Miejsca kultu maryjnego w litewskiej prowincji bazylianów w XVII-XVIII wieku

Dorota Wereda

doi:10.21697/sc.2023.30.2.14

Published: 2023-12-31

Vol. 30 No. 2 (2023)

Marian Cult Places in the Lithuanian Province of the Basilians in the 17th-18th Centuries

Dorota Wereda

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2023.30.2.14

Abstract

One of the tasks of the Basilian Order of the Lithuanian Province in the 17th and 18th centuries was activity at the places of Marian cult. Thanks to the Basilians' efforts, two venerated Marian images were crowned with papal crowns. The Basilians initiated the practice of celebrating jubilee years and benefited from the indulgence privileges granted by the Holy See. They created visual and musical settings at places which attracted large numbers of pilgrims. Marian places of worship created by the Basilians contributed to the strengthening of the Uniate Orthodox Church community and the integration of the diverse society in the north-eastern areas of the Polish-Lithuanian Commonwealth.

Keywords:

Uniate Church, Lithuanian province of the Basilians, Marian cult, religious culture, Grand Duchy of Lithuania

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Wereda, D. (2023). Marian Cult Places in the Lithuanian Province of the Basilians in the 17th-18th Centuries. Saeculum Christianum. Historical Writings, 30(2), 194–209. https://doi.org/10.21697/sc.2023.30.2.14

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Acta Sacrae Congregationis de Propaganda Fide Ecclesiam catholicam Ucrainae et Bielarusjae spectantia, coll. P. A. G. Welykyj, vol. 1: 1622-1667, Romae 1953; vol. 2: 1667-1710, Romae 1954.
Google Scholar

Documenta Pontificum Romanorum historiam Ucrainae illustrantia (1075-1953), vol. 2: 1700-1953, coll. P. A. G. Welykyj, Romae 1954.
Google Scholar

Epistolae Josephi Welamin Rutskyj metropolita Kioviensis Catholici, coll. P. A. G. Welykyj, Romae 1956.
Google Scholar

Radziwiłł A. S., Pamiętnik o dziejach w Polsce, tłum. i oprac. A. Przyboś, R. Żelewski, t. 2-3, Warszawa 1980.
Google Scholar

Supplicationes Ecclesiae Unitae Ucrainae et Bielarusjae, coll. P. A. G. Welykyj, vol. 1: 1600-1699, Romae 1960.
Google Scholar

Археoгрaфическій Сборник документов, относящийся к истории северо-западной Pуси, t. 12, Вильна, 1900.
Google Scholar

Baranowski A. J., Koronacje wizerunków maryjnych w czasach baroku. Zjawisko kulturowe i artystyczne, Warszawa 2003.
Google Scholar

Bartoszewicz K., Tadeusz Ogiński i jego pamiętnik (1712-1783), „Przegląd Historyczny”, 18/1914, s. 51-83.
Google Scholar

Chomik P., Kult Ikon Matki .Bożej w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII wieku, Białystok 2003.
Google Scholar

Gil A., Kult ikony Matki Boskiej Chełmskiej. Źródła i konteksty, w: Przywrócona pamięci. Ikona Matki Boskiej Chełmskiej: ikonografia – kult – kontekst społeczny, red. A. Gil, M. Kalinowski, I. Skoczylas, Lublin–Lwów 2016, s. 59-73.
Google Scholar

Gil A., Źródła kultu Matki Boskiej Chełmskiej. Z dziejów religijności w XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, red. W. Deluga, M. Janocha, Warszawa 2004, „Series Byzantina”, t. 2, s. 203-218.
Google Scholar

Giżycki J. M. [Wołyniak], Monaster bazyliański w Ladach na Białej Rusi, Kraków 1891.
Google Scholar

Janonienė R., Vilniaus Dievo Motinos ikona ir jos kultas Švč. Trejybės cerkvėje, „Menotyra”, 24/2017, s. 1-16.
Google Scholar

