Z cyklu "60/60 the best of SPCh" (33) [60 najciekawszych publikacji z 60 lat istnienia SPCh]
2025-09-22
Patrick Madigan: Expressive Individualism, the Cult of the Artist as Genius, and Milton’s Lucifer [Studia Philosophiae Christianae 51(2015)2, s. 173-185].
OPIS: Patrick Madigan (ur. 1945) to amerykański filozof, związany Heythrop College w Londynie, gdzie wykładał filozofię i pełnił funkcję redaktora czasopisma „Heythrop Journal”. Jest historykiem idei. Opublikował m.in. Completion of the Project of the West and its Romantic Sequel. Essays in the History of Western Culture (The University of Chicago Press, 2005). W przypominanym artykule autor zaczyna od tego, co amerykański socjolog Robert Bellah i kanadyjski filozof Charles Taylor nazywają „indywidualizmem ekspresyjnym” i co przedstawiają jako domyślny styl życia naszych czasów, zwłaszcza na Zachodzie. Podaje kilka przykładów, a następnie zadaje pytanie o pochodzenie tego stylu życia. Najpierw sięga do kultu artysty czczonego jako „geniusz”, który rozkwitł w XIX wieku; kult ten został zdemokratyzowany i upowszechniony w naszych czasach. Następnie sięga jeszcze dalej do opisu Lucyfera przedstawionego przez Johna Miltona w jego poemacie „Raj utracony”; w zmienionym przez Miltona obrazie Lucyfer odrzuca nie tylko Jezusa jako najwyższą istotę, ale także Ojca jako ojca. Oświadcza: „Nie znam nikogo przed sobą: jestem samozrodzony”. Autor zauważa, że jeśli przyjmujemy „ekspresyjny indywidualizm” jako etykę naszych czasów, tym samym niejawnie uznajemy Lucyfera Miltona za archetyp ludzkiego spełnienia. Sugeruje, że może to być model szkodliwy. "To the extent then that we embrace ‘expressive individualism’ as the default lifestyle of our time, we are implicitly committed to Milton’s Lucifer as the archetype of human fulfilment or self-realization, which I believe, however, to be a toxic model. This not only transforms a previously heretical comportment into a now-tolerated form of behaviour, it unveils and proclaims this as the no-longer-secret ideal of human development. In an inversion of the West’s traditional set of primary symbols, what was previously the deepest and most offensive blasphemy is installed and spelled out as orthodoxy. In a clever and well-disguised terrorist raid on the religious temple, not only is an astounding desecration perpetrated but has succeeded in subtly insinuating itself as the new creed of the community" (s. 185).
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski