Ogłoszenia

Z cyklu "60/60 the best of SPCh" (4) [60 najciekawszych publikacji z 60 lat istnienia SPCh]

2025-01-27

  • Michał Heller: Konieczność i przypadek w ewolucji Wszechświata [Studia Philosophiae Christianae 46(2010)1, s. 17-24].
  • Link do tekstu: https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Philosophiae_Christianae/Studia_Philosophiae_Christianae-r2010-t46-n1/Studia_Philosophiae_Christianae-r2010-t46-n1-s17-24/Studia_Philosophiae_Christianae-r2010-t46-n1-s17-24.pdf
  • OPIS: Jest to jeden z 9 artykułów, które ks. prof. Michał Heller, laureat Nagrody Templetona, opublikował w SPCh (ponadto opublikował 8 recenzji książek). Artykuł dotyczy roli przypadku w ewolucji Wszechświata. Zdaniem Autora przypadek (losowość) nie podważa struktury Wszechświata zakodowanej w prawach przyrody, lecz stanowi niezbędny element tej struktury, element wbudowany, w sposób nieliniowy, w dynamiczną architekturę całości. Co więcej, zdarzenia losowe nie stoją w sprzeczności z matematycznym uporządkowaniem Wszechświata, gdyż same mają charakter matematyczny. Autor artykuł sugeruje również, że matematyczna struktura Wszechświata jest echem Umysłu Boga, co wraz z poprzednimi stwierdzeniami wskazuje, że zdarzenia losowe są ważną częścią tego Umysłu. „Jeżeli przyjmiemy stanowisko, że matematyczna struktura Wszechświata jest urzeczywistnieniem Stwórczego Zamysłu Boga (the Mind of God, jak mawiał Einstein), to konsekwentnie należy uznać, że przypadki stanowią istotny element tego Zamysłu. Ideologia przeciwstawiająca Bogu przypadek (który niszczy lub narusza Boży plan) jest w gruncie rzeczy współczesną wersją manicheizmu, herezji z pierwszych wieków Chrześcijaństwa, która w materii dopatrywała się zasady zła i siły przeciwstawiającej się Bogu. Do takich ideologii należy zaliczyć rozpowszechnioną dziś koncepcję, znaną pod nazwą „Inteligentnego Projektu” (Intelligent Design). Jej zwolennicy usiłują usunąć, lub przynajmniej zminimalizować, rolę przypadku w biologicznej i kosmologicznej ewolucji i czynią to często z pobudek (jawnie lub w sposób zawoalowany) religijnych. Ideologia ta nie tylko wskrzesza dawne teologiczne błędy manicheizmu, ale jest również sprzeczna z naukowym rozumieniem Wszechświata” (s. 24). Wobec trwającej wciąż dyskusji między zwolennikami teorii ewolucji i zwolennikami koncepcji „inteligentnego projektu” ten krótki tekst jest próbą ukazania roli przypadku z punktu widzenia naukowego, a nie ideologicznego. Autor przeciwstawia się zarówno redukowaniu ewolucji do czystej gry przypadków, jaki i interpretacjom religijnym, które starają się uzupełnić naukową teorię ewolucji o elementy „inteligentnego projektu”. Obie te skrajności, zdaniem Hellera, opierają się na nieporozumieniu, polegającym głównie na niezrozumieniu roli przypadku w strukturze i ewolucji Wszechświata.
  • STRESZCZENIE: 1. Wprowadzenie. 2. Wszechświat nieliniowy. 3. Przypadek i losowość. 4. Prawdopodobieństwo na poziomie fundamentalnym. 5. Przesłanie.
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.