Społeczeństwo polskie wobec armii rosyjskiej w pierwszych miesiącach I wojny światowej na podstawie literatury wspomnieniowej

Artur Golak

doi:10.21697/ucs.2021.27.1.02

Opublikowane: 2022-01-14

Tom 27 Nr 1 (2021)

Społeczeństwo polskie wobec armii rosyjskiej w pierwszych miesiącach I wojny światowej na podstawie literatury wspomnieniowej

Artur Golak

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ucs.2021.27.1.02

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie wizerunku żołnierzy rosyjskich prezentowanego na kartach literatury wspomnieniowej, dokumentującej pierwszy rok Wielkiej Wojny. Tekst prezentuje postawy i opinie na temat żołnierzy armii rosyjskiej. Konfrontowane są one z ukształtowanym, skrajnie negatywnym, stereotypem rosyjskiego żołnierza funkcjonującym w polskim społeczeństwie. W artykule prezentowane są opinie indywidualne oraz spostrzeżenia wynikające z obserwacji reakcji ogółu mieszkańców, a dotyczące zachowania rosyjskiego wojska, relacji z cywilami, prezencji żołnierskiej. W artykule autor wskazuje na elementy rzeczywistości społeczno-politycznej, które były źródłem takiego stanu rzeczy.

Słowa kluczowe:

I wojna światowa, Wielka Wojna, Królestwo Polskie, rosyjscy żołnierze, Kozacy, stereotyp

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Golak, A. (2022). Społeczeństwo polskie wobec armii rosyjskiej w pierwszych miesiącach I wojny światowej na podstawie literatury wspomnieniowej. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 27(1), 9–17. https://doi.org/10.21697/ucs.2021.27.1.02

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła

Daszyński I. (1957). Pamiętniki t. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.

Gajewska J. (2014), Ta wojna zmieni wszystko. Dziennik Janiny Gajewskiej. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwum Państwowych.

Glinka W. (1927), Pamiętnik z wielkiej wojny T.1: Narew – Berezyna. Warszawa: Skład Główny Gebethner i Wolff.

Hołówko T. (1924), Ze wspomnień germanofila. Materiały z dziejów walk o niepodległość, t. 1. Warszawa.

Jankowski Cz. (1923), Z dnia na dzień. Warszawa 1914 – 1915 Wilno. Wilno: Wydawnictwo Kazimierza Rutskiego.

Lednicki A. (1994), Pamiętnik 1914 – 1918. Warszawa: Biblioteka Narodowa.

Lubomirska M. (2002), Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej. 1914-1918. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Ostrowska L. (2014), Trochę zazdrości się tym, co nie dożyli tych czasów. Dziennik Ludwiki Ostrowskiej z Maluszyna. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych.

Pamiętniki chłopów, (1935). Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego.

Pamiętniki chłopów serja druga, (1936). Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego.

Szuścik J. (1925), Pamiętnik z wojny i niewoli. Cieszyn: Drukarnia P. Mitręgi.

Monografie i publikacje zbiorowe

Achmatowicz A. (2003), Polityka Rosji w kwestii polskiej w pierwszym roku Wielkiej Wojny 191 –1915. Warszawa: Neriton.

Chwalba A. (2014), Samobójstwo Europy. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Dobroński A.Cz. (1976), Dyslokacja wojsk rosyjskich w Królestwie Polskim przed I Wojną Światową. Studia i materiały do historii wojskowości, t. 20. Białystok, s. 241–284.

Dobroński A.Cz. (1979), Pobór do armii rosyjskiej i służba w niej żołnierzy z Królestwa Polskiego (1907–1914). Studia i materiały do historii wojskowości, t. 22. Białystok, s. 243–275.

Florczak I. (2018), Obraz armii rosyjskiej w okupowanej Galicji w świetle dzienników i wspomnień (1914–1915). Acta Universitatis Lodziensis Folia Historica, 102, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 75–87.

Jaroniec P. (2016), Obraz żołnierzy Armii Czerwonej we wspomnieniach kombatantów „ludowego” Wojska Polskiego walczącego na froncie wschodnim w latach 1943– 1945, publikowanych w polskiej prasie codziennej w latach 70. XX w. Przyczynek do zagadnienia. Studia z dziejów wojskowości, t. 5. Białystok, s. 193–214.

Legieć J. (2013), Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874– 1913. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.

Przeniosło M. (1999), Chłopi Królestwa Polskiego wobec Legionów Polskich 1914–1916 [w:] S. Kalębka, N. Kasperek (red.), Między irredentą a kolaboracją. Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborców. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 167–180.

Smoliński A. (2017), Wizerunek piechura, kawalerzysty i Kozaka Armii Rosyjskiej oraz jeńca rosyjskiego z czasów Wielkiej Wojny w dziennikach, pamiętnikach i wspomnieniach żołnierzy Legionów Polskich [w:] A. Smoliński (red.), Mało znana I wojna światowa. Studia i szkice z dziejów Wielkiej Wojny na froncie wschodnim. Grajewo: Stara Szuflada, s. 95–175.

Prasa

„Kurier Warszawski” (1914), nr 209, s. 4.

„Kurier Warszawski” (1914), nr 211 dodatek nadzwyczajny.

„Kurier Warszawski” (1914), nr 211 2-gi dodatek nadzwyczajny.

Słowniki

Głowiński M. (1976) [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, (wyd. 1, s. 289). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Google Scholar