Interpretacja dogmatów

Krzysztof Góźdź

doi:10.21697/stv.2018.56.1.01

Opublikowane: 2019-03-08

Tom 56 Nr 1 (2018)

Interpretacja dogmatów

Krzysztof Góźdź

Studia Theologica Varsaviensia

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/stv.2018.56.1.01

Abstrakt

Dogmat nie jest „suchym” twierdzeniem, formułą, która nawet
i „straszy”, lecz jest wyrazem żywej wiary Kościoła, która w swej
istocie jest niezmienna. Jednak wyraz tej wiary w przepowiadaniu
i przyjmowaniu (w dogmatach) dotyczy danej epoki historycznej
i jej aktualnego ducha rozumienia, stąd konieczna jest ciągle nowa
interpretacja tej samej i niezmiennej prawdy wiary w języku teologicznym.
Taka interpretacja jest wyrazem żywej Tradycji, przy
zachowaniu zasady ciągłości i niesprzeczności wypowiedzi. Podstawą
reinterpretacji jest nie tylko podstawowa relacja Tradycji do
Objawienia, do Pisma Świętego, ale także sama historyczność wiary
i historyczność dogmatów.
Przeprowadzone badania nad kwestią interpretacji dogmatów doprowadziły
do jeszcze jednego zdumiewającego wniosku, że proponowana
przez Międzynarodową Komisję Teologiczną tzw. interpretacja
aktualizująca, w zasadzie ma miejsce w tym toku myślowym Josepha
Ratzingera, choć on sam ani słowem nie wymienia nazwy tej interpretacji.
Okazuje się, że teksty Ratzingera – mówiące o Tradycji, historii
dogmatów, czy o relacji dogmatu do Biblii i do historii – powstały
dużo wcześniej niż wspomniany dokument MKT. Już w połowie
lat 60., znajdujemy je w dziele pod red. K. Rahnera i J. Ratzingera,
Offenbarung und Überlieferung. Hans Urs von Balthasar zum 60.
Geburtstag, Freiburg 1965, s. 25-69, oraz później: Das Problem der
Dogmengeschichte in der Sicht der katholischen Theologie, Köln
1966; Zur Frage nach der Geschichtlichkeit der Dogmen, w: Otto
Semmelroth (red.), Martyria, Leiturgia, Diakonia. Festschrift für
Hermann Volk zum 65. Geburtstag, Mainz 1968, s. 59–70. Oznacza to,

że Ratzinger w swoich badaniach wyprzedził o kilka lat wspomniany
dokument. Nie ujmuje to w niczym doniosłej treści dokumentu na
temat interpretacji dogmatów. Cała część dokumentu, poświęcona
„interpretacji aktualizującej” znajduje odzwierciedlenie w samodzielnych
badaniach Ratzingera. Zarówno zasady tej interpretacji,
trwała wartość formuł dogmatycznych, jak i kryteria tej interpretacji
(s. 295-298 dokumentu), są treściowo obecne w tekstach Ratzingera.
Z drugiej strony rodzi się pytanie, czy dokument MKT, przygotowywany
pod kierunkiem bpa W. Kaspera, nie korzystał z tekstów
Ratzingera. Nie ma o tym śladu w dokumencie, ale swoistym kanonem
tekstów przygotowywanych przez MKT jest nie umieszczanie
autorów współczesnych, a powoływanie się niemal wyłącznie na
teksty eklezjalne.

Słowa kluczowe:

dogmat, tradycja, interpretacja

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Góźdź, K. (2019). Interpretacja dogmatów. Studia Theologica Varsaviensia, 56(1), 13–28. https://doi.org/10.21697/stv.2018.56.1.01

Cited by / Share

Bibliografia

B a l t e r L., Dogmatów ewolucja, EK t. 4, k. 14-18.
Google Scholar

B a r t n i k Cz.S., Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 1999.
Google Scholar

Commisione Teologica Internazionale, Documenti 1969-2004, CTI 1990: L’interpretaznione dei dogmi, Bolonia 2010.
Google Scholar

D r u m m J., Dogmenentwicklung, LThK3 (Sonderausgabe 2006), t. 3, k. 295-298.
Google Scholar

G ó ź d ź K . , Biblia a dogmat, RT LV (2008), z. 2, s. 13-28.
Google Scholar

G ó ź d ź K., O „powołaniu” teologa, w: tenże, Kościół zbawienia, Lublin 2010, s. 67-78.
Google Scholar

J a n X X I I I, Przemówienie na otwarcie Soboru Watykańskiego II: AAS 54(1962)792.
Google Scholar

Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o katolickiej doktrynie o Kościele przeciw niektórym współczesnym błędom „Mysterium Ecclesiae”: AAS 65(1973)396-408.
Google Scholar

L e d w o ń I . S ., Objawienie Boże. II. Objawienie historyczne, LTF, Lublin-Kraków 2002, s. 865-870.
Google Scholar

M ü l l e r G.L., Dogmatyka katolicka, Kraków 2015.
Google Scholar

P y l a k B ., Dogmat, EK t. 4, k. 6-10.
Google Scholar

R a t z i n g e r J., Opera Omnia, t. VII/1 i VII/2: O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – Przekaz – Interpretacja, Lublin 2016.
Google Scholar

R a t z i n g e r J., Tradition, w: tenże, Opera Omnia, t. IX/1: Wiara w Piśmie i Tradycji. Nauka o zasadach teologicznych, Lublin 2018.
Google Scholar

R u s e c k i M., Traktat o Objawieniu, Kraków 2007.
Google Scholar

S c h l i e r M., Biblische und dogmatische Theologie, w: tenże, Besinnung auf das Neue Testament, Freiburg 19672.
Google Scholar

W o ł y n i e c W., Reinterpretacja doktrynalnych wypowiedzi magisterium Kościoła od 50 do 325 roku, Wrocław 2011.
Google Scholar

Krzysztof Góźdź

wydawnictwo@uksw.edu.pl

Afiliacja:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Polska

Biogram

r. 1955; k ierownik Katedry Historii Dogmatów i Teologii Historycznej Instytutu Teologii Dogmatycznej KUL; członek Komitetu Nauk Teologicznych PAN; konsultor Komisji Nauki Wiary przy KEP; członek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów; członek Międzynarodowej Komisji Teologicznej w Watykanie, redaktor polskiej edycji Opera Omnia Josepha Ratzingera.