2025-01-20

Współzałożycielem (razem z ks. prof. Kazimierzem Kłósakiem) i pierwszym redaktorem naczelnym SPCh był ks. prof. Józef Iwanicki (1902-1995). Od 1925 roku studiował w Strasburgu matematykę, filozofię i teologię. Doktorat uzyskał w 1933 roku. Następnie studiował filozofię XVII-wieczną w Ecole des Hautes Etudes pod kierunkiem prof. A. Koyrè. Równocześnie pracował w College de France pod kierunkiem profesora E. Le Roy’a i na Sorbonie u profesora L. Brunschvicga. Po powrocie do kraju w 1935 pracował w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, gdzie do wojny wykładał logikę, teodyceę i ontologię. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1936 roku. W czasie okupacji niemieckiej brał udział w tajnym nauczaniu. W 1945 powrócił do Włocławka i podjął wykłady z logiki i historii filozofii w reaktywowanym seminarium. Od 1946 roku prowadził wykłady z logiki na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego, a także podjął wykłady z metodologii na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1952 roku otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po aresztowaniu przez Urząd Bezpieczeństwa ówczesnego rektora KUL, ks. Antoniego Słomkowskiego, został wybrany na rektora KUL, którym był do października 1956 roku. Po utworzeniu w 1954 roku Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie został jej profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Psychologii Teoretycznej i Eksperymentalnej. W latach 1965-1972 był rektorem ATK. Był związany z ruchem księży patriotów. Jego grób znajduje się na cmentarzu komunalnym we Włocławku. Ks. prof. Józef Iwanicki był kontynuatorem myśli tzw. Koła Krakowskiego, dążącego do odnowienia tomizmu przez logikę matematyczną. W swojej twórczości naukowej ks. Iwanicki poniósł w czasie wojny dotkliwe straty. W 1939 roku ukończył książkę o dochodzeniu według Kartezjusza, Arnolda, Pascala i Malebranche’a, której rękopis wraz z notatkami zniszczyli Niemcy. W czasie okupacji, będąc w Warszawie przygotował do druku obszerną pracę na temat metodologii kartezjańskiej, ale i ten dorobek naukowy nie ujrzał światła dziennego, zaginął bowiem w czasie powstania warszawskiego. Zainteresowania naukowe ks. prof. Józefa Iwanickiego obejmowały psychologię, logikę, zwłaszcza zagadnienie systematyzacji logiki formalnej, zastosowania logiki w filozofii. Badania swoje rozpoczynał od wnikliwej krytyki rozwiązań znanych z historii, następnie zaś podejmował próby konstruktywne. Cenne wyniki osiągnął w zakresie dedukcji naturalnej, sylogistyki oraz w zastosowaniach logiki formalnej w filozofii Boga. „Od pracowników uczelni, na wszystkich stanowiskach, żądał (powtarzam: żądał) wytężonej pracy i zaangażowania w sprawy uczelni. Pod tym względem był bardzo wymagający. (…) żył Akademią i jej sprawami. Będąc na emeryturze nie tylko interesował się losami uczelni, ale organizował u siebie spotkania zachęcając zebranych do rzetelnej, wytężonej pracy dla rozwoju uczelni. Cieszył się z każdego osiągnięcia w tej dziedzinie. Tak było do ostatnich niemal chwil Jego życia” (M. Lubański – z homilii wygłoszonej podczas pogrzebu ks. profesora Józefa Iwanickiego, 8.08.1995). Funkcję redaktora naczelnego SPCh pełnił w latach 1965-1973. W SPCh opublikował 6 artykułów i 6 recenzji książek. Dorobkowi filozoficznemu Józefa Iwanickiego poświęcono fragment nr 1 SPCh z roku 1973. Więcej zob.: Z. Pawlak, Działalność naukowo-organizacyjna ks. prof. Józefa Iwanickiego, Studia Włocławskie 3(2000), 360-377; Ksiądz Rektor Józef Iwanicki. Kapłan i metodolog filozofii, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2007; E. Nieznański, Józef Iwanicki, Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 5, PTTA, Lublin 2004, 136-140.