Zdroworozsądkowe a filozoficzne poznanie atrybutów Boga

Marcin Sieńkowski

doi:10.21697/spch.2021.57.A.04

Opublikowane: 2021-07-31

Tom 57 Nr 1 (2021)

Zdroworozsądkowe a filozoficzne poznanie atrybutów Boga

Marcin Sieńkowski

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2021.57.A.04

Abstrakt

Problem rozważany w tym artykule dotyczy relacji między zdroworozsądkowym a filozoficznym (realistycznym) poznaniem atrybutów Boga. Na przykładzie wszechmocy, wszechwiedzy i wszechobecności Boga dochodzi się do wniosku, że w oparciu o bezpośrednio daną rzeczywistość i przy zastosowaniu tylko poznania zdroworozsądkowego człowiek nie doświadcza tego rodzaju własności w świecie, lecz przypisuje je Bogu. Natomiast sam z siebie nie potrafi ich uzasadnić. Kwestią uzasadnienia problemów, powstających na gruncie poznania potocznego, zajmuje się m.in. filozofia. Dlatego przyjmuje się, że filozofia koryguje i uzupełnia poznanie przednaukowe. Jednakże dla samego orientowania się i uznania wspomnianych przymiotów Boga poznanie zdroworozsądkowe jest wystarczające.

---------------

Zgłoszono: 16/01/2021. Zrecenzowano: 09/03/2021. Zaakceptowano do publikacji: 11/05/2021

Słowa kluczowe:

poznanie, zdrowy rozsądek, filozofia, atrybuty Boga, wszechmoc, wszechwiedza, wszechobecność, antynomia

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Sieńkowski, M. (2021). Zdroworozsądkowe a filozoficzne poznanie atrybutów Boga. Studia Philosophiae Christianae, 57(1), 73–92. https://doi.org/10.21697/spch.2021.57.A.04

Cited by / Share

Bibliografia

Arystoteles. (2009). Metafizyka. Tłum. K. Leśniak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Arystoteles. (2012). Etyka nikomachejska. Tłum. D. Gromska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Augustyn. (1952). Kazanie do katechumenów o wyznaniu wiary. W: Tenże, Pisma katechetyczne. Tłum. W. Budzik, 61-76. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Bejze, B. (1968). Filozoficzne rozumienie istoty Boga. W: B. Bejze (red.), O Bogu i o człowieku, t. 1, 105-120. Warszawa: Wydawnictwo ss. Loretanek-Benedyktynek.
Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2007). Poznanie zdroworozsądkowe i jego funkcja w filozofii realistycznej w ujęciu Mieczysława A. Krąpca OP. Człowiek w Kulturze, 19, 243-263.
Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2008). Zdrowy rozsądek. W: A. Maryniarczyk (red.). Powszechna encyklopedia filozofii, t. 9, 909-912. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2014). Intuicja intelektualna w metafizyce. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Elders, L.J. (1992). Filozofia Boga. Filozoficzna teologia św. Tomasza z Akwinu. Tłum. M. Kiliszek, T. Kuczyński. Warszawa: Agencja Wydawnicza Katolików MAG.
Google Scholar

Gilson, E. (1968). Realizm tomistyczny. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Gilson, E. (1996). Trudny ateizm. W: Tenże, Bóg i ateizm. Tłum. P. Murzański, 109-181. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Gutting, G. (2017). Wiara i filozofia. Rozmowy współczesnych filozofów o Bogu. Tłum. P. Borkowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Herbut, J. (2000). Wiedza zdroworozsądkowa. Studia Philosophiae Christianae, 36(2), 95-106.
Google Scholar

Jaworski, M. (1969). Bóg filozofów a Bóg wierzących. W: B. Bejze (red.). O Bogu i o człowieku, t. 2, 97-106. Warszawa: Wydawnictwo ss. Loretanek-Benedyktynek.
Google Scholar

Judycki, S. (2010). Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Judycki, S. (2009). Wszechmoc i istnienie. Diametros, 21, 30-63.
Google Scholar

Kamiński, S. (1989). Typy ludzkiej wiedzy. W: Tenże, Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, 13-32. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Kamiński, S. (1998). Zasadnicze aspekty poznania Boga, w: Tenże, Światopogląd. Religia. Teologia. Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne, 287-292. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Kamiński, S. (2017). Epistemologiczno-metodologiczne problemy filozoficznego poznania Boga. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia Boga, cz. 2, 9-44. Lublin: Wydawnictwo KUL. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv3hvccj.3
Google Scholar

