Reflexion von Kardinal Stefan Wyszyński zur Sozialerziehung in Polen: ausgewählte Kontexte und ihre Aktualität

Mariusz Chrostowski

doi:10.56898/st.10239

Published: 2022-11-28

Vol. 40 (2022)

Reflection of Cardinal Stefan Wyszyński on the topic social education in Poland. Selected theorems and their relevance

Mariusz Chrostowski

Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża

Section: Artykuły

https://doi.org/10.56898/st.10239

Abstract

Despite the fact that the pedagogical legacy of Cardinal Stefan Wyszyński has a historical character and was created in a completely different way in today's socio-political context, it does not lose its topicality. This is mainly due to the fact that it was created by This outstanding Pole's vision of the concept of social education is built around the assumptions of an integral vision of the human person, and is also reflected in the timeless educational prerogatives. In this context, the aim of this article is a theoretical analysis of Cardinal Stefan Wyszyński's reflections on social education in Poland. The author begins by presenting a sketch of the biography of „Prymasa Tysiąclecia”, which is a kind of overture to discuss the most important ones Cardinal Stefan Wyszyńskis Denken über die Sozialerziehung in Polen. Einige ausgewählte Behauptungen und deren Aktualität heute aspects of his vision of social education, i.e. the family context, national and religious state. The whole considerations are crowned with an attempt to show the topicality of the primate's socio-pedagogical thought.

Keywords:

Stefan Cardinal Wyszyński, social education, social pedagogy, Catholic Church, Poland

Download files

pdf (Język Polski)

Cited by / Share

References

Biblioteka Pedagogiczna w Siedlcach, Życiorys Kardynała Stefana Wyszyńskiego, http://bpsiedlce.pl/upload/File/Dokumenty/patronat_2021/KSWZ.pdf (abgerufen am 10.08.2022).
Google Scholar

Chrostowski W., Kardynał Stefan Wyszyński – Prymas Tysiąclecia, in: „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie” 2020 Nr. 12, S. 9-27.
Google Scholar

Cichosz W., Koncepcja osoby ludzkiej w filozofii św. Tomasza z Akwinu, in: „Studia Gdańskie” 2000 Nr. 13, S. 175-186.
Google Scholar

Czaczkowska E. K., Kardynał Wyszyński. Biografia, Kraków 2013.
Google Scholar

Czaczkowska E. K., Łatka R. (Hrsg.), Prymas Wyszyński a niepodległa. Naród – Patriotyzm – Państwo w nauczaniu Prymasa Tysiąclecia, Warszawa 2019.
Google Scholar

Czarnowski R., U kolebki Prymasa Tysiąclecia. W setna rocznicę urodzin i chrztu świętego Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Łomża 2001.
Google Scholar

Czyżewski B., Kardynał Stefan Wyszyński – arcybiskup metropolita gnieźnieński, w in: Kardynał Stefan Wyszyński. Droga życia i posługi pasterskiej, (Hrsg.) w: R. Czekalski, Warszawa 2021, S. 187–205.
Google Scholar

Danecki J., Wychowawcza wartość nauczania bł. Stefana Kardynała Wyszyńskiego o rodzinie i narodzie, in: „Forum Pedagogiczne” 2020 Nr. 2, S. 61-72.
Google Scholar

Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2003.
Google Scholar

Dydycz A. P., Błogosławionego Stefana Kardynała Wyszyńskiego droga przez mękę ku niebu, in: Kardynał Stefan Wyszyński. Polskie i europejskie drogi do wolności, (Hrsg.) M. Kałużyńska-Tyburska, R. Pokrywiński, A. Kwaśniewski, R. Bednarczyk, Pelplin 2021, S. 119-144.
Google Scholar

Dziekoński S., Formacja chrześcijańska dziecka w rodzinie w nauczaniu Kościoła, Warszawa 2006.
Google Scholar

Dziekoński S., Wychowanie społeczne w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego, in; „Studia Prymasowskie” 2011 Nr. 5, S. 137-154.
Google Scholar

Dziuba A. F., Kultura chrześcijańska a rodzina w przepowiadaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski, in: „Studia Prymasowskie” 2008 Nr. 2, S. 165-199.
Google Scholar

Ficek R., Wiara, kultura i personalistyczna wizja osoby ludzkiej w nauczaniu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: „Studia Nauk Teologicznych” 2021 Nr. 16, S. 195-213.
Google Scholar

Gronkowska-Koziar A., Wychowanie patriotyczne w posłudze duszpasterskiej kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: „Biografistyka Pedagogiczna” 2021 Nr. 2, S. 205-218.
Google Scholar

Hamryszczak A., Muzeum Lat Dziecięcych Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Zuzeli, Archiwa, in: „Biblioteki i Muzea Kościelne” 2020 Nr. 114, S. 97-122.
Google Scholar

Jagielska D., Wychowanie społeczne w myśli konserwatywnej w Polsce 1945–1962, in: „Polska Myśl Pedagogiczna” 2021 Nr. 7, S. 117-137.
Google Scholar

Kałużyńska-Tyburska M., Wystąpienia Prelegentów (transkrypcja audio), in: Kardynał Stefan Wyszyński. Polskie i europejskie drogi do wolności, (Hrsg.) M. Kałużyńska-Tyburska, R. Pokrywiński, A. Kwaśniewski, R. Bednarczyk, Pelplin 2021, S. 23-107.
Google Scholar

Kostorz J., Aktualność myśli pedagogicznej Kardynała Stefana Wyszyńskiego w wychowaniu współczesnej młodzieży, in: „Studia Warmińskie” 2007/2008 Nr. 44-45, S. 207-218.
Google Scholar

Kowalczyk M., Parzyszek Cz. (Hrsg.), Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia i ewangelizator, Warszawa 2012; R. Bednarczyk, Prawa, obowiązki i zadania wychowawcze rodziców w myśli Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Studium katechetyczne, Warszawa 2017.
Google Scholar

Kowalczyk M., Prymasa Tysiąclecia program Wielkiej Nowenny (1957–1966) w perspektywie teologicznej po odzyskaniu wolności (1989), in: Kardynał Stefan Wyszyński. Droga życia i posługi pasterskiej, Wydawnictwo Naukowe UKSW, (Hrsg.) R. Czekalski, Warszawa 2021, S. 87–101.
Google Scholar

Kowalczyk M., Znaczenie i aktualność nauki Prymasa Stefana Wyszyńskiego o podmiotowości narodu, in: „Teologia w Polsce” 2018 Nr. 2, S. 117-127.
Google Scholar

Król B., Osobowość, wolność i rozumność człowieka w świetle wybranych dzieł Jacques’a Maritaina, in: „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiegoˮ 2014 Nr. 34, S. 53-66.
Google Scholar

Laboratorium Badań Medioznawczych Uniwersytetu Warszawskiego (Hrsg.), Wojna w Ukrainie w opinii Polaków sondaż telefoniczny LBM UW, Warszawa 2022.
Google Scholar

Laskowska M., Ksiądz Stefan Wyszyński jako dziennikarz i redaktor (1924–1946), Toruń 2011.
Google Scholar

Latawiec P., Prace dyplomowe ATK – UKSW inspirowane osobą i dziełem Stefana kardynała Wyszyńskiego, in: „Studia Prymasowskie” 2008 Nr. 2, S. 385-410.
Google Scholar

Lewicka M., Rodzina w nauczaniu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Perspektywa pedagogiczna, in: „Studia Pelplińskie” 2021 Nr. 55, S. 159-173.
Google Scholar

Łatka R., Co nam zostanie po beatyfikacji? Przegląd publikacji dotyczących prymasa Stefana Wyszyńskiego wydanych w latach 2020–2021, in: „Myśl Polityczna” 2021 Nr. 3, S. 193-213.
Google Scholar

Łatka R., Działalność i nauczanie społeczne prymasa Stefana Wyszyńskiego (1948–1981). Zarys zagadnienia, in: „Myśl Polityczna” 2020 Nr. 4, S. 33-56.
Google Scholar

Micewski A., Kościół – Państwo 1945–1989, Warszawa, 1994.
Google Scholar

Mitkiewicz B., Myślenie prakseologiczne Stefana Wyszyńskiego i jego implikacje pedagogiczne, in: „Forum Pedagogiczne UKSW” 2011 Nr. 2, S. 161-188.
Google Scholar

