Czy adhortacja „Amoris Laetitia” zmieniła kan. 915 KPK?

PIOTR  MAJER

doi:10.21697/pk.2019.62.4.04

Opublikowane: 2019-11-09

Tom 62 Nr 4 (2019)

Czy adhortacja „Amoris Laetitia” zmieniła kan. 915 KPK?

PIOTR MAJER

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.04

Abstrakt

Niezależnie od wątpliwości natury teologicznej – czy to w dziedzinie teologii moralnej, czy zgodności magisterium Franciszka z wcześniejszym nauczaniem Kościoła – nie wydaje się, by kan. 915 stanowił przeszkodę natury prawnej dla dopuszczania do Komunii Świętej, po przeprowadzonym rzetelnym rozeznaniu osobistym i duszpasterskim, niektórych osób, które po rozwodzie cywilnym żyją w nowych związkach i których sytuacja życiowa została oceniona, zgodnie z nauczaniem adhortacji Amoris laetitia, jako wolna od ciężkiej winy. Trzy przesłanki zawarte w tym przepisie – grzech ciężki, uporczywe trwanie w nim i oczywistość grzechu – w świetle nauczania papieskiego mogą w ogóle nie weryfikować się w szczególnych sytuacjach konkretnych osób. Wówczas kan. 915 nie ma zastosowania.

Należy też pamiętać, iż zakaz dopuszczania do Eucharystii „osób trwających z uporem w jawnym grzechu ciężkim” nie ma też zastosowania w przypadku wątpliwości co do istnienia grzechu ciężkiego i jego charakteru oczywistego oraz uporu w złem, a wobec treści zawartych w posynodalnej adhortacji trudno mówić, by nie pojawiały się poważne wątpliwości co do tego, że każdy rozwiedziony, który zawarł nowy związek, jest publicznym, ciężkim grzesznikiem, który nie ma woli zmiany swej sytuacji.

Dlatego, odpowiadając na pytanie zawarte w tytule niniejszego artykułu, wypada stwierdzić, że po Amoris laetitia kan. 915 nie musi być zmieniany, zachowuje swą aktualność, ale wobec osób rozwiedzionych, które zawarły nowe związki, jego interpretacja musi uwzględniać magisterium papieża Franciszka, tak jak uwzględniała dotychczasowe nauczanie Kościoła.

Słowa kluczowe:

Amoris laetitia, Komunia Święta, Eucharystia, rozwiedzeni w nowych związkach

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

MAJER, P. . (2019). Czy adhortacja „Amoris Laetitia” zmieniła kan. 915 KPK? . Prawo Kanoniczne, 62(4), 91–111. https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.04

Cited by / Share

Bibliografia

Aznar Gil F., El debate sinodal (2014) sobre la situación eclesial de los fieles divorciados y casados de nuevo civilmente, Apollinaris, 87 (2014), s. 447-485.
Google Scholar

Aznar Gil F.R., Uniones matrimoniales irregulares. Doctrina y pastoral de la Iglesia, Salamanca 1993, s. 205-220.
Google Scholar

Burke R.L., Canon 915: The discipline regarding the denial of Holy Communion to those obstinately persevering in manifest grave sin, Periodica 96 (2007), s. 3-58.
Google Scholar

Coccopalmerio F., Radość miłości. Przewodnik po ósmym rozdziale adhortacji „Amoris laetitia” papieża Franciszka, Kraków 2017.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Google Scholar

De Paolis V., Rozwiedzeni żyjący w nowych związkach a sakramenty, w: Pozostać w prawdzie Chrystusa. Małżeństwo i komunia w Kościele katolickim, red. R. Dodaro, Poznań 2015, s. 175-204.
Google Scholar

Dyduch J., Adhortacja „Amoris laetitia”twórczą kontynuacją adhortacji „Familiaris consortio”?, w: Dyskusje nad „Amoris laetitia” (Annales Canonici Monographiae, nr 6), red. P. Kroczek, Kraków 2017, s. 43-44.
Google Scholar

Foster J. J. M., Sacramental Law: Selected Developments in Twenty-Five Years of Praxis, The Jurist, 69(2009), s. 498-501.
Google Scholar

Góralczyk P., Powtórne związki małżeńskie w teologicznym i etycznym świetle, Ząbki 1995.
Google Scholar

Góralski W., Adhortacja apostolska „Amoris laetitia” papieża Franciszka. Prezentacja dokumentu z komentarzem do nn. 300-308, Płock 2016.
Google Scholar

Góralski W., Potrzebna urzędowa wykładnia. O właściwą interpretację rozdziału VIII adhortacji apostolskiej papieża Franciszka „Amoris laetitia”, Niedziela, r. 2016, nr 45, 6.11.2016, s. 28-29.
Google Scholar

Góralski W., Problem dostępu do Komunii świętej katolików rozwiedzionych i żyjących w małżeństwie cywilnym, w: Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym i w prawie polskim, red. J. Krukowski, M. Sitarz, K. Gręźlikowski, Lublin 2017, s. 87-108.
Google Scholar