Jodkowski J., Świątynia warowna na Kołoży w Grodnie w świetle badań archiwalnych i archeologicznych dokonanych w 1933 r., Grodno 1936.
Google Scholar

Kempa T., Konflikty wyznaniowe w Wilnie od początku reformacji do końca XVII wieku, Toruń 2016.
Google Scholar

Kras P., Pokuta publiczna heretyków: formy i funkcje, „Roczniki Humanistyczne”, 59/2011, z. 2, s. 5-26.
Google Scholar

Lorens B., Bazylianie prowincji koronnej w latach 1743-1780, Rzeszów 2014.
Google Scholar

Lorens B., Monaster bazyliański w Chełmie w XVII i XVIII wieku, w: Przywrócona pamięci. Ikona Matki Boskiej Chełmskiej: ikonografia – kult – kontekst społeczny, red. A. Gil, M. Kalinowski, I. Skoczylas, Lublin–Lwów 2016, s. 299-326.
Google Scholar

Lorens B., Muzyka w działalności duszpasterskiej bazylianów w Rzeczypospolitej w XVIII wieku, „Muzyka”, 64/2019, z. 2, s. 49-69, https://doi.org/10.36744/m.118.
Google Scholar

Mironowicz A., O początkach żyrowickiego sanktuarium, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 119/2022, s. 281-311, https://doi.org/10.31743/abmk.12411.
Google Scholar

Moskałyk J., Teologia Kościoła katolickiej metropolii kijowskiej w końcu XVI I w wieku XVII, Lublin 2001.
Google Scholar

Nabywaniec S., Unicka Archidiecezja Kijowska w okresie rządów Arcybiskupa Metropolity Felicjana Filipa Wołodkowicza 1762-1778, Rzeszów 1998.
Google Scholar

Nastalska J., Witkowska A., Ku ozdobie i obronie Rzeczypospolitej. Maryjne miejsca święte w drukach staropolskich, Lublin 2013.
Google Scholar

Rutkowska G., Kościół w życiu Heleny moskiewskiej, żony Aleksandra Jagiellończyka, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, 12/2020, nr 16, s. 261-307, https://doi.org/10.31261/SPiP.2020.16.12.
Google Scholar

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, Warszawa 1888; t. 12, Warszawa 1892.
Google Scholar

Walczak W., Unicka eparchia turowsko-pińska w XVII-XVIII wieku. Struktura organizacyjna, Białystok 2012.
Google Scholar

Walicki M., Cerkiew świętego Borysa i Gleba na Kołoży pod Grodnem, Warszawa 1929.
Google Scholar

Wereda D., Koronacje wizerunków maryjnych w Cerkwi unickiej, w: Koronacje wizerunku Matki Bożej na przestrzeni dziejów, red. E. Dziewońska-Chudy, M. Trąbski, Częstochowa–Warszawa, 2018, s. 67-79.
Google Scholar

Лісейчыкаў Д. В., Плавінскі М. А., «Цуд на востраве сярод водаў»: Браслаўскі Прачысценскі манастыр у святле пісьмовых крыніц і археалагічных даследаванняў, „Архіварыус: зборнік навуковых паведамленняў і артыкулаў”, 19/2021, s. 117-137.
Google Scholar

Сагановіч Г., Мілітарныя абрысы культу Божай Маці Жыровіцкай у ХVII ст., „Беларускі Гістарычны Агляд”, 25/2019, nr 1-2, s. 33-55.
Google Scholar

Щербицкий О., Достопримечательности Виленского Св.-Троицкого монастыря, Вильна 1914.
Google Scholar

Dorota Wereda

https://orcid.org/0000-0003-1084-2212

Affiliation:

Uniwersytet w Siedlcach Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Dorota Wereda – dr hab., pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Zajmuje się historią Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych, a szczególnie dziejami Cerkwi unickiej. Autorka książek: Biskupi unickiej metropolii kijowskiej w XVIII wieku (Siedlce–Lublin 2013); Unicka diecezja włodzimiersko-brzeska (część brzeska) w XVIII wieku, Siedlce 2014.