Zdroworozsądkowe a filozoficzne poznanie atrybutów Boga

Marcin Sieńkowski

doi:10.21697/spch.2021.57.A.04

Published: 2021-07-31

Vol. 57 No. 1 (2021)

Common-sense and Philosophical Knowledge of God’s Attributes

Marcin Sieńkowski

Studia Philosophiae Christianae

Section: Papers

https://doi.org/10.21697/spch.2021.57.A.04

Abstract

The problem considered in this article concerns the relationship between the pre-scientific and philosophical knowledge of God’s attributes. The paper argues that although common sense does not experience omnipotence, omniscience and omnipresence directly in the world, it nevertheless attributes them to God. Common sense, however, cannot justify their attribution to God. The problem of justification arising from a pre-scientific cognition is dealt with, among others, by philosophers. On the one hand, this confirms the idea that philosophy corrects and complements pre-scientific cognition. On the other hand, however, it is argued that pre-scientific knowledge is sufficient to recognise and get acquainted with God’s attributes.

--------------

Received: 16/01/2021. Reviewed: 09/03/2021. Accepted: 11/05/2021

Keywords:

knowledge, common sense, philosophy;, attributes of God, omnipotence, omniscience, omnipresence, antinomy

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Sieńkowski, M. (2021). Common-sense and Philosophical Knowledge of God’s Attributes. Studia Philosophiae Christianae, 57(1), 73–92. https://doi.org/10.21697/spch.2021.57.A.04

Cited by / Share

References

Arystoteles. (2009). Metafizyka. Tłum. K. Leśniak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Arystoteles. (2012). Etyka nikomachejska. Tłum. D. Gromska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Augustyn. (1952). Kazanie do katechumenów o wyznaniu wiary. W: Tenże, Pisma katechetyczne. Tłum. W. Budzik, 61-76. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Bejze, B. (1968). Filozoficzne rozumienie istoty Boga. W: B. Bejze (red.), O Bogu i o człowieku, t. 1, 105-120. Warszawa: Wydawnictwo ss. Loretanek-Benedyktynek.
Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2007). Poznanie zdroworozsądkowe i jego funkcja w filozofii realistycznej w ujęciu Mieczysława A. Krąpca OP. Człowiek w Kulturze, 19, 243-263.
Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2008). Zdrowy rozsądek. W: A. Maryniarczyk (red.). Powszechna encyklopedia filozofii, t. 9, 909-912. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2014). Intuicja intelektualna w metafizyce. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Elders, L.J. (1992). Filozofia Boga. Filozoficzna teologia św. Tomasza z Akwinu. Tłum. M. Kiliszek, T. Kuczyński. Warszawa: Agencja Wydawnicza Katolików MAG.
Google Scholar

Gilson, E. (1968). Realizm tomistyczny. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Gilson, E. (1996). Trudny ateizm. W: Tenże, Bóg i ateizm. Tłum. P. Murzański, 109-181. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Gutting, G. (2017). Wiara i filozofia. Rozmowy współczesnych filozofów o Bogu. Tłum. P. Borkowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Herbut, J. (2000). Wiedza zdroworozsądkowa. Studia Philosophiae Christianae, 36(2), 95-106.
Google Scholar

Jaworski, M. (1969). Bóg filozofów a Bóg wierzących. W: B. Bejze (red.). O Bogu i o człowieku, t. 2, 97-106. Warszawa: Wydawnictwo ss. Loretanek-Benedyktynek.
Google Scholar

Judycki, S. (2010). Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Judycki, S. (2009). Wszechmoc i istnienie. Diametros, 21, 30-63.
Google Scholar

Kamiński, S. (1989). Typy ludzkiej wiedzy. W: Tenże, Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, 13-32. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Kamiński, S. (1998). Zasadnicze aspekty poznania Boga, w: Tenże, Światopogląd. Religia. Teologia. Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne, 287-292. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Kamiński, S. (2017). Epistemologiczno-metodologiczne problemy filozoficznego poznania Boga. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia Boga, cz. 2, 9-44. Lublin: Wydawnictwo KUL. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv3hvccj.3
Google Scholar