Góralski W., Problem udziału w życiu sakramentalnym osób żyjących w niekanonicznych związkach małżeńskich, Roczniki Nauk Prawnych, 14 (2004), zesz. 2., s. 97-107.
Google Scholar

Gręźlikowski J., Wymiar prawny pozostawania katolika w związku niesakramentalnym, Forum Iuridicum, 4 (2005), s. 159-188.
Google Scholar

Hendriks J., «Ad sacram communionem ne admittantur...» Adnotationes in can. 915, Periodica, 79(1990), s. 163-176.
Google Scholar

Hendriks J., Pecado manifiesto, w: Diccionario General de Derecho Canónico, red. J. Otaduy, A. Viana, J. Sedano, t. VI, Pamplona 2012, s. 56.
Google Scholar

Hryniewicz H., Blask miłosierdzia, Kraków 2015.
Google Scholar

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio” o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, 22.11.1981, Watykan 1981.
Google Scholar

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Reconciliatio et paenitentia” do episkopatu duchowieństwa i wiernych po Synodzie Biskupów o pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła, 2.12.1984, Watykan 1984.
Google Scholar

Janczewski Z., Przyjmowanie Eucharystii przez osoby żyjące w małżeństwach niesakramentalnych, w: Reddite ergo qua sunt caesaris caesari et qua sunt Dei Deo. Studia in honorem prof. Josephi Krukowski dedicata, red. M. Sitarz, P. Stanisz, H. Stawniak, Lublin 2015, s. 408-412.
Google Scholar

Janczewski Z., Udzielanie Komunii św. osobom rozwiedzionym? Analiza adhortacji „Amoris laetitia” papieża Franciszka, Prawo Kanoniczne 59 (2016), nr 2, s. 41-58.
Google Scholar

Jone H., Commentarium in Codicem Iuris Canonici, t. II, Paderborn 1954.
Google Scholar

Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Warszawa 1992.
Google Scholar

Kania T., L’ammissibilità all’Eucaristia dei divorziati risposati: l’insegnamento della Chiesa e la discussione teologico-morale contemporanea, Roma 1997.
Google Scholar

Kantor R., To Bóg jest miłością a nie miłość bogiem. Małżeństwo, nieprawidłowe związki, duszpasterstwo niesakramentalnych, Tarnów 2009.
Google Scholar

Konferencja Episkopatu Polski, Wytyczne pastoralne do adhortacji „Amoris laetitia”, 9.06.2018, Wiadomości KAI. Biuletyn Katolickiej Agencji Informacyjnej, 17.06.2018, nr 24, s. 8-13.
Google Scholar

Kongregacja Doktryny Wiary, List na temat przyjmowania Komunii świętej przez wiernych rozwiedzionych i żyjących w nowych związkach, 14.09.1994, L’Osservatore Romano. Wydanie polskie, 15 (1994), nr 11, s. 49-52.
Google Scholar

Kowal W., The Non-Admission of the Divorced and Remarried Persons to Holy Communion: Canon 915 Revisited, Studia Canonica, 49 (2015), s. 418-427.
Google Scholar

Krajczyński J., Droga rozeznawania. Pomoc dla osób rozwiedzionych żyjących w nowych związkach, Ius Matrimoniale, 28 (2017), nr 2, s. 17-46.
Google Scholar

Krajczyński J., Rozeznawanie sytuacji osób rozwiedzionych żyjących w nowych związkach. Praktyczny komentarz do „Amoris laetitia”, Kraków 2017.
Google Scholar

Kroczek P., Duszpasterska troska o rodziny zranione, w: Droga do „Amoris laetitia” (Annales Canonici Monographiae, nr 5), red. P. Kroczek, J. Krzywda, A. Sosnowski, Kraków 2017, s. 141-158.
Google Scholar

Kupczak J., Źródła sporu o „Amoris laetitia”, Poznań 2018.
Google Scholar

Licciardi G., Il capitolo VIII dell’Esortazione Apostolica „Amoris laetitia” tra logica pastorale e diritto canonico, Laurentianum, 58 (2017), s. 377-423.
Google Scholar

Machinek M., Logika inkluzji papieża Franciszka. Pytanie otwarte na marginesie adhortacji „Amoris laetitia”, Forum Teologiczne, 18 (2017), s. 195-209.
Google Scholar

Majer P., Komentarz do kan. 1184, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. III, cz. 2: Księga IV. Uświęcające zadanie Kościoła, red. J. Krukowski, Poznań 2011, s. 401.
Google Scholar

Majer P., Prawo kanoniczne a zgorszenie, Pastores, nr 59 (2), 2013 r., s. 127-134.
Google Scholar

Majer P., Proces małżeński skrócony przed biskupem, w: Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio «Mitis Iudex Dominus Iesus» papieża Franciszka, red. P. Skonieczny, Tarnów 2015, s. 168-169.
Google Scholar

Majer P., Zawarcie małżeństwa kanonicznego bez skutków cywilnych (kan. 1071 § 1, 2º Kodeksu Prawa Kanonicznego), Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2009.
Google Scholar