Koszkało, M., Pepliński, M. (2016). Wszechmoc. W: J. Salamon (red.). Przewodnik po filozofii religii. Nurt analityczny, 37-59. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Kowalczyk, S. (2001). Filozofia Boga. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Kowalczyk, S. (2009). Nurty filozofii Boga w Polsce w latach 1880-2008. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1981). Poznanie Boga w ujęciu J. Maritaina. Summarium, 10, 127-132.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1991). U podstaw rozumienia kultury. Lublin: RW KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1993). Zdrowy rozsądek a krytyka poznania. W: Tenże, Odzyskać świat realny, 56-73. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1995). Realizm ludzkiego poznania. Lublin: RW KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (2005). Ja – człowiek. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (2008). Elementy filozofii poznania. W: Wprowadzenie do filozofii, (dz. zb.), 335-396. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Leszczyński, D. (2011). Zdrowy rozsądek i sceptycyzm. Roczniki Filozoficzne, 59(1), 5-34.
Google Scholar

Łukasiewicz, D. (2014). Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Łukasiewicz, D. (2016). Atrybuty Boga. W: J. Salamon (red.). Przewodnik po filozofii religii. Nurt analityczny, 11-17. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Maritain, J. (1946-1947). Une nouvelle approche de Dieu. Nova et Vetera, 21-22, 113-129.
Google Scholar

Maryniarczyk, A. (2001). Pierwsze zasady wyrazem porządku racjonalnego. Interpretacja metafizycznych pierwszych zasad. W: Tomasz z Akwinu, Dysputy problemowe O prawdzie. Tłum. A. Białek, 213-225. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Mazur, P.S. (2004). O nazwach intelektu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Moskal, P. (2000). Spór o racje religii. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Moskal, P. (2001). Transcendencja i immanencja Boga w stosunku do świata. W: Z.J. Zdybicka i in. (red.). Wierność rzeczywistości. Księga Pamiątkowa z okazji jubileuszu 50-lecia pracy naukowej na KUL O. prof. Mieczysława A. Krąpca, 145-153. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar

Moskal, P. (2008). Religia i prawda. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Pepliński, M. (2015). Problematyka wszechmocy Boga – rzeczy nowe i stare. Filo-Sofija, 30(3), 11-44.
Google Scholar

Ratzinger, J. (1994). Wprowadzenie w chrześcijaństwo. Tłum. Z. Włodkowa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Ratzinger, J. (2020). Wiara między rozumem a uczuciem. W: Tenże. Prawda i wolność. Rozważania o współczesności. Tłum. R. Zajączkowski, 19-58. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Reale, G. (1999). Historia filozofii starożytnej, t. 4. Tłum. E.I. Zieliński. Lublin: RW KUL.
Google Scholar

Sieńkowski, M. (2014). Wiara a inne typy poznania. Civitas et Lex, 4, 69-81. DOI: https://doi.org/10.31648/cetl.2028
Google Scholar

Sieńkowski, M. (2020). Wiara a racjonalność. Ełk: Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum.
Google Scholar

Stępień, A.B. (1989). Wstęp do filozofii. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Tarasiewicz, P. (2011). Rozum i wiara jako źródła wiedzy o Bogu według Zofii J. Zdybickiej USJK. Studia Ełckie, 13, 101-111.
Google Scholar

Tatarkiewicz, W. (1986). Droga do filozofii. W: Tenże. O filozofii i sztuce, 17-40. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Tkaczyk, M. (2017). Antynomie wszechmocy i wszechwiedzy Boga. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia Boga, cz. 2, 395-414. Lublin: Wydawnictwo KUL. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv3hvccj.19
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (1961-1986). Suma teologiczna, t. 1-34. Tłum. S. Bełch. London: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (1998). Kwestie dyskutowane o prawdzie, t. 1-2. Tłum. A. Aduszkiewicz, L. Kuczyński, J. Ruszczyński. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (2003). Summa contra gentiles, t. 1. Tłum. Z. Włodek, W. Zega. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (2005). O poznaniu Boga. Tłum. P. Lichacz. Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (2006). Dysputy problemowe O wiedzy Boga. W: Tenże. Dysputy problemowe „O ideach”, „O wiedzy Boga”. Tłum. A. Białek, 65-205. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Tupikowski, J. (2008). Byt i Tajemnica. Zarys filozofii Boga. Warszawa: Wydawnictwo Misjonarzy Klaretynów.
Google Scholar

Wojtysiak, J. (2013). Wprowadzenie do teologii naturalnej. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”.
Google Scholar

Zagzebski, L. (2012). Wprowadzenie historyczne do filozofii religii. Tłum. A. Szwed. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Zdybicka, Z.J. (1977). Człowiek i religia. Lublin: TN KUL.
Google Scholar