KS. PROF. KAZIMIERZ KŁÓSAK  – WSPÓŁZAŁOŻYCIEL I DRUGI REDAKTOR NACZELNY SPCh

• Współzałożycielem (razem z ks. prof. Józefem Iwanickim) i drugim redaktorem naczelnym SPCh w latach 1973-1977 był ks. prof. Kazimierz Kłósak (1911-1982). Urodził się w miejscowości Skwarzawa Stara k. Żółkwi (wówczas wieś w Królestwie Galicji i Lodomerii w składzie monarchii Habsburgów, Cesarstwa Austro-Węgier; obecnie wieś na Ukrainie, w rejonie żółkiewskim obwodu lwowskiego) w rodzinie robotniczej. W wieku osiemnastu lat podjął studia filozoficzno-teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Po ukończeniu studiów wyjechał na dalsze studia do Rzymu na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu („Angelicum). Wykładał tam w tym czasie m.in. o. Józef Maria Bocheński. Styl filozofowania, jaki preferowano w Rzymie, nie odpowiadał jednak zapotrzebowaniom intelektualnym młodego Kłósaka. W Angelicum filozofia neotomistyczna była uprawiana w sposób zachowawczy. Kładziono nacisk raczej na wierne odczytywanie myśli klasyków, aniżeli podejmowanie twórczego dialogu ze współczesnymi kierunkami nauki i filozofii. Odmienną wersję neotomizmu prezentowali uczeni skupieni w belgijskim Katolickim Uniwersytecie w Louvain, gdzie Kłósak przeniósł się i kontynuował studiowanie. W roku wybuchu II wojny światowej Kazimierz Kłósak powrócił do Polski. W październiku 1939 roku podjął pracę jako wikariusz w parafii św. Józefa w Krakowie-Podgórzu. Proboszcz tej parafii pisał o Kłósaku, że ten "uczył się dniami i nocami, co fatalnie odbiło się na jego zdrowiu". W 1940 r. został prefektem i wykładowcą w krakowskim Seminarium Duchownym. Przez pewien czas pełnił też obowiązki rektora. Wśród jego uczniów byli m.in. Karol Wojtyła, Tadeusz Wojciechowski i Józef Tischner. Wykładał na trzech uczelniach: Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. W latach 50. był członkiem Komitetu Intelektualistów i Działaczy Katolickich zorganizowanego przez Bolesława Piaseckiego, choć jednocześnie znany był z polemik z koncepcjami materializmu dialektycznego. Analizował różne kierunki tej filozofii, jej stosunek do nauk przyrodniczych, zwłaszcza fizyki i biologii. Wskazywał na implikacje światopoglądowe praw dialektyki, monizmu materialistycznego w kosmologii, np. odnośnie do zagadnienia wieczności wszechświata. Napisał ponad 130 prac naukowych. Kazimierz Kłósak był postacią, o której krążyło wiele anegdotycznych opowieści. Cechą charakterystyczną jego licznych publikacji były bardzo rozbudowane przypisy, w których umieszczał dodatkowe odnośniki bibliograficzne oraz poboczne uwagi, wzbogacające tekst główny o dodatkowe treści. Niewątpliwie, obok ogromnej pracowitości i ascetycznego trybu życia, imponował także niezłomnością w relacjach z władzami PRL. W okresie walki z Kościołem polskie władze chciały przyznać mu Złoty Medal Zasługi. Kłósak nie przyjął jednak odznaczenia. "Stwierdził, że w chwili prześladowania Kościoła katolickiego w Polsce, nie może przyjąć żadnego medalu. Jak mi opowiadał, po jego zwróceniu, każde kroki po korytarzu, mogły być krokami funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa" – wspomniał po latach brat krakowskiego filozofa. W telegramie po śmierci filozofa papież Jan Paweł II napisał: "Odejście do wieczności śp. prof. Kazimierza Kłósaka, wiernego Sługi Bożego i wybitnego uczonego, jest wielką stratą dla polskiego, a w szczelności krakowskiego środowiska naukowego". W SPCh opublikował 6 tekstów.

• Więcej zob.: A. Lemańska, A. Olszewski, A. Świeżyński, K. Trombik, Kazimierz Kłósak (Polska Filozofia Chrześcijańska XX wieku, tom 4), Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2020.