Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w kontekście koncepcji S.Hjarvarda

Ewa Stachowska

Opublikowane: 2017-12-31

Tom 21 Nr 4 (2017)

Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w kontekście koncepcji S.Hjarvarda

Ewa Stachowska

Abstrakt

Współczesna kooperacja religii i mediów ma charakter wielowymiarowy. Media stają się bowiem zarówno platformą upowszechniania przesłań i narzędziem wspomagającym ewangelizację, jak i są elementem oddziałującym na wyobrażenia i zasoby znaczeniowo-symboliczne. W tym kontekście media sprzyjają wzmocnieniu obecności religii w przestrzeni publicznej, lecz społeczno-kulturowe rezultaty zmediatyzowania treści religijnych nie zawsze są koherentne z celami instytucji religijnych. Supremacja mediów wiąże się wszakże – zgodnie z koncepcją mediatyzacji S. Hjarvarda – z koniecznością podporządkowania religii logice i pragmatyce mediów, które przyczyniają się do zmian form obecności religii, a także kontekstów, w jakich jest ona sytuowana. Pojawianie się sacrum w przestrzeni publicznej następuje – zgodnie z ujęciem S. Hjarvarda – w trzech formach, do których należą: media religijne (religious media), dziennikarstwo na temat religii (journalism on religion) i religia banalna (banal religion). W niniejszym artykule nakreślone zostaną dwie z wymienionych form funkcjonowania religii w obszarze publicznym w warunkach polskich, a mianowicie ukazany zostanie segment mediów religijnych oraz w symplifikowanym ujęciu zarysowany zostanie nurt dziennikarstwa dotyczącego tematyki religijnej związanej ze Światowymi Dniami Młodzieży. Obie formy przyczyniają się wprawdzie do zwiększenia nasycenia dyskursu publicznego treściami religijnymi, ale jednocześnie ukazują obszary wyzwań rozwijającej się współpracy na linii media–religia.

Słowa kluczowe:

religia, media, mediatyzacja, sekularyzacja, desekularyzacja

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Stachowska, E. (2017). Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w kontekście koncepcji S.Hjarvarda. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 21(4). Pobrano z https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3339

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arno A. (2016), Zmysłowość w religijnej wyobraźni. „Gazeta Wyborcza” 6 lipca, s. 18.
Google Scholar

Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia. AD 2018. Warszawa 2018: ISKK.
Google Scholar

Berger P.L. (1999), The desecularization of the world. A global overview [w:] P.L. Berger (ed.), The desecularization of the world. Resurgent religion and world politics. Michigan: W.B. Eerdmans Publishing Company, s. 1-18.
Google Scholar

Billing M. (2008), Banalny nacjonalizm, M. Sekerdej (tłum.). Kraków: Znak.
Google Scholar

Bruce S. (2011), Secularization. In defence of an unfashionable theory. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Burzyńska A. (2016), Czy pielgrzymi będą tu bezpieczni? „Fakt” 7 kwietnia, s. 2-3.
Google Scholar

Casanova J. (2005), Religie publiczne w nowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

CBOS (2016a), Korzystanie z religijnych stron i portali internetowych, M. Kołodziejska (oprac.). Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2016b), Najważniejsze dla Polski i dla świata wydarzenia roku 2016, M. Gwizda (oprac.). Warszawa.
Google Scholar

Chcesz życia pełnego? Pozwól się wzruszyć! „Gazeta Wyborcza” 29 lipca 2016, s. 5.
Google Scholar

Gajcy A. (2016), CIA ostrzega, Rząd się nie boi. „Rzeczpospolita” 4 kwietnia, s. A3.
Google Scholar

Hepp A., Krönert V. (2010), Religious media events: the Catholic „World Youth Day” as an example of the mediatization and individualization of religion [w:] N. Couldry, A. Hepp, F. Krotz (ed.), Media events in a global age. Abingdon–New York: Routledge.
Google Scholar

Hepp A. (2013), Culture of mediatization. Cambridge–Maldeu: Polity Press.
Google Scholar

Hjarvard S. (2008), The mediatization of society. A theory of the media as agents of social and vultural change. „Nordicom Review” 29(2), s. 105-134.
Google Scholar

Hjarvard S. (2011), The mediatization of religion. Theorising religion, media and social change. „Culture and Religion” 12(2), s. 119-135.
Google Scholar

