Pytanie o jedność nauki na przykładzie kosmologii antropicznej

Sławomir Leciejewski

doi:10.21697/spch.2023.59.A.12

Published: 2023-12-31

Vol. 59 No. 2 (2023)

The Question of the Unity of Science in the Case of Anthropic Cosmology

Sławomir Leciejewski

Studia Philosophiae Christianae

Section: Papers

https://doi.org/10.21697/spch.2023.59.A.12

Abstract

Given the ongoing process of the differentiation of sciences, it is worth posing a question about the possibility of them being integrated. This matter will be explored with reference to anthropic cosmology. The first part of the article will be a description of two basic approaches to anthropic cosmology, i.e. the so-called strong and weak anthropic cosmology (inflation cosmology and quantum cosmology); subsequently, it will be shown as an example of a project of integration in evolutionary sciences. The final part of the article will show that anthropic cosmology (in a broader sense than the previously described weak and strong anthropic cosmology) may in fact constitute a paradigmatic example of an evolutionary science with the widest research scope and a consistent research method, common to all evolutionary sciences. In this sense, anthropic cosmology is a research project that unifies all evolutionary sciences.

--------------------------

Received: 18/04/2023. Reviewed: 20/09/2023. Accepted: 15/11/2023.

Keywords:

philosophy of cosmology, anthropic cosmology, unity of science, integration of sciences, differentiation of sciences

Most read articles by the same author(s)

Sławomir Leciejewski, Knowledge transfer from biology to computer science on the example of evolutionary algorithms , Studia Philosophiae Christianae: Vol. 53 No. 1 (2017)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Leciejewski, S. (2023). The Question of the Unity of Science in the Case of Anthropic Cosmology. Studia Philosophiae Christianae, 59(2), 101–118. https://doi.org/10.21697/spch.2023.59.A.12

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Barrow, J.D., Tipler, F. (1996). The Anthropic Cosmological Principle. Oxford – New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Bohm, D. (1988). Ukryty porządek. Warszawa: Pusty Obłok.
Google Scholar

Carter, B. (1974). Large Number Coincidences and the Anthropic Principle in Cosmology. W: M.S. Longair (red.), Confrontation of Cosmological Theories with Observational Data, 291-298. Dordrecht: Springer.
Google Scholar

Guth, A. (2000). Wszechświat inflacyjny. W poszukiwaniu nowej teorii pochodzenia Kosmosu. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Hawking, S. (1996). Krótka historia czasu. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Heller, M. (2013). Filozofia kosmologii. Wprowadzenie. Kraków: Copernicus Center Press.
Google Scholar

Heller, M. (2016). Filozofia nauki. Kraków: Copernicus Center Press.
Google Scholar

Heller, M., Pabjan, T. (2007). Elementy filozofii przyrody. Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
Google Scholar

Jacyna-Onyszkiewicz, Z. (2015). Akosmizm. Poznań: Wydawnictwo Agape.
Google Scholar

Lamża, Ł. (2015). Granice kosmosu – granice kosmologii. Kraków: Copernicus Center Press.
Google Scholar

Leciejewski, S. (2007). Rola zasad antropicznych w rozwoju współczesnej kosmologii. Studium metodologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IF UAM.
Google Scholar

Leciejewski, S. (2010). Kategoria nicości w kosmologii kwantowej. W: P. Orlik (red.), Wobec nicości, 189-208. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Google Scholar

Leciejewski, S. (2011). Geneza czasu według kosmologii kwantowej. W: P. Orlik (red.), Aporie czasu, 29-53. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
Google Scholar

Leciejewski, S. (2021). Filozofia kosmologii antropicznej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Google Scholar

Linde, A.D. (1990). Particle Physics and Inflationary Cosmology. New York: Harwood Academic.
Google Scholar

Lubański, M., Ślaga, S.W. (1979). Aspekt systemowy problemu jedności nauki. Studia Philosophiae Christianae, 15(1), 139-161.
Google Scholar

Sikora, M. (2016). Pytanie o jedność nauki. Studium metodologiczno-filozoficzne. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram.
Google Scholar

Such, J. (2004). Tendencje rozwojowe we współczesnej kosmologii a filozofia. Principia, 37-38, 333-337.
Google Scholar

Such, J. (2012). Czy nauki przyrodnicze i humanistyczne zmierzają do jedności. W: P. Orlik, K. Przybyszewski (red.), Filozofia a sfera publiczna, 49-65. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IF UAM.
Google Scholar

Such, J., Szcześniak, M. (1997). Filozofia nauki. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Szynkiewicz, M. (2009). Teorie ostateczne w naukach przyrodniczych. Studium metodologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
Google Scholar