Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w kontekście koncepcji S.Hjarvarda

Ewa Stachowska

Data publikacji : 2019-02-28

Tom 21 Nr 4 (2017)

Mediatyzacja religii w Polsce. Wybrane aspekty w kontekście koncepcji S.Hjarvarda

Ewa Stachowska

Dział: Artykuły

Abstrakt

Współczesna kooperacja religii i mediów ma charakter wielowymiarowy. Media stają się bowiem zarówno platformą upowszechniania przesłań i narzędziem wspomagającym ewangelizację, jak i są elementem oddziałującym na wyobrażenia i zasoby znaczeniowo-symboliczne. W tym kontekście media sprzyjają wzmocnieniu obecności religii w przestrzeni publicznej, lecz społeczno-kulturowe rezultaty zmediatyzowania treści religijnych nie zawsze są koherentne z celami instytucji religijnych. Supremacja mediów wiąże się wszakże – zgodnie z koncepcją mediatyzacji S. Hjarvarda – z koniecznością podporządkowania religii logice i pragmatyce mediów, które przyczyniają się do zmian form obecności religii, a także kontekstów, w jakich jest ona sytuowana. Pojawianie się sacrum w przestrzeni publicznej następuje – zgodnie z ujęciem S. Hjarvarda – w trzech formach, do których należą: media religijne (religious media), dziennikarstwo na temat religii (journalism on religion) i religia banalna (banal religion). W niniejszym artykule nakreślone zostaną dwie z wymienionych form funkcjonowania religii w obszarze publicznym w warunkach polskich, a mianowicie ukazany zostanie segment mediów religijnych oraz w symplifikowanym ujęciu zarysowany zostanie nurt dziennikarstwa dotyczącego tematyki religijnej związanej ze Światowymi Dniami Młodzieży. Obie formy przyczyniają się wprawdzie do zwiększenia nasycenia dyskursu publicznego treściami religijnymi, ale jednocześnie ukazują obszary wyzwań rozwijającej się współpracy na linii media–religia.

Słowa kluczowe

religia ; media ; mediatyzacja ; sekularyzacja ; desekularyzacja

Szczegóły

Bibliografia

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Autor artykułu nieopłatnie przenosi na UKSW autorskie prawo majątkowe do publikacji (na podstawie umowy wydawniczej z Wydawnictwem Naukowym UKSW), nieograniczone w czasie i przestrzeni, na następujących polach eksploatacji:
1. Wydania i rozpowszechniania artykułu w formie papierowej i elektronicznej;
2. Utrwalenia na maszynowych nośnikach informacji;
3. Wprowadzenia do pamięci komputera;
4. Wprowadzenia do czytelni on-line;
5. Wprowadzenia do obrotu;
6. Wprowadzania do internetowych baz czasopism, w tym pełnotekstowych.

Bibliografia

Arno A. (2016), Zmysłowość w religijnej wyobraźni. „Gazeta Wyborcza” 6 lipca, s. 18.

Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia. AD 2018. Warszawa 2018: ISKK.

Berger P.L. (1999), The desecularization of the world. A global overview [w:] P.L. Berger (ed.), The desecularization of the world. Resurgent religion and world politics. Michigan: W.B. Eerdmans Publishing Company, s. 1-18.

Billing M. (2008), Banalny nacjonalizm, M. Sekerdej (tłum.). Kraków: Znak.

Bruce S. (2011), Secularization. In defence of an unfashionable theory. Oxford: Oxford University Press.

Burzyńska A. (2016), Czy pielgrzymi będą tu bezpieczni? „Fakt” 7 kwietnia, s. 2-3.

Casanova J. (2005), Religie publiczne w nowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

CBOS (2016a), Korzystanie z religijnych stron i portali internetowych, M. Kołodziejska (oprac.). Warszawa.

CBOS (2016b), Najważniejsze dla Polski i dla świata wydarzenia roku 2016, M. Gwizda (oprac.). Warszawa.

Chcesz życia pełnego? Pozwól się wzruszyć! „Gazeta Wyborcza” 29 lipca 2016, s. 5.

Gajcy A. (2016), CIA ostrzega, Rząd się nie boi. „Rzeczpospolita” 4 kwietnia, s. A3.

Hepp A., Krönert V. (2010), Religious media events: the Catholic „World Youth Day” as an example of the mediatization and individualization of religion [w:] N. Couldry, A. Hepp, F. Krotz (ed.), Media events in a global age. Abingdon–New York: Routledge.

