René Girarda teoria mimetyczna. Między religią a polityką

Adam Romejko

doi:10.21697/CSP.2019.23.1.09

Opublikowane: 2019-08-23

Nr 23 (2019)

René Girarda teoria mimetyczna. Między religią a polityką

Adam Romejko

Chrześcijaństwo-Świat-Polityka

Dział: Temat numeru

https://doi.org/10.21697/CSP.2019.23.1.09

Abstrakt

W świecie zachodnim popularne jest przekonanie, że sfera polityczna i religijna (państwowa i kościelna) są niezależne (por. Mt 22,21). Uczonym, który uważał, że u początków ludzkiej kultury (cywilizacji) było inaczej, jest francuski antropolog i literaturoznawca René Girard. Podkreśla on, że religia (rytuał ofiarniczy) stoi u podstaw ludzkich instytucji, w tym tych o politycznym charakterze. W wypracowanej teorii, określanej mianem mimetycznej, zwraca uwagę na przemoc, która w kolektywnej formie jest w stanie budować i podtrzymywać egzystencję ludzkiej wspólnoty. W teorii mimetycznej pojawiają się cztery kwestie korespondujące z polityką: 1) budowanie politycznej wspólnoty na podstawie niechęci do innych (jednostki, grupy mniejszościowej); 2) wykorzystanie ludzkiego mimetyzmu w kierowaniu grupami społecznymi; 3) pozycjonowanie siebie jako ofiary, które ma na celu zyski polityczne itp.; 4) nowoczesna troska o ofiary, stanowiąca oręż wobec politycznych przeciwników. Teorię mimetyczną można stosować w badaniach politycznych fenomenów. W niniejszym artykule zanalizowano za pomocą „Girardowskich okularów” niemiecki talk-show maybrit illner z dn. 2 listopada 2017 r

Słowa kluczowe:

René Girard, maybrit illner, polityka, religia, teoria mimetyczna

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Romejko, A. (2019). René Girarda teoria mimetyczna. Między religią a polityką. Chrześcijaństwo-Świat-Polityka, (23), 134–148. https://doi.org/10.21697/CSP.2019.23.1.09

Cited by / Share

Bibliografia

Frazer J. G. (1971), Złota gałąź, Warszawa, t. 1.
Google Scholar

Geremek R. (2005), Niemieckie gadanie, „Ozon” nr 35.
Google Scholar

Girard R. (1961), Mensonge romantique et vérité romanesque, Paris.
Google Scholar

Girard R. (1972), La violence et le sacré, Paris.
Google Scholar

Girard R. (1978) Des choses cachées depuis la fondation du monde, Paris.
Google Scholar

Girard R. (1983), Rzeczy ukryte od założenia świata, „Literatura na Świecie”, nr 12.
Google Scholar

Girard R. (1988), Logos Heraklita i Logos Jana, „Studia Filozoficzne” nr 10.
Google Scholar

Girard R. (1991) Kozioł ofiarny, Łódź.
Google Scholar

Girard R. (1992), Dawna droga, która kroczyli ludzie niegodziwi, Warszawa.
Google Scholar

Girard R. (1993), Sacrum i przemoc, Poznań, t. 1.
Google Scholar

Girard R. (1994), Sacrum i przemoc, Poznań, t. 2.
Google Scholar

Girard R. (1996a), Szekspir. Teatr zazdrości, Warszawa.
Google Scholar

Girard R. (1996b), The Girard Reader, red. J. G. Williams, New York.
Google Scholar

Girard R. (2001), Prawda powieściowa i kłamstwo romantyczne, Warszawa.
Google Scholar

Girard R. (2002), Widziałem szatana spadającego z nieba jak błyskawica, Warszawa.
Google Scholar

Girard R. (2006), Początki kultury, Kraków.
Google Scholar

Girard R. (2010), Battling to the End. Conversations with Benoît Chantre, East Lasing.
Google Scholar

Girard R. (2013), Rzeczy ukryte od założenia świata. Geneza kultury i instytucji, „Rocznik Antropologii Historii”, nr 2.
Google Scholar

Goszczyńska M. (1988), Wstęp tłumacza, „Studia Filozoficzne” nr 1.
Google Scholar

Hobbes T. (2005), Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Warszawa.
Google Scholar

Ludzkie, arcyludzkie (2008), „Newsweek Polska“ nr 52.
Google Scholar

Maybrit illner vom 02.11.17. Europa läuft die Zeit davon – Warten auf Berlin, https://youtu.be/gun6VKdnkXo [24.11.2017].
Google Scholar

Palaver W. (2003), René Girards mimetische Theorie. Im Kontext kulturtheoretischer und gesellschaftspolitischer Fragen, Münster – Hamburg – London.
Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (2000), red. K. Dynarski, M. Przybył, Poznań.
Google Scholar

Romejko A. (2013), Joseph Ratzinger jako wdzięczny kozioł ofiarny w świetle publikacji tygodnika „Der Spiegel”, „Studia Gdańskie”, t. 32.
Google Scholar

Romejko A. (2015), Polacy w Wielkiej Brytanii: interpretacja mimetyczna, Tuchów.
Google Scholar

Schwager R. (1994a), Biblische Texte als „Mischtexte”. Das hermeneutisch-spirituelle Programm der „Entmischung”, „Katechetische Blätter”, nr 119.
Google Scholar

Schwager R. (1994b), Brauchen wir einen Sündenbock? Gewalt und Erlösung in den biblischen Schriften, Wien – München.
Google Scholar

The Colloquium on Violence and Religion, http://violenceandreligion.com/ [29.11.2017].
Google Scholar

Williams J. G. (2012), Girardians. The Colloquium on Violence and Religion, 1990-2010, Wien – Zürich – Berlin – Münster.
Google Scholar

Zambrzycki M. (2013), Homo Bioelektromimeticus. System pojęć i hipotez modelowych, „Studia Gdańskie” 2013, t. 32.
Google Scholar