Nitecki P., „Wiem jak godną stolicę obejmuję w dziedzictwie”. Biskup Stefan Wyszyński Pasterz Kościoła Lubelskiego, Lublin 2012.
Google Scholar

Nitecki P., Kościół wobec komunizmu. Międzywojenna publicystyka ks. Stefana Wyszyńskiego, in: „Przegląd Powszechny” 1991 Nr. 10, S. 113-125.
Google Scholar

Nitecki P., Włocławskie dzieje ks. Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2008.
Google Scholar

Opalach C., Praktyczne implikacje nauczania o rodzinie kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: „Nurt SVD” 2021 Nr. 1, S. 263-276.
Google Scholar

Poniński A., Działalność duszpasterska ks. Stefana Wyszyńskiego we włocławskim okresie jego życia, in: Kardynał Stefan Wyszyński. Droga życia i posługi pasterskiej, (Hrsg.) R. Czekalski, Warszawa 2021, S. 33-67.
Google Scholar

Przepierski S., Opatrznościowy pasterz. Droga życia Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Częstochowa 2020.
Google Scholar

Pyskło Z., Wychowanie młodzieży do odpowiedzialnego zaangażowania się w życie społeczne w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: „Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn Łomża”2013 Nr. 1, S. 315-328.
Google Scholar

Raina P., Kardynał Wyszyński, Londyn 1979.
Google Scholar

Romaniuk M. P., Życie, twórczość i posługa Prymasa Tysiąclecia, Warszawa 1994.
Google Scholar

Romaniuk M. P., Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia, Bd. I-IV, Warszawa 1994-2002.
Google Scholar

Romanko A., Podmioty zobowiązane do wychowania dziecka według Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Wybrane zagadnienia, in: „Kościół i Prawo” 2019 Nr. 1, S. 51-59.
Google Scholar

Roszewski M. A., Wizja wychowania w wymiarze nauczania społecznego Prymasa Stefana Kardynała Wyszyńskiego, in: „Teologia i Człowiek” 2007 Nr. 10, S. 143-163.
Google Scholar

Rynio A., Biskup Stefan Wyszyński jako ordynariusz diecezji lubelskiej i Wielki Kanclerz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, in: Kardynał Stefan Wyszyński. Droga życia i posługi pasterskiej, (Hrsg.) w: R. Czekalski, Warszawa 2021, S. 157–186.
Google Scholar

Rynio A., Idea narodu i odpowiedzialności za naród w kazaniach milenijnych Czcigodnego Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Lublin 2020.
Google Scholar

Rynio A., Mądre wychowanie patriotyczne przedmiotem troski Prymasa Tysiąclecia, in: „Studia Prymasowskie” 2011 Nr. 5, S. 247-264.
Google Scholar

Rynio A., Ponadczasowa wartość i atrakcyjność pedagogicznego przesłania czcigodnego Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: Rodzina – Wychowanie – Przyszłość, (Hrsg.) E. Osewska, J. Stala, Kraków 2020, S. 343-361.
Google Scholar

Rynio A., Społeczno-moralne przesłanie pedagogiczne Kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: „Polska Myśl Pedagogiczna” 2021 Nr. 7, S. 55-77.
Google Scholar

Rynio A., Wychowanie młodzieży w nauczaniu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Lublin 2001.
Google Scholar

Rynio A., Wychowanie patriotyczne w nauczaniu Sługi Bożego Kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: Prymas Wyszyński a Niepodległa: naród – patriotyzm – państwo w nauczaniu Prymasa Tysiąclecia, (Hrsg.) Ewa K. Czaczkowska, Rafał Łatka, Warszawa 2019, S. 105–120.
Google Scholar

Sadowski M., Personalizm chrześcijański Jacques'a Maritain'a jako fundament koncepcji godności człowieka, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/35301/0004.pdf (abgerufen am 12.08.2022).
Google Scholar

Schultz W., Jacques Maritain in the 21st Century: Personalism and the Political Organization of the World, Cambridge 2022.
Google Scholar

