Stefan Swieżawski: Kilka uwag o filozofii przyrody w XV-wiecznej Europie Łacińskiej [Studia Philosophiae Christianae 15(1979)1, s. 27-59].

Link do tekstu: https://bazhum.muzhp.pl/media/texts/studia-philosophiae-christianae/1979-tom-15-numer-1/studia_philosophiae_christianae-r1979-t15-n1-s27-59.pdf

OPIS: Stefan Swieżawski (1907-2004) był znakomitym polskim historykiem filozofii, autorem m.in. Dziejów filozofii europejskiej w XV wieku (Wydawnictwo ATK w Warszawie), najobszerniejszego dzieła w literaturze światowej poświęconego filozofii tego okresu. W SPCh opublikował 4 artykuły i 2 recenzje książek. Wspominany artykuł jest fragmentem pierwszego rozdziału pt. „Filozoficzna refleksja nad światem dostrzegalnym”, 5. tomu Dziejów filozofii europejskiej XV wieku, w całości poświęconego filozofii przyrody, który wówczas (w momencie ukazania się artykułu) był przygotowywany do druku. Artykuł stanowi zapowiedź wspomnianego tomu. „Najgłębszym dramatem filozoficznej europejskiej myśli w tym okresie było – mimo odmiennych pozorów – stopniowe zamieranie żywej i twórczej refleksji metafizycznej, zwłaszcza w jej najgłębszych podstawach. (…) Znikoma świadomość metodologiczna wraz z rosnącym dynamizmem szczegółowych badań i odkryć przyrodniczych, a także z ostyganiem (wskutek różnych przyczyn) żywej pasji filozoficznej, zwłaszcza w zakresie problematyki metafizycznej, powodowały coraz częściej dające się stwierdzić nie odróżnianie metafizyki od fizyki. Pamiętać przy tym trzeba o gruntownej, jeśli tak można się wyrazić, nieokreśloności będącego wówczas w obiegu wyrazu „fizyka”. Fizyka pojmowana jest wciąż jako tygiel, w którym filozoficzna refleksja nad światem materialnym zespala się z całą plejadą mniej lub bardziej rozwiniętych i już usamodzielnionych dyscyplin przyrodniczych” (s. 30-31).