Tajne święcenia słowackich i czeskich księży w Polsce (1958-1989)

Mirosław Szumiło

doi:10.21697/sc.2021.28.1.15

Published:

Vol. 28 No. 1 (2021)

Tajne święcenia słowackich i czeskich księży w Polsce (1958-1989)

Mirosław Szumiło

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.1.15

Abstract

In the face of repression by the communist authorities, secret cooperation between Catholic Churches in Poland and Czechoslovakia was established after 1956. One of the least known and researched aspects of the assistance provided by the Polish Church was secret ordinations. In total, in the years 1958-1989, Polish bishops secretly ordained at least 53 priests from Czechoslovakia, including 48 Slovaks and 5 Czechs. They were mostly representatives of religious orders, mainly Salesians, Capuchins, Verbists and Jesuits. The most intensive period of support for the brothers in faith beyond the southern border were the years 1976-1981, when as many as 26 Slovaks and Czechs were ordained in Poland. The established list of ordained priests is undoubtedly incomplete, as few written documents have survived from this underground activity. The whole issue of cooperation between the Polish and Czechoslovakian churches during the communist period requires further, in-depth research.

Keywords:

secret ordination, Poland, Czechoslovakia, Roman Catholic church

Most read articles by the same author(s)

Mirosław Szumiło, Cooperation of the Slovak bishop Pavel Hnilica with Polish Catholics during 1964-1989 , Saeculum Christianum. Historical Writings: Vol. 30 No. 1 (2023)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Szumiło, M. (2021). Tajne święcenia słowackich i czeskich księży w Polsce (1958-1989) . Saeculum Christianum. Historical Writings, 28(1), 208–220. https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.1.15

Cited by / Share

References

Bačíková L., Pod’ a nasleduj ma, Prešov 2005.
Google Scholar

Banik A., W różnorodności ludzi i narodów wyraża się piękno Kościoła, w: M. Szczepanowicz, Kurierzy Słowa Bożego. Doświadczenie i dar, Kraków 2007, s. 293-299.
Google Scholar

Csontos L., Jednou nohou v kriminali, Trnava 2003.
Google Scholar

Csontos L., W prywatnej kaplicy ordynariusza obok katedry wrocławskiej, w: M. Szczepanowicz, Kurierzy Słowa Bożego. Doświadczenie i dar, Kraków 2007, s. 305-310.
Google Scholar

Konc J. OFM Cap, Zostałem wyświęcony w diecezji siedleckiej, w: M. Szczepanowicz, Kurierzy Słowa Bożego. Doświadczenie i dar, Kraków 2007, s. 299-305.
Google Scholar

Kuchař L. SSS, Przelot w cieniu radaru. Opowieść o dwóch takich, którzy otrzymali to, co było zakazane, Wrocław 2013.
Google Scholar

Osvald A., Boží dlžník. Subjektívny pohl'ad na môj život, Trnava 2008.
Google Scholar

Szczepanowicz M., Kurierzy Słowa Bożego. Doświadczenie i dar, Kraków 2007.
Google Scholar

Šimulčík J., Zápas o nádej. Z kroniky tajných kňazov 1969-1989, Prešov 2000.
Google Scholar

Tajovský B.V., Člověk musi hořet. Rozhovor Aleše Palana a Jana Pauluse s opatem želivskeho klaštera. Praha 2001.
Google Scholar

Žaloudek P., Skrytá cirkev z pohl'adu niekdajšieho kapucína, w: Skryté pôsobenie cirkví na Slovensku v rokoch 1948-1989, s. 330-339.
Google Scholar

Relacja Jozefa Konca OFMCap z 3 XII 2019 r., w zbiorach autora.
Google Scholar

Zomrel posledný politický väzeň v ČSSR Štefan Javorský, https://domov.sme.sk/c/3245561/zomrel-posledny-politicky-vazen-v-cssr-stefan-javorsky.html (dostęp: 15.02.2020).
Google Scholar

Boryszewski P., Kościół, którego nie było. Tajna działalność religijna w Czechosłowacji w latach 1949-1989, Warszawa 2002.
Google Scholar

Gerboc T., Lacko M., Šest’ rokov v pol'skom podzemí: ilegálana cesta rehol’níkov Štefana Horvátha SVD, Jozefa Šaba SVD a Róberta Borika SVD za kňazstvom, „Pamät' národa”, 2014, nr 1, s. 46-62.
Google Scholar

Grajewski A., Chronologia i historyczne uwarunkowania represji wobec duchowieństwa katolickiego w krajach Europy Środkowej, w: Represje wobec Kościołów chrześcijańskich w okresie stalinowskim w krajach byłego bloku wschodniego, red. J. Myszor, A. Dziurok, Katowice 2004, s. 15-34.
Google Scholar

Hlinka A., Siła słabych i słabość silnych. Prześladowanie Kościoła na Słowacji 1945-1989, Kraków 2013.
Google Scholar

Horváth Š., 75 rokov Spoločnosti Božieho Slova na Slovensku, Nitra 2000.
Google Scholar

Kałuża H. SVD, Historia jednego kapłaństwa i jednej śląskiej parafii, Nysa-Pogorzela 1997.
Google Scholar

Katuninec M., Represje wobec duchowieństwa katolickiego na Słowacji w latach 1945-1956, w: Represje wobec Kościołów chrześcijańskich w okresie stalinowskim w krajach byłego bloku wschodniego, red. J. Myszor, A. Dziurok, Katowice 2004, s. 35-47.
Google Scholar

Lexikón katolíckych kňazských osobnosti Slovenska, red. Július Pašteka a kol., Bratislava 2000.
Google Scholar

Sokołowski P. A., Feliks Zapłata SVD (1914-1982). Życie i twórczość, Warszawa 2005.
Google Scholar

Vlček V., Procesy polityczne członków zakonów męskich i kongregacji w Czechach w latach 1948-1989, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2017, nr 29, s. 259-283.
Google Scholar

Vybíralová E., Geheime Weihen in der DDR. Zur Geschichte der geheimen Weihen für die Untergrundkirche in der Tschechoslowakei durch deutsche Bischöfe in der Zeit der kommunistischen Diktatur, „Jahrbuch für mitteldeutsche Ordens- und Kirchengeschichte”, 2015, s. 159-203.
Google Scholar

Vybíralová E., Tajná svěcení kandidátů z Československa v Polsku, w: Skryté pôsobenie cirkví na Slovensku v rokoch 1948-1989, red. P. Jakubčin, Bratislava 2018, s. 274-279.
Google Scholar

Mirosław Szumiło

http://orcid.org/0000-0002-4866-8611

Affiliation:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Instytut Pamięci Narodowej Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Dr hab. Mirosław Szumiło – profesor w Katedrze Historii Społecznej i Edukacji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Redaktor naczelny półrocznika naukowego „Pamięć i Sprawiedliwość”. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół systemu rządów komunistycznych w Polsce oraz stosunków polsko-czechosłowackich. Opublikował m.in. monografię: Roman Zambrowski 1909-1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce (Warszawa 2014)