Hjarvard S. (2013), The mediatization of culture and society. New York: Routledge.
Google Scholar

JK (2016), Boimy się zamachu. „Fakt” 16 lipca, s. 6.
Google Scholar

Kot J. (2016), Pielgrzymi ugrzęzną w błocie. „Fakt” 22 kwietnia, s. 4-5.
Google Scholar

Kloch J. (2013), Kościół w Polsce wobec Web 2.0. Kielce: Jedność.
Google Scholar

KRRiT (2016), Radiofoniczne programy lokalne 2001-2016, M. Trochimczuk (analiza i oprac.). Warszawa, http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/kontrola/program/radio/problemowe/programy_lokalne2001-2016.pdf [dostęp: 1.02.2018].
Google Scholar

KRRiT (2017a), Rynek telewizyjny w II kwartale 2017 roku, J. Reisner (analiza i oprac.). Warszawa, http:// www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/kontrola/program/tv/kwartalne/rynek-telewizyjny-w-ii -kwartale-2017.pdf [dostęp: 1.02.2018]. KRRiT (2017b), Udział w rynku i wielkość audytorium programów radiowych w drugim kwartale 2017 r., M. Trochimczuk (analiza i oprac.). Warszawa, http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/ kontrola/program/radio/kwartalne/rynek_2_kwartal2017.pdf [dostęp: 1.02.2018].
Google Scholar

Kurdupski M. (2017a), „W rytmie serca” i „Diagnoza” najchętniej oglądanymi nowościami w jesiennej ramówce (analiza), http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/w-rytmie-serca-i-diagnoza-najchetniej-ogladanymi-nowosciami-w-jesiennej-ramowce-analiza [dostęp: 30.01.2018].
Google Scholar

Kurdupski M. (2017b), 162 tys. widzów religijnego programu Jedynki „Studio raban”, http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/162-tys-widzow-religijnego-programu-jedynki-studio-raban [dostęp: 30.01.2018].
Google Scholar

Mariański J. (2006), Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Mariański J. (2013), Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

MK (2016), Papież w Polsce celem terrorystów? „Fakt” 5 kwietnia, s. 7.
Google Scholar

Maciejasz D., Szpunar O. (2016), Niebezpieczne Brzegi na msze z papieżem Franciszkiem. „Gazeta Wyborcza” 5 kwietnia, s. 3.
Google Scholar

OS (2016), Przeboje na Światowe Dni Młodzieży. „Gazeta Wyborcza” 15 kwietnia, s. 7.
Google Scholar

Peck A. (2005), Teleewangelizm, apokalipsa i polityka. Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza.
Google Scholar

Płociński M., Bezpieczeństwo ŚDM w rękach opatrzności. Wywiad z Romanem Polko, byłym dowódcą Jednostki Specjalnej GROM. „Rzeczpospolita” 11 kwietnia, s. A2.
Google Scholar

Stark R., Bainbridge W.S. (2000), Teoria religii, T. Kunz (tłum.). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Szpunar O., Waluś M., (2016), Burzcie mury, zasieki i płoty. „Gazeta Wyborcza” 29 lipca, s. 4.
Google Scholar

ŚDM w mediach społecznościowych, 21 kwietnia 2016, KAI, https://ekai.pl/sdm-w-mediach-spolecznosciowych/ [dostęp: 28.01.2017].
Google Scholar

Thomas P.N. (2012), Whither televangelism: opportunities, trends, challenges [w:] P.N. Thomas, P. Lee (ed.), Global and local televangelism. Hampshire–New York: Palgrave Macmillan, s. 234-246.
Google Scholar

Thomas P.N., Lee P. (2012), Global and local televangelism: an introduction [w:] P.N. Thomas, P. Lee P. (ed.), Global and Local Televangelism. Hampshire–New York: Palgrave Macmillan, s. 1-17.
Google Scholar

Wyniki badania Gemius/PBI za październik 2017. Informacja prasowa, Polskie Badania Internetu i Gemius. Warszawa 2017, https://www.gemius.pl/wszystkie-artykuly-aktualnosci/wyniki-badania-gemiuspbi-za -pazdziernik-2017.html [dostęp: 14.02.2018].
Google Scholar

Zielińska K. (2009), Spory wokół teorii sekularyzacji. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar