

Harding, Thomas G. and Wallace, Ben J., Editors 1970. Cultures of the Pacific/Selected Readings. The Free Press.
Google Scholar

Kamakau, Samuel Manaiakalani 1964 (Digital 2011). The People of Old: Ka Poe Kahiko.
Google Scholar

Bishop Museum Press.
Google Scholar

Kanahele, George Hu’eu Sanford 1992. Ku Kanaka. University of Hawaii Press.
Google Scholar

Malo, David 1980 (Text 1839). Hawaiian Antiquities (Mo’olelo Hawaii). Bishop Museum Press, Honolulu.
Google Scholar

Oliver, Douglas L. 1989. Native Cultures of the Pacific Islands. University of Hawaii Press.
Google Scholar

Pintor, Raymond 2022-2023. On Kuleana, Hawaiian Health Blog. Papa Ola Lōkahi. http://dev23.papaolalokahi.org/native-hawaiian-health.html
Google Scholar

Schweitzer, Niklaus R. 2005. Turning Tide: The Ebb and Flow of Hawaiian Nationality. Peter Lang AG Publis
Google Scholar