Przedawnienie skarg i działań z tytułu naruszeń będących przestępstwami kanonicznymi

DARIUSZ  BOREK

doi:10.21697/pk.2019.62.3.03

Opublikowane: 2019-09-07

Tom 62 Nr 3 (2019)

Przedawnienie skarg i działań z tytułu naruszeń będących przestępstwami kanonicznymi

DARIUSZ BOREK

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.3.03

Abstrakt

Naruszenia stanowiące przestępstwa kanoniczne wywołują określone skutki prawne, zarówno karne, jak i pozaprawne. Wśród skutków ściśle karnych można znaleźć możliwość pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności. W tym celu Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. klasyfikuje dwa rodzaje działań związanych z popełnionym przestępstwem: skargę kryminalną (actio criminalis) oraz działanie w celu wykonania kary (action ad poenam exsequendam), czyli skargę penalną. Naruszenie będące przestępstwem może pociągać za sobą inne, niekarne skutki, jak np. skargę o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem (actio ad damna reparanda), stwierdzenie przeszkody do święceń, wydalenie z instytutu zakonnego. Przedawnienie, które jest przedmiotem niniejszego artykułu, jest więc związane z różnymi możliwymi skutkami, jakie niesie ze sobą naruszenie stanowiące przestępstwo kanoniczne.
Mając na uwadze wszystkie te możliwe skutki naruszeń stanowiących przestępstwa kanoniczne, zasadne wydaje się ustalenie materii przedawnienia. Próbując znaleźć odpowiedzi na te pytania, autor stara się skupić na następujących zagadnieniach: 1.Przedawnienie.1.1.Zagadnienia wstępne. 1.2.Główne pojęcia i elementy. 2. Przedawnienie w ramach odpowiedzialności karnej 2.1. Wymierzanie i wykonywanie kary. 2.2. Deklarowanie kary. 2.3. Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary. 3. Przedawnienie w ramach odpowiedzialności cywilnej i dyscyplinarnej 3.1. Działanie w celu naprawienia szkody. 3.2. Wydalenie z instytutu zakonnego.

Słowa kluczowe:

Przestępstwo, kanoniczne prawo karne, kanoniczny proces karny, skarga o naprawienie szkód, przedawnienie, przestępstwa zarezerwowane dla Kongregacji Nauki Wiary, cywilna odpowiedzialność, dyscyplinarna odpowiedzialność, wydalenie z instytutu

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

BOREK , D. . (2019). Przedawnienie skarg i działań z tytułu naruszeń będących przestępstwami kanonicznymi . Prawo Kanoniczne, 62(3), 55–88. https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.3.03

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła
Google Scholar

Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi, Dichiarazione circa la celebrazione dei sacramenti da parte dei sacerdoti che hanno attentato il matrimonio, 19 maggio 1997, „Communicationes” 29 (1997), s. 17-18.
Google Scholar

Sacra Congregatio Episcoporum et Regularium, Praescriptionis in causis criminalibus ecclesiasticis, Acta Sanctae Sedis 30 (1897-1898), s. 677-678, cały tekst odpowiedzi Kongregacji znajduje się na str. 677-698.
Google Scholar

Joannes Paulus II, Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum Sanctitatis Tutela, 30 aprilis 2001, AAS 93 (2001), s. 737-739.
Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei, Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierarchos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis, 18 maii 2001, AAS 93 (2001), s. 785-788.
Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei, Breve relazione circa le modifiche introdotte nelle Norme de gravioribus delictis riservato alla Conregazione per la Dottrina della Fede, 15 luglio 2010, AAS 102 (2010), s. 432-434.
Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), AAS 102 (2010), s. 419-434.
Google Scholar

Pontificium Consilium de Legum Textibus Interpretandis, Acta et documenta PCCICR, Conregatio Plenaria diebus 20-29 octobris 1981 habita, Typis Polyglotiis Vaticanis 1991, s. 565-574.
Google Scholar

Tribunale Apostolico della Rota Romana, Decreto c. Ragni, 16 febbraio 1993, „Ius Ecclesiae” 6 (1994), s. 217-229.
Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum generale de delicto attentatae sacrae ordinationis mulieris, 19.12.2007, AAS 100 (2008), s. 403.
Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum quo ad Paenitentiae sacramentum tuendum, 23.09.1988, AAS 80 (1988), s. 1367.
Google Scholar

Segreteria di Stato, Rescript from Audience of His Holiness, „Ius Ecclesiae” 8 (1996), s. 193.
Google Scholar

Franciscus, Litterae apostolicae m.p. Communis Vita, 19.04.2019r., w: http://www.vatican.va/content/francesco/la/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190319_communis-vita.html.
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

Astigueta D.G., Delitti imprescrittibili nella Chiesa?, „Periodica” 101 (2012), s. 103-158.
Google Scholar

Bączkowicz F., Prawo Kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, tom 3, Opole 1958.
Google Scholar

Borek D., Concursus in delicto. Formy zjawiskowe przestępstwa w kanonicznym prawie karnym (studium prawno-historyczne), Warszawa 2014.
Google Scholar

Borek D., La dimissione dei reigiosi a norma del can. 694 del Codex del 1983: è una pena espiatoria latae sententiae?, Commentarium pro Religiosis et Missionariis 81 (2000), n. I-II, s. 67-95.
Google Scholar

Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wary (Normy materialne i procesowe), Tarnów 2019.
Google Scholar

Borek D., Wydalenie z instytutu zakonnego w świetle aktualnie obowiązującego kanonicznego prawa karnego, Tarnów 2016.
Google Scholar

Borras A., Les sanctions dans l’Eglise, Parigi 1990.
Google Scholar

Brown Ph.J., Prescription and Statutes of Limitation, w: Canon Law Society of America, Proceedings of the Seventieth Annual Convention, Kansas City, Missouri, Washington 2008, s. 383-481.
Google Scholar

Ciprotti P., Diritto penale canonico, Enciclopedia giuridica Treccani, Istituto della Enciclopedia Italiana, t. 11, Roma 1989, s. 13.
Google Scholar

Cito D., La prescrizione in materia penale, w: Processo penale e tutela dei diritti nell’Ordinamento canonico, a cura di D. Cito, Milano 2005, s. 208-233.
Google Scholar

Cito D., Questioni sulla prescrizione dell’azione criminale /art. 7 m.p. Sacramentrum sanctitatis tutle/, w: Quaderni di Ius Missionale a cura di Papale Claudio, Città del Vaticano 2016, s. 27-44.
Google Scholar

Cucci G. - Zollner H., Chiesa e pedofilia. Una ferita aperta. Un approccio psicologico-pastorale, Venezia 2010.
Google Scholar

Czajka S., Przedawnienie w prawie karnem kanonicznem, Lublin 1934.
Google Scholar

De Paolis V. - Cito D., Le sanzioni nella Chiesa, Roma 2000.
Google Scholar

De Paolis V.- D’Auria A., Le Norme Generali. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro Primo, Roma 2008.
Google Scholar

De Paolis V., Norme de gravioribus delictis riservati alla Congregazione per la Dottriona della Fede, „Periodica” 91 (2002), s. 273-312.
Google Scholar

J. Llobell, I delitti riservati alla Congregazione per la Dottrina della Fede, Quaderni della Mandola 5 Milano 1997, s. 237-278.
Google Scholar

Krukowski J. - Sobański R., Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego. Tom I, Księga I Normy Ogólne, Poznań 2003.
Google Scholar

Lega M. - Bartoccetti V., Commentarius in iudicia ecclesiastica iuxta Codicem iuris canonici, IV Roma 1889-1905.
Google Scholar

Llobell J., Il giusto processo penale nella Chiesa e gli interventi (recenti) della Santa Sede, „Archivio Giuridico” 232 (2012) nr. 2, s. 165-224.
Google Scholar

Llobell J., Sull’interruzione e sulla sospensione della prescrizione dell’azione penale, „Ius Ecclesiae” 25 (2013), s. 641-661.
Google Scholar

Myrcha M., Prawo karne. Kara, tom II, Warszawa 1960.
Google Scholar

Paglialunga S., La prescrizione ne diritto penale canonico, „Periodica” 107 (2018), s. 327-357.
Google Scholar

Papale C., Il processo penale canonico. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro VII, Parte IV, Città del Vatocano 2012.
Google Scholar

Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, Tom IV, Olsztyn 2009.
Google Scholar

Pighin B.F., Diritto penale canonico, Venezia 2008.
Google Scholar

Renati C.G., Prescription and derogation from prescription in sexual abuse of minors cases, „The Jurist” 67 (2007), s. 503-519.
Google Scholar

Sánchez Girón J.L., Algunos interrogantes en la disciplina codicial sobre la prescripción de la acción criminal, w: Iustitia et Iudicium. Studi di diritto matrimoniale e processuale canonico in onore di Antoni Stankiewicz, a cura di Janusz Kowal e Joaquín Llobell, Vol. IV, Città del Vaticano 2010, s. 2167-2185.
Google Scholar

Scicluna Ch.J., Procedura e prassi presso la Congregazione per la Dottrina della Fede ai Delicta Graviora, w: Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, pod red. D. Cito, Milano 2005, s. 279-301.
Google Scholar

Skonieczny P., Koncepcja przedawnienia kanonicznego. Uwagi prawnoporównawcze i teoretycznoprawne do kan. 197 KPK (kan. 1540 KKKW), ze szczególnym uwzględnieniem kanonizowanej ustawy polskiej, „Prawo Kanonicze” 56/1 (2013), s. 3-30.
Google Scholar

Skonieczny P., Przesłanki przedawnienia kanonicznego ze szczególnym uwzględnieniem kanonizowanej ustawy cywilnej polskiej, „Prawo Kanoniczne” 57/2 (2014), s. 91-128.
Google Scholar

Stokłosa M., Przedawnienie skargi kryminalnej w prawie kanonicznym, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013) nr 4, s. 139-154.
Google Scholar

Syryjczyk J., Sankcje w Kościele. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2008.
Google Scholar

Urru A.G., Punire per salvare. Il sistema penale nella Chiesa, Roma 2001.
Google Scholar

Woestmen W.H., Ecclesiastical Sanctions and the Penal Process. A Commentary on the Code of Canon Law, 2 ed., Ottawa 2003.
Google Scholar

Wójcik B. - Krukowski J.- F.Lempa, Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego, T. 4, Lublin 1987.
Google Scholar

DARIUSZ BOREK

Afiliacja:

Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska

Biogram

O. dr hab. dariusz Borek, prof. uczelni – należy do prowincji pw. św. Józefa w Polsce Zakonu Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (Karmelici). Od 2001 roku jest zatrudniony na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Jest autorem różnych publikacji – monografii i artykułów – szczególnie z zakresu kano- nicznego prawa karnego.