Hepp A. (2013), Culture of mediatization. Cambridge–Maldeu: Polity Press.

Hjarvard S. (2008), The mediatization of society. A theory of the media as agents of social and vultural change. „Nordicom Review” 29(2), s. 105-134.

Hjarvard S. (2011), The mediatization of religion. Theorising religion, media and social change. „Culture and Religion” 12(2), s. 119-135.

Hjarvard S. (2013), The mediatization of culture and society. New York: Routledge.

JK (2016), Boimy się zamachu. „Fakt” 16 lipca, s. 6.

Kot J. (2016), Pielgrzymi ugrzęzną w błocie. „Fakt” 22 kwietnia, s. 4-5.

Kloch J. (2013), Kościół w Polsce wobec Web 2.0. Kielce: Jedność.

KRRiT (2016), Radiofoniczne programy lokalne 2001-2016, M. Trochimczuk (analiza i oprac.). Warszawa, http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/kontrola/program/radio/problemowe/programy_lokalne2001-2016.pdf [dostęp: 1.02.2018].

KRRiT (2017a), Rynek telewizyjny w II kwartale 2017 roku, J. Reisner (analiza i oprac.). Warszawa, http:// www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/kontrola/program/tv/kwartalne/rynek-telewizyjny-w-ii -kwartale-2017.pdf [dostęp: 1.02.2018]. KRRiT (2017b), Udział w rynku i wielkość audytorium programów radiowych w drugim kwartale 2017 r., M. Trochimczuk (analiza i oprac.). Warszawa, http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/ kontrola/program/radio/kwartalne/rynek_2_kwartal2017.pdf [dostęp: 1.02.2018].

Kurdupski M. (2017a), „W rytmie serca” i „Diagnoza” najchętniej oglądanymi nowościami w jesiennej ramówce (analiza), http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/w-rytmie-serca-i-diagnoza-najchetniej-ogladanymi-nowosciami-w-jesiennej-ramowce-analiza [dostęp: 30.01.2018].

Kurdupski M. (2017b), 162 tys. widzów religijnego programu Jedynki „Studio raban”, http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/162-tys-widzow-religijnego-programu-jedynki-studio-raban [dostęp: 30.01.2018].

Mariański J. (2006), Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Mariański J. (2013), Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

MK (2016), Papież w Polsce celem terrorystów? „Fakt” 5 kwietnia, s. 7.

Maciejasz D., Szpunar O. (2016), Niebezpieczne Brzegi na msze z papieżem Franciszkiem. „Gazeta Wyborcza” 5 kwietnia, s. 3.

OS (2016), Przeboje na Światowe Dni Młodzieży. „Gazeta Wyborcza” 15 kwietnia, s. 7.

Peck A. (2005), Teleewangelizm, apokalipsa i polityka. Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza.

Płociński M., Bezpieczeństwo ŚDM w rękach opatrzności. Wywiad z Romanem Polko, byłym dowódcą Jednostki Specjalnej GROM. „Rzeczpospolita” 11 kwietnia, s. A2.

Stark R., Bainbridge W.S. (2000), Teoria religii, T. Kunz (tłum.). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Szpunar O., Waluś M., (2016), Burzcie mury, zasieki i płoty. „Gazeta Wyborcza” 29 lipca, s. 4.

ŚDM w mediach społecznościowych, 21 kwietnia 2016, KAI, https://ekai.pl/sdm-w-mediach-spolecznosciowych/ [dostęp: 28.01.2017].

Thomas P.N. (2012), Whither televangelism: opportunities, trends, challenges [w:] P.N. Thomas, P. Lee (ed.), Global and local televangelism. Hampshire–New York: Palgrave Macmillan, s. 234-246.

Thomas P.N., Lee P. (2012), Global and local televangelism: an introduction [w:] P.N. Thomas, P. Lee P. (ed.), Global and Local Televangelism. Hampshire–New York: Palgrave Macmillan, s. 1-17.

Wyniki badania Gemius/PBI za październik 2017. Informacja prasowa, Polskie Badania Internetu i Gemius. Warszawa 2017, https://www.gemius.pl/wszystkie-artykuly-aktualnosci/wyniki-badania-gemiuspbi-za -pazdziernik-2017.html [dostęp: 14.02.2018].

Zielińska K. (2009), Spory wokół teorii sekularyzacji. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.