Mały Słownik Języka Polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 1997.
Google Scholar

Motu proprio Jana Pawła II Iusti iudicis, 28 czerwca 1988 r., AAS 80 (1988), ss. 1258-1261.
Google Scholar

Müller G., Świadectwo mocy łaski. O nierozerwalności małżeństwa i debacie dotyczącej dopuszczenia do sakramentów osób rozwiedzionych żyjących w nowych związkach, w: Pozostać w prawdzie Chrystusa. Małżeństwo i komunia w Kościele katolickim, red. R. Dodaro, Poznań 2015, s. 143-159.
Google Scholar

Müller G.L., Dlaczego adhortacja „Amoris Laetitia” może i powinna być rozumiana w sensie ortodoksyjnym, w: R. Buttiglione, Przyjacielska odpowiedź krytykom „Amoris Laetitia”, Kraków 2018, s. 5-30.
Google Scholar

Muszala A., Rozeznawanie w „Amoris laetitia” papieża Franciszka, w: Rozeznanie – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, red. Sz. Drzyżdżyk, M. Gilski, Kraków 2019, s. 221-251.
Google Scholar

Nowicka U., Komunia dla rozwodników? Refleksje na kanwie wypowiedzi Prefekta Kongregacji Nauki Wiary z 23 października 2013 r., w: Reddite ergo qua sunt caesaris caesari et qua sunt Dei Deo. Studia in honorem prof. Josephi Krukowski dedicata, red. M. Sitarz, P. Stanisz, H. Stawniak, Lublin 2015, s. 532-546.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych, Deklaracja o dopuszczaniu do Komunii Świętej rozwiedzionych, którzy zawarli nowy związek, 24.06.2000, L’Osservatore Romano. Wydanie polskie, 21 (2000), nr 10, s. 55-56.
Google Scholar

Peters E., On the appearance of the pope’s letter to the Argentine bishops in the Acta Apostolicae Sedis, https://canonlawblog.wordpress.com/2017/12/04/on-the-appearance-of-the-popes-letter-to-the-argentine-bishops-in-the-acta-apostolicae-sedis/, dostęp 10.06.2019.
Google Scholar

Peters E., The Canonical Position of „Amoris Laetitia”, Fellowship of Catholic Scholars Quarterly 40(2017), nr 1-2, s. 15-19.
Google Scholar

Plezia M. (red.), Słownik łacińsko-polski, t. III, Warszawa 1969.
Google Scholar

Pontificia Commissio Codici Iuris Canonici Recognoscendo, Relatio complectens synthesim animadversionum ab Em.mis atque Exc.mis Patribus Commissionis ad novissimum schema Codicis Iuris Canonici exhibitarum, cum responsionibus a secretaria et Consultoribus datis, Città del Vaticano 1981.
Google Scholar

Posynodalna adhortacja apostolska papieża Franciszka Amoris laetitia o miłości w rodzinie z 19 marca 2016 r., AAS 108 (2016), s. 311-446; Przekład polski zaaprobowany przez Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej, Wydawnictwo M, Kraków 2016.
Google Scholar

Región Pastoral Buenos Aires, Criterios básicos para la aplicación del capitulo VIII de Amoris laetitia, 5 września 2016 r., polskie tłumaczenie: https://www.deon.pl/religia/wiara-i-spoleczenstwo/art,1248,list-biskupow-ws-amoris-laetitia-pelny-tekst.html (dostęp 10.06.2019).
Google Scholar

Reskrypt Sekretarza Stanu ex audientia Sanctissimi z 5 czerwca 2017 r., AAS, 108 (2016), s. 1074.
Google Scholar

Rozeznanie – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, red. Sz. Drzyżdżyk, M. Gilski, Kraków 2019.
Google Scholar

Rozkrut T., Ochrona Eucharystii a zakaz dopuszczania do Komunii świętej osób trwających z uporem w jawnym grzechu ciężkim, Annales Canonici, 1 (2005), s. 36-44.
Google Scholar

Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 1997.
Google Scholar

Steczkowski P., Dopuszczenie do Komunii Świętej osób żyjących po małżeńsku bez małżeństwa – norma czy subiektywna ocena?, w: Dyskusje nad „Amoris laetitia” (Annales Canonici Monographiae, nr 6), red. P. Kroczek, Kraków 2017, s. 78-93.
Google Scholar

Szczot E., Dopuszczanie do Komunii świętej wiernego katolika podlegającego normie kan. 915 KPK, Roczniki Nauk Prawnych, 8 (1998), s. 205-223.
Google Scholar

Travers P.L., «Amoris Laetitia» and Canon 915: a merciful return to the «letter of the law», Periodica, 107(2018), s. 367-418.
Google Scholar

Vermeersch A., Creusen J., Epitome Iuris Canonici cum comentariis ad scholas et ad usum privatum, t. II, Mechliniae – Romae 1949.
Google Scholar

Werckmeister J.: Access to the Sacraments for Remarried Divorcees, Revue de Droit Canonique, 48 (1998), s. 59-78.
Google Scholar