Seidl H., The Concept of Person in St. Thomas Aquinas: A Contribution to Recent Discussion, in: “The Thomist: A Speculative Quarterly Review” 1987 Nr. 3, S. 435-460.
Google Scholar

Struzik Z., Rodzina w obronie życia, wolności i wiary w nauczaniu ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Polski, Warszawa 2018.
Google Scholar

Struzik Z., Wolność w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego w 100. rocznicę odzyskania Niepodległości, in: Ojczyzna i naród w nauczaniu Stefana kardynała Wyszyńskiego i Jana Pawła II, (Hrsg.) Z. Struzik, J. Babiński, Warszawa 2019, S. 115-143.
Google Scholar

Sukiennik E., Stefan Wyszyński jako arcybiskup metropolita warszawski (1948–1981), in: Kardynał Stefan Wyszyński. Droga życia i posługi pasterskiej, (Hrsg.) w: R. Czekalski, Warszawa 2021, S. 207–230.
Google Scholar

Sulej K., Czy szkoła gwarantuje wychowanie? Analiza kard. Stefana Wyszyńskiego, in: „Społeczeństwo” 2020 Nr. 2, S. 91-100.
Google Scholar

Surzyn J., Conception of Human Being According to St. Thomas Aquinas, https://www.researchgate.net/publication/277695815_Conception_of_Human_Being_According_to_St_Thomas_Aquinas (abgerufen am 20.07.2022).
Google Scholar

Śliwerski B., Pedagogia Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego, in: „Polska Myśl Pedagogiczna” 2021 Nr. 7, S. 19-35.
Google Scholar

Ważniewski W., Stosunki między władzą państwową a Kościołem katolickim w Polsce powojennej (1944–1989), Siedlce 1997.
Google Scholar

Wódka M., Fel S. (Hrsg.), Stefan Wyszyński, Chrześcijańska doktryna społeczna, Lublin 2020; A. F. Dziuba, Prymas − kanclerz − patron. Kardynał Stefan Wyszyński, Warszawa 2021.
Google Scholar

Wyszowadzki W., Relacje państwo – Kościół w latach 1950–1956, „Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie: Zeszyty Naukowe” 2018 Nr. 6, S. 75-87.
Google Scholar

Wyszyński S., „Kamienie węgielne budowania na górach świętych...”, in: Dzieła zebrane, S. Wyszyński, Bd. II, Warszawa 1995, S. 14-17.
Google Scholar

Wyszyński S., Idzie nowych ludzi plemię..., Poznań 2001.
Google Scholar

Wyszyński S., Ład w myślach. Artykuły z „Ładu Bożego” z lat 1945-1946, Włocławek 2001.
Google Scholar

Wyszyński S., Miłość na co dzień. Rozważania, Bd. I, Rzym 1971.
Google Scholar

Wyszyński S., Nauczanie społeczne 1946-1981, Warszawa 1990.
Google Scholar

Wyszyński S., Odpowiedzialność – obowiązki – prawa w życiu narodu, in: Stefan kardynał Wyszyński. Głos z Jasnej Góry, S. Wyszyński, Warszawa 1986.
Google Scholar

Wyszyński S., Ojcze nasz, Poznań 1977.
Google Scholar

Wyszyński S., Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły. Rozprawa doktorska, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 1929.
Google Scholar

Wyszyński S., Prymat człowieka w ładzie społecznym. Odnowa, Londyn 1976.
Google Scholar

Zgorzelak R., Wątki antropologiczne w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego w okresie Wielkiej Nowenny (1957-1966), https://www.pwt.wroc.pl/images/doktoraty/R_Zgorzelak_praca.pdf - (abgerufen am 20.07.2022).
Google Scholar

Mariusz Chrostowski

m-chrostowski@wp.pl
https://orcid.org/0000-0002-5817-2687

Bio Statement (e.g., department and rank)

Ks. mgr lic. Mariusz Chrostowski – ur. w 1988 roku w Makowie Mazowieckim, studia filozoficzno-teologiczne ukończył na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w 2014 roku (Wyższe Seminarium Duchowne w Łomży) dyplomem magistra teologii i przyjął święcenia kapłańskie w Łomży. Obecnie doktorant na na Wydziale Pedagogiczno-Filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu w Eichstätt (Niemcy).