Koszkało, M., Pepliński, M. (2016). Wszechmoc. W: J. Salamon (red.). Przewodnik po filozofii religii. Nurt analityczny, 37-59. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Kowalczyk, S. (2001). Filozofia Boga. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Kowalczyk, S. (2009). Nurty filozofii Boga w Polsce w latach 1880-2008. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1981). Poznanie Boga w ujęciu J. Maritaina. Summarium, 10, 127-132.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1991). U podstaw rozumienia kultury. Lublin: RW KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1993). Zdrowy rozsądek a krytyka poznania. W: Tenże, Odzyskać świat realny, 56-73. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (1995). Realizm ludzkiego poznania. Lublin: RW KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (2005). Ja – człowiek. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Krąpiec, M.A. (2008). Elementy filozofii poznania. W: Wprowadzenie do filozofii, (dz. zb.), 335-396. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Leszczyński, D. (2011). Zdrowy rozsądek i sceptycyzm. Roczniki Filozoficzne, 59(1), 5-34.
Google Scholar

Łukasiewicz, D. (2014). Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Łukasiewicz, D. (2016). Atrybuty Boga. W: J. Salamon (red.). Przewodnik po filozofii religii. Nurt analityczny, 11-17. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Maritain, J. (1946-1947). Une nouvelle approche de Dieu. Nova et Vetera, 21-22, 113-129.
Google Scholar

Maryniarczyk, A. (2001). Pierwsze zasady wyrazem porządku racjonalnego. Interpretacja metafizycznych pierwszych zasad. W: Tomasz z Akwinu, Dysputy problemowe O prawdzie. Tłum. A. Białek, 213-225. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Mazur, P.S. (2004). O nazwach intelektu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Moskal, P. (2000). Spór o racje religii. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Moskal, P. (2001). Transcendencja i immanencja Boga w stosunku do świata. W: Z.J. Zdybicka i in. (red.). Wierność rzeczywistości. Księga Pamiątkowa z okazji jubileuszu 50-lecia pracy naukowej na KUL O. prof. Mieczysława A. Krąpca, 145-153. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar

Moskal, P. (2008). Religia i prawda. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Pepliński, M. (2015). Problematyka wszechmocy Boga – rzeczy nowe i stare. Filo-Sofija, 30(3), 11-44.
Google Scholar

Ratzinger, J. (1994). Wprowadzenie w chrześcijaństwo. Tłum. Z. Włodkowa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Ratzinger, J. (2020). Wiara między rozumem a uczuciem. W: Tenże. Prawda i wolność. Rozważania o współczesności. Tłum. R. Zajączkowski, 19-58. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Reale, G. (1999). Historia filozofii starożytnej, t. 4. Tłum. E.I. Zieliński. Lublin: RW KUL.
Google Scholar

Sieńkowski, M. (2014). Wiara a inne typy poznania. Civitas et Lex, 4, 69-81. DOI: https://doi.org/10.31648/cetl.2028
Google Scholar

Sieńkowski, M. (2020). Wiara a racjonalność. Ełk: Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum.
Google Scholar

Stępień, A.B. (1989). Wstęp do filozofii. Lublin: TN KUL.
Google Scholar

Tarasiewicz, P. (2011). Rozum i wiara jako źródła wiedzy o Bogu według Zofii J. Zdybickiej USJK. Studia Ełckie, 13, 101-111.
Google Scholar

Tatarkiewicz, W. (1986). Droga do filozofii. W: Tenże. O filozofii i sztuce, 17-40. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Tkaczyk, M. (2017). Antynomie wszechmocy i wszechwiedzy Boga. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia Boga, cz. 2, 395-414. Lublin: Wydawnictwo KUL. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv3hvccj.19
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (1961-1986). Suma teologiczna, t. 1-34. Tłum. S. Bełch. London: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (1998). Kwestie dyskutowane o prawdzie, t. 1-2. Tłum. A. Aduszkiewicz, L. Kuczyński, J. Ruszczyński. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (2003). Summa contra gentiles, t. 1. Tłum. Z. Włodek, W. Zega. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (2005). O poznaniu Boga. Tłum. P. Lichacz. Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (2006). Dysputy problemowe O wiedzy Boga. W: Tenże. Dysputy problemowe „O ideach”, „O wiedzy Boga”. Tłum. A. Białek, 65-205. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Tupikowski, J. (2008). Byt i Tajemnica. Zarys filozofii Boga. Warszawa: Wydawnictwo Misjonarzy Klaretynów.
Google Scholar

Wojtysiak, J. (2013). Wprowadzenie do teologii naturalnej. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”.
Google Scholar

Zagzebski, L. (2012). Wprowadzenie historyczne do filozofii religii. Tłum. A. Szwed. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Zdybicka, Z.J. (1977). Człowiek i religia. Lublin: TN KUL.
